Stel je voor. Je bent 4, 5 of 6 jaar en nog nooit in het theater geweest. De zaal is groot, met mooie rode klapstoelen. Snel, zitten! De lichten gaan uit en de zaal is donker. Sssjt, het begint. Maar… waar blijven de acteurs nou? Ko met de Vlo is een theatervoorstelling zonder echte acteurs. De mensen en dieren in deze voorstelling zijn namelijk van licht gemaakt.
Tekst Babette van Harsselaar | Foto’s Wendeline Thole
In het donker verschijnt op de muur van het theater een hond. Dat is zwerfhond Ko. Hij woont op straat. Op een dag ontmoet Ko een meisje. Kaatje heet ze. Ze neemt Ko mee naar huis. Hij krijgt te eten en te drinken en wordt volop geaaid. Een echt paradijs! Ko mag zelfs bij het meisje in bed slapen. Maar…wat kriebelt daar toch zo?
Live animatie
Beeldend kunstenaars Rob Logister en Marie Raemakers vormen samen Theatergroep Lichtbende en maken al ruim twintig jaar theatervoorstellingen met toverlantaarns. Van allerlei kosteloze materialen maken ze de mooiste personages. Die platte figuurtjes gaan in een projector en worden met licht beschenen. Zo zijn ze uitvergroot te zien op het witte doek. ‘Het lijkt wel toveren!’ hoor je de kinderen roepen.
De theatermakers maken veel gebruik van ogenschijnlijk waardeloos materiaal. Kralen worden ogen, een lijfje wordt gevormd door ijzerdraad, een gerafeld stuk touw wordt een volle bos haar. Plots verschijnt daar een meisje op het doek. ‘Hee, daar heb je Kaatje!’ Ook achter het doek gebeurt van alles. Silhouetten van mensen en gebouwen komen tevoorschijn. Naast het podium zit een muzikante. Zij maakt geluiden en live muziek. De voorstelling lijkt door alles wat er op het toneel gebeurt wel een live animatiefilm.
De verbeelding aanzwengelen
De Rode Loper op School programmeert graag dit soort schoolvoorstellingen. Ze zwengelen de verbeelding aan. Bovendien zijn kinderen van nu gewend aan filmpjes op televisie en de computer. Deze ‘film’ wordt ter plekke gemaakt. Geen enkele voorstelling is daardoor hetzelfde. Tijdens de voorstelling wordt er dan ook zachtjes gepraat. De kinderen bedenken hardop hoe Ko, Kaatje en de duizend vlooien zomaar over het doek kunnen zweven. En, waarvan zou Ko gemaakt zijn? Het blijft tot het einde toe gissen.
De toverlantaarn behoort tot de Canon van het Nederlands cultureel erfgoed. De toverlantaarn is rond 1650 uitgevonden door de Nederlandse wetenschapper Christiaan Huygens. Hij was een vooraanstaande wis-, natuur- en sterrenkundige uit de Nederlandse Gouden Eeuw.
Na afloop wordt het grote geheim onthuld. De kinderen krijgen een demonstratie van de toverlantaarn. Kleine figuurtjes worden, op de kop, in het apparaat gestopt. De lens in de lantaarn draait het beeld ondersteboven. In de projector zit een lamp, die schijnt op het plaatje zodat het geheel op het doek verschijnt.
Maar liefst 540 kinderen van 23 klassen bezoeken deze voorstelling in het Oostbloktheater. In de dagen hierna krijgen ze allemaal een extra les. De kinderen gaan zelf lichtpoppetjes maken met kunstdocent Siree van der Velde. Zij laat ook een mini-theatertje achter in de klas. Licht uit, zaklamp aan en spelen maar!