De Warren is de eerste zelfbouw-wooncoöperatie van Nederland. De huurders die samen een coöperatie vormen, bouwen op een kavel op het Centrumeiland van IJburg het appartementencomplex waarin ze na oplevering zelf hun woning huren. Voor de financiering van de bouw maakt De Warren onder meer gebruik van crowdfunding. Na slechts twee weken staat de teller voor deze actie al ruim boven de 100.000 euro en daarmee is het eerste doel bereikt.
Eelco Hiemstra
April vorig jaar zetten vertegenwoordigers van De Warren en wethouder Ivens hun handtekening onder de overeenkomst waarin de gemeente bouwgrond aan de wooncoöperatie beschikbaar stelde voor de realisatie van een appartementengebouw met daarin zestien middeldure en twintig sociale huurwoningen. Het is daarmee een van de drie pilotprojecten van de gemeente voor een woonvorm waarbij de bewoners veel invloed hebben op hun eigen woning zonder dat daar een dikke portemonnee voor nodig is.
Wooncoöperatie De Warren is in 2017 door zeven jonge initiatiefnemers opgericht en bestaat inmiddels uit een groep van meer dan vijftig actieve deelnemers. Deze groep bestaat uit ontwerpers en ondernemers met ervaring in circulaire bouw en gebiedsontwikkeling, sociale en maatschappelijke innovaties en gemeenschappelijk wonen. Ze werken al jaren samen aan culturele evenementen, een duurzame boerderij in Portugal en de bouw van De Ceuvel, een duurzame broedplaats in Noord.
Van globale uitgangspunten naar voorlopig ontwerp
Het mag dan ook geen verbazing wekken dat de achtergrond van de deelnemers aan het project niet alleen zijn weerslag vindt in het ontwerp van het gebouw, maar ook in de wijze waarop het ontwerp tot stand gekomen is. In samenwerking met architectenbureau Natrufied Architecture zijn vier workshops gehouden. Daarin zijn met een groot deel van de toekomstige bewoners de globale uitgangspunten op het gebied van collectiviteit en duurzaamheid omgevormd tot een ruimtelijk voorstel.
Collectieve en private ruimtes
De bevindingen uit de workshops leidden tot een ontwerp waarin naast woningen ruim 800 m2 collectieve voorzieningen onderdak vinden. Denk hier aan een theater, een yogaruimte, een werkplaats, werk- en vergaderplekken, een stilteruimte, speelkamer en een muziekstudio. Deze collectieve ruimtes worden aan en boven elkaar gerealiseerd en zijn op die manier de verbindende schakels in het gebouw waardoor ze eenheid creëren en de garantie bieden dat alle bewoners met, in plaats van naast elkaar of langs elkaar heen leven.
36 woningen en ruim 800 m2 collectieve voorzieningen
De wooneenheden in het gebouw zijn privé en bieden de bewoners de rust en ruimte om zich terug te trekken uit de gemeenschappelijkheid. Op iedere verdieping is een grote woonkeuken die daarvoor als het ware een overgangsgebied vormt tussen de private en volledig collectieve ruimte.
Duurzaamheid door hergebruik
De ambities voor wat betreft duurzaamheid zijn hoog. Voor de constructie van het gebouw worden zoveel mogelijk duurzame en hernieuwbare materialen gebruikt. De isolatie is van vlas, voor de afwerking wordt gerecycled hout gebruikt en de architecten zullen waar het kan gebruik maken van herbruikbare ramen, deuren en vloeren. Volgens de wooncoöperatie en de architect zullen de voor het gebouw gebruikte materialen meer CO2 opslaan dan er voor de fabricage ervan is uitgestoten.
De buitenkant van het gebouw moet volgens de coöperatie en het architectenbureau een nieuw stuk stadsnatuur worden. Deze is bestemd voor mens, dier en plant en wordt ook gebruikt voor voedselproductie. Op het dak is een landschap gepland van tiny houses, tuintjes, kassenbouw, energieopwekking en zonnige verblijfsplekken.
Blue battery
Het is de bedoeling dat het gebouw volledig in haar eigen energie kan voorzien. Behalve door een toren met zonnecollectoren wordt daarin voorzien door een blue battery. Dit is een soort van batterij die energie opslaat door middel van het concentratieverschil tussen zoet en zout water.
Financiering
De eerste 100.000 euro die nodig was om de bouw te kunnen garanderen was via crowdfunding snel binnengehaald. Om maximaal te kunnen investeren in betaalbaarheid en ecologische meerwaarde heeft De Warren nu haar tweede doel online gezet. De volgende 300.000 euro in de vorm van obligaties, moeten garanderen dat er ook bij onvoorziene tegenvallers tijdens de bouw niets hoeft ingeboet te worden op de hoge duurzaamheidsambities.
Naast crowdfunding wordt het grootste gedeelte van de realisatie van het gebouw gefinancierd door een lening van de Duitse coöperatieve bank GLS. Daarnaast investeert het Participatiefonds Duurzame Economie Noord-Holland in het project en kan de coöperatie aanspraak maken op verschillende duurzaamheidssubsidies.
Living Lab
De oplevering van het gebouw op het Centrumeiland zal naar verwachting begin 2021 plaatsvinden.
De ervaring die tijdens de ontwikkeling, de bouw en het beheer opgedaan wordt, willen de wooncoöperatie en de architect ter beschikking stellen aan anderen die een soortgelijk project willen realiseren. De Warren is volgens hen een Living Lab voor nieuwe vormen van collectief wonen, vergaande natuurinclusiviteit en innovatieve duurzaamheid.
