Er zijn te veel ratten in Amsterdam. Ze moeten gestopt worden. Kan dat als mensen ophouden met brood voor de vogeltjes te strooien?
Amsterdam heeft meer ratten dan Amsterdammers, zeggen ze. Dat geldt voor deze twee: de bruine, een waterrat en de zwarte, die in de havens van onze stad woont. En beverratten of muskusratten, maar komen die wel voor in Oost? Zie je een bruin/grijze rat met een dikke, geschubde staart, korter dan het lijf, kleine, behaarde oren en kleine ogen, dan is het de bruine. Ze komen af op eten en textiel, papier, isolatie materiaal, leidingen, kabels en hout om er een nest van te bouwen. Vier maanden na geboorte produceren ratten een eerste leg. Een wijfje kan vijftig jongen per jaar groot brengen. Ratten in de stad leven van: snacks, brood, zaden, vruchten en vleesresten. Met holen en gangenstelsels woelen ze tuinen om en ondergraven ze onze dijken.
Brood is niet goed voor de eentjes, maar ratten smullen ervan
Zie je een bruin/zwarte rat met een dunne, gladde staart, langer dan het lijf en grote oren en ogen met lange snorharen, dan is het de zwarte. Ze leven graag op zolders en in schepen. Daardoor kunnen ze zich over continenten verspreiden, ook al houden ze niet van water.
Ziekteverspreiders
Ratten zijn vooral nachtdieren, worden ongeveer 20 cm groot en knagen hun leven lang om hun altijd groeiende snijtanden te laten slijten. Ze leven in groepsverband. Honden, katten, vossen en roofvogels, zoals de uil, zijn natuurlijke vijanden. De pels van de rat is vettig, vind je vetvlekken rond de ingang van een hol, dan woont er een rat. Ratten worden gezien als de overbrengers van het pestvirus, via hun vlooien, maar ze worden ook verdacht van het verspreiden van andere ziektes: het Seoulvirus, toxoplasmose, Q-koorts en de ziekte van Weil. Ratten kunnen ook huisdieren ziek maken. Ze verontreinigen voedsel en (zwem)water met uitwerpselen en urine, waarin ziekteverwekkers voorkomen.
Tegen de rat
Wil je de rat terugdringen, zorg dat er geen voedsel voor handen is. Laat oud brood en etensresten niet op straat achter en bewaar eten in stevige, afsluitbare bakken. Geef oud brood niet aan eendjes (die kunnen er niet goed tegen), maar maak er iets lekkers van. Hierbij twee recepten tegen de rat.
Brood croutons Snijd 200 gram oud brood in dobbelsteentjes en bak die, goed roerend, in olijfolie. Pers 2 tenen knoflook boven de pan uit en blijf roeren! Als het brood goudbruin is, leg je het op keukenpapier. Snijd intussen, 1 kilo tomaten in stukken en maak een vinaigrette van een deel azijn en drie delen olie, doe er wat basilicum of oregano bij en schudt goed. Meng je croutons door de tomaten en giet de vinaigrette erop. Een visje of (vegetarisch) worstje is er lekker bij.
Chips van brood Snijd 150 gram oud brood in stukjes en doe die met 1 theelepel paprikapoeder en 1 theelepel sesamzaadjes met 110 ml lauwwarm water, in de keukenmachine, of kneed met de hand. Het moet een smeerbaar deeg worden. Verwarm de oven voor op 180 graden en strijk de broodmassa uit op een vel bakpapier. Met een deegroller maak je een zo dun mogelijke platte koek. Leg het bakpapier op een bakblik en bak die dunne koek, 25 minuten in het midden van de oven. Draai die plak om, met nog een vel bakpapier en laat nog 5 minuten bakken. Haal uit de oven en breek ze in onregelmatige chips. Zet de nog niet goed doorgebakken delen nog enkele minuten terug in de oven. In een goed afgesloten bakje kun je ze wekenlang goed houden. Broodchips zijn minder zout en minder vet dan gewone chips.
