Max en ik zitten op een rumoerig terras aan onze derde koffie. Het interview zit erop en we praten nog wat na. ‘Claire is mijn onbetwiste held’, zegt Max. ‘En zeker de manier waarop ze stierf’. Negen jaar na de dood van zijn levenspartner, beste vriendin en soulmate zet Max Speijer (65) zich in voor Humanitas. Als ervaringsdeskundige bij ‘Steun bij Rouw’.
Hester Aalberts
Bijna twee uur luister ik ademloos naar Max. En naarmate zijn verhaal vordert krijg ik steeds meer respect voor de levenslust en energie die hij heeft behouden. De beleving van kunst is de rode draad die hem bij Claire bracht, zijn grote liefde. Zijn levensverhaal is op zijn minst roerig te noemen. In retrospectief wordt hem duidelijk dat hij al vanaf zijn jeugd is gevormd door uiteenlopende vormen van rouwbeleving. Zowel direct als indirect.
‘Ik had beter op mijn broertje moeten letten’
Max komt uit een gezin met vier broers, waarvan één gehandicapte. Over het huwelijk van zijn ouders hangt de schaduw van zijn vaders oorlogsverleden. Om onduidelijke redenen wordt Max op zijn negende als enige van de kinderen tijdelijk uit huis geplaatst. Het zal zijn gevoel van vertrouwen voor altijd aantasten. Mede door de dood van zijn jongste broer, die op zijn zevende verdrinkt tijdens een gezinsvakantie, scheidden zijn ouders. Het verlies is onbespreekbaar en Max vlucht, beladen met schuldgevoelens, op zijn veertiende naar Parijs. Hij wordt daar gegrepen door de kunst van onder meer Van Gogh en Toulouse Lautrec.
‘Claire was het stralend middelpunt’
Ambities om zelf kunstenaar te worden laat Max snel los. Hij wordt adviseur in de kunsthandel. Als hij Claire ontmoet groeit een vriendschap die overgaat in een relatie voor het leven. ‘Toen zij in mijn leven kwam groeide ik in omgekeerde richting; van de dood naar het leven’. Naast een diepe band delen de twee ook hun liefde voor kunst. Ze openen samen een galerie, die de spil vormt van een hechte groep kunstenaars. Jarenlang bevinden ze zich in het centrum van de kunstenaarswereld. Met Claire als stralend middelpunt en met Max in een meer beschouwende rol.
‘Er braken hele moeilijke jaren aan’
Eind 1999 slaat het noodlot toe. Door een ongelukkige val overlijdt Claires kleinzoontje. Dit drama trekt een wissel op de relatie met zowel haar dochter als met Max. ‘Het was een totaal drama’. Pas na zes jaar breekt weer licht door de wolken. Het stel maakt een doorstart met de overname van een nieuwe galerie. Even lijken oude tijden te herleven.
‘Overmorgen ben ik dood’
In 2008 krijgt Claire de diagnose terminale baarmoederhalskanker. Max: ‘Ik meende stellig dat zij onsterfelijk was. Ze was het anker in mijn leven’. Max verzorgt Claire tot aan haar sterfdag op 17 mei 2010. ‘De euthanasie was eigenlijk gepland op 15 mei, maar dat zou de verjaardag van haar overleden kleinzoon aantasten’. Hij vervolgt: ‘Haar einde had iets van een vernissage op onze galerie, compleet met hapjes en drankjes. Alleen was dit een finissage’. Claire overlijdt in het bijzijn van haar dochter, Max en een bevriend huisarts.
‘In mijn eentje kwam ik niet veel verder en zocht hulp’
Na Claires dood heeft Max geen behoefte een nieuw leven op te bouwen. Als hij vier jaar later nog steeds niet onder de mensen komt gaat hij te rade bij Humanitas. Hij is blij dat hij die stap heeft gezet. Terugkijkend heeft hij vooral veel gehad aan de trainingen en de terugkombijeenkomsten die door Humanitas werden georganiseerd. De verhalen van de andere deelnemers gaven steun en de coördinatoren van Humanitas waren uiterst professioneel in hun begeleiding.
‘Misschien heb ik er nog meer aan als ik zelf ondersteuning geef’
Al na enkele gesprekken bij Humanitas meldt Max zich als ervaringsdeskundige bij “Steun bij Rouw”. Nu, vijf jaar verder, is hij vrijwillig coördinator bij Humanitas. Hij doet de kennismakingsgesprekken met deelnemers die een hulpvraag hebben over rouw en verlies. Ook helpt hij bij het maken van de juiste match tussen deelnemer en vrijwilliger.
‘Hier zit Claire achter!’
Ik vraag Max welke rol Claire nu speelt in zijn leven. ‘Overmand door verdriet ben ik niet meer. Wel kunnen emoties me soms onverwachts overvallen. Bijvoorbeeld als ik een muziekstuk hoor waar we beiden van hielden. Ik denk voornamelijk aan alle mooie dingen die we deelden’.
Ons gesprek wordt voor de zoveelste keer onderbroken door hels stadskabaal. Naast knetterende brommers, gillende scholieren en lossende vrachtwagens is het ditmaal een glascontainer die met donderend geraas wordt omgekeerd. Max schiet in de lach: ‘Ik heb een beetje het gevoel dat Claire hierachter zit. Ze zegt hiermee dat ik niet zo moet zeuren!’
Humanitas Amsterdam en Diemen zoekt vrijwilligers en deelnemers voor de activiteit “Steun bij Rouw’. Meer informatie vind je via www.humanitas.nl
