De boekenkast van Henk en Hanneke Meulink-Korf

Al meerdere keren was ik tijdens een avondwandeling in mijn buurt langs een huis gekomen met een indrukwekkende boekenkast. ‘Vol bewondering (en jaloezie) keek ik naar binnen: wat een kennis samengebundeld in deze woning’, dacht ik. Ik besloot de bewoners te benaderen voor een interview over hun passie voor boeken. De boekenkast van… Henk en Hanneke Meulink-Korf.

De Boekenkast | Thomas Claassen

Toen de afspraak een paar dagen later was gemaakt en ik aanbelde begon Henk Meulink direct met een mooie anekdote: ‘Ja, onze boekenkast valt op vanaf de straat, hè? We troffen zelfs een keer een grote plastic zak met boeken aan voor onze voordeur. Er was een briefje bijgevoegd waarop stond dat wij er vast wel wat mee konden.’

Henk Meulink en zijn vrouw Hanneke Meulink-Korf (beiden geboren net na de Tweede Wereldoorlog) verzamelen hun hele leven al boeken. Bij Henk komt dat voort uit zijn studie theologie. Door deze studie heeft Henk vanzelfsprekend veel boeken verzameld en gelezen over de Bijbel en het christelijke geloof. Hij is in het bijzonder geïnteresseerd in de verhouding tussen christendom en socialisme. Maar ook andere religies kregen in de loop der jaren zijn aandacht. ‘Als voorzitter van de Raad van Kerken in Amsterdam heb ik veel contact met vertegenwoordigers van andere religies in de stad. Het thema kerk en maatschappij vind ik zeer belangrijk. De sfeer tussen de verschillende vertegenwoordigers is positief. Maar we moeten waakzaam blijven. Signalen van islamfobie en antisemitisme moeten we serieus nemen.’

Hanneke vertelt waar haar liefde voor boeken vandaan komt: ‘Mijn vader had een grote verzameling boeken over geschiedenis en filosofie.’ Sinds haar vroege jeugd verslindt ze boeken. In haar jeugdjaren vooral de klassieke kinderliteratuur, zoals de Scheepsjongens van Bontekoe en Nils Holgersson. ‘Als kind kan de wereld zo vreselijk groot zijn. Door het lezen van deze boeken kwam ik erachter dat ik meerdere levens kon leiden.’ Ze leest volgens Henk erg veel. Hanneke met een lach: ‘Tijdens het eten heb ik nog wel het fatsoen om mijn boek weg te leggen.’

Hanneke studeerde theologie en psychotherapie en promoveerde later op onder andere het werk van de Joodse godsdienstfilosoof Martin Buber (1878-1965). Het gaf haar de onderbouwing voor werk als contextueel therapeut en universitair docent pastoraat. Ze noemt in dat kader het boek van Buber uit 1923: Ich und du. Ze vond daarin een element dat ze miste in de psychologie, namelijk het door Buber centraal gestelde begrip van de dialoog.

Op de vraag of Hanneke naast het werk van Buber ook het leven van de filosoof bestudeerde, antwoordt ze: ‘Zeker. We bezochten samen de plaats Heppenheim in Duitsland. Dat is de plek waar Buber woonde totdat hij – net voor de heftigste Jodenvervolging- kon emigreren naar Jeruzalem. In Heppenheim kochten we een roman over het stadje die later werd geschreven door Paula Buber, de vrouw van Martin. Muckensturm. Ein Jahr im Leben einer kleinen Stadt gaat over de opkomst van het nationaalsocialisme in Heppenheim. Het huis van de familie Buber werd tijdens de Kristallnacht geplunderd. ‘Het boek neemt je mee terug naar het geestelijke klimaat van die tijd’, aldus Hanneke. Een tastbare herinnering aan de geschiedenis en de plek.

Een schrijver die voor Henk belangrijk is geweest is Dietrich Bonhoeffer (1906-1945). Vanuit de kerk streed hij tegen het nazisme en had hij oog voor het lot van de Joden. Hij raakte betrokken bij het verzet tegen Hitler en het plan om hem te vermoorden. De aanslag mislukte en de rol van Bonhoeffer werd door de nazi’s ontmaskerd. Bonhoeffer overleed in het concentratiekamp Flossenburg. Net als bij Buber zochten Henk en Hanneke ook naar sporen van Bonhoeffer in Berlijn.

De verzameling boeken van Henk en Hanneke is grosso modo verdeeld in drie delen: verzameld werk van Hanneke, verzameld werk van Henk en overige boeken. De kast overige boeken bestaat onder andere uit wereldliteratuur, geschiedenis, en boeken over Amsterdam en de buurt. Een terugkerend thema bij zowel Henk als Hanneke is de geschiedenis van de Joden in Amsterdam. Een zeer tastbare geschiedenis in de Plantagebuurt.

De verzameling is uitgegroeid tot honderden boeken. ‘Boeken wegdoen blijft lastig. We worden wel kritischer in de aankoop ervan. De bibliotheek biedt in dat opzicht ook wel een uitkomst. De laatste jaren hebben we wel wat werk van de SUN (Socialistische Uitgeverij Nijmegen) weggedaan. Dat is nu vrij gedateerd.’

‘Zo af en toe komen mensen op bezoek en na een aanblik op de verzameling boeken wordt weleens gevraagd of we langzaamaan niet eens wat boeken moeten gaan opruimen.’ Met een blik op haar geliefde boeken stelt Hanneke resoluut: ‘Nee, deze boeken horen bij je leven. Ze roepen ook een gevoel, beeld of emotie op bij een periode uit je leven. Alleen de rug van een boek kan dat gevoel al oproepen. Als ik een selectie zou moeten maken van twintig boeken die me dierbaar zijn, zou ik boeken uit verschillende periodes van mijn leven nemen. ‘

‘Nee, ik zou ze niet graag missen.’