Kruidenierswaren, grutterswaren, comestibles en delicatessen. Eigenlijk staat er vier keer hetzelfde. In 2012 kwam de muur- reclame van Van Deudekom weer tevoorschijn op de hoek van de Pasteurstraat en de Van ’t Hofflaan.
Tekst Hansje Galesloot | Foto’s Geheugen van Oost
Historische muurreclames in Oost
Aflevering 7
Jarenlang ging de muurreclame schuil achter een houten bord met reclame voor Helisports, de fitnessclub die Van Deudekom in het pand was opgevolgd. Toen het pand gerenoveerd werd en het bord weggehaald, bleek de tekst nog ongeschonden. Van Deudekom was decennialang een begrip in de Watergraafsmeer. Levensmiddelen zaten in het DNA van de familie, zoals een nazaat het omschrijft. De kruidenierswinkel op deze hoek zat er van 1917 tot 1962. Daarnaast had de familie een winkel aan de Ringdijk. En dan was er de bekende broodbakkerij van Jan van Deudekom in de Willem Beukelszstraat 35, gesticht in 1923. Later kwam er ook een banketbakkerij aan de Middenweg 185. Deze bakkerij heeft drie generaties lang bestaan, steeds geleid door een Jan van Deudekom, maar moest in 1999 sluiten. ‘De buurt mist onze aanwezigheid wel,’ zegt de laatste Jan op het Geheugen van Oost. ‘De klanten vonden het altijd wel prettig dat er iemand in de straat ’nachts wakker was. Dat gaf een veilig gevoel. En dan de geur als er weer een lading verse broodjes uit de oven kwam!’
Zelfbediening
De kruidenierswinkel in het pand met de muurreclame heeft 45 jaar bestaan. Op een foto uit de jaren vijftig sieren de letters ‘Zelfbediening’ trots de pui van het pand. In 1948 werd in Nederland de eerste zelfbedieningswinkel geopend in Nijmegen. Tot die tijd stond de kruidenier in zijn witte jas statig achter de toonbank en woog allerlei zaken zoals grutterswaren voor de klant af. Nu lagen er voorverpakte levensmiddelen in de schappen. Op het Geheugen van Oost vertelt Inez van Deudekom dat zij in dit pand geboren is. Haar vader en moeder dreven de winkel van 1952 tot 1962. ‘Ik weet nog dat onze zaak een zelfbedieningszaak werd. Mijn moeder stond vaak achter de kassa en mijn opa achter de vleeswaren. Mijn vader reed veel bestellingen rond in zijn Eend in de Indische Buurt. De winkel rook naar pas gemalen koffie, je kon in de winkel je koffie malen. Als ik thuiskwam uit school, zong ik eerst mijn nieuwste liedje voor mijn moeder bij de kassa. De klanten moesten dan even wachten.’
Grote oren
Volgens Hannie van der Molen-Zwart was het in die periode een ontzettend gezellige buurt. Iedereen had het altijd over boodschappen doen ‘bij Deud’. De verhoudingen waren zo gemoedelijk dat haar dochter van vier met een briefje boodschappen mocht doen, zelfs de hond liep dan mee naar binnen. Maar de omslag naar zelfbediening bleek al snel niet afdoende. ‘Mijn ouders moesten erg hard werken,’ aldus Inez van Deudekom. ‘De Gruyter kwam en werd een grote concurrent. De kleine winkels hebben zich nog wel met elkaar verenigd en samen ingekocht, maar het mocht niet meer baten. Die zorgen kreeg ik ook mee als kind, ik had grote oren. Uiteindelijk moesten mijn ouders de zaak verkopen.’ Beddenfirma Vroomshoop nam het pand over. In 1987 trok er een fitnessclub in, eerst onder de naam Universal, later Helisports. De buurt protesteerde: men was bang dat het een dekmantel was voor een seksclub, of dat een sportschool criminelen zou aantrekken. In 2010 ging Helisports zich richten op de verkoop van fitnessapparatuur. Bij een grote renovatie twee jaar later dook de firma Van Deudekom weer fier op de zijgevel op.
Heb je ideeën voor te herstellen gevelreclames in Oost, neem dan contact op met de WHGA [email protected].
