Dirk Jan Aldewereld, eigenaar van de kapsalon Gentleman in het Oostelijk Havengebied, heeft een boek geschreven over zijn belevenissen als kapper, een uniek document over dertig jaar haar knippen.
Joost van der Vaart | Foto Marcel de Cnock | IJopener
Er is werk voor mensen die graag praten en er zijn beroepen die te boek staan als luisterend. Bij de kapper praat de klant meestal. De kapper (m/v) zwijgt en luistert. Of doet alsof hij luistert. Er moet natuurlijk geknipt worden; vakwerk dat concentratie vereist. De luisterende kapper is misschien wel de betere kapper, alleen al omdat zelf praten afleidt. Dirk Jan Aldewereld is zo’n luisterende kapper. Een wereld aan verhalen is hem in drie decennia knippen verteld. Klanten praten graag en veel tegen hem, hoewel hij er ook heeft die, zoals hij zelf zegt, ‘de krant lezen of hun mobiel gaan raadplegen.’
Dirk Jan is eigenaar van kapsalon Gentleman in het Oostelijk Havengebied. Hij heeft net een jubileumjaar achter de rug: hij is vijftig geworden, heeft twintig jaar een eigen zaak en zijn collega werkt tien jaar bij hem. En: hij knipt op de kop af dertig jaar. Natuurlijk was dat reden voor een feestje. Maar Aldewereld heeft meer gedaan dan champagne schenken. Hij schreef een boek en heeft dat rond zijn jubileum in eigen beheer uitgegeven: Bij de kapper. De leukste verhalen van 30 jaar knippen.
‘Jij kunt goed luisteren’, zei acteur Peter Faber tegen kapper Aldewereld
En zo is Dirk Jan van luisterende kapper een schrijvende kapper geworden. Zijn boek (oplage 500 ex.) is een bloemlezing van wat hij met zijn klanten beleefde. Steeds als hij iets bijzonders meemaakte, noteerde Aldewereld dat na het knippen. Zo ontstond een keur aan anekdotes; ontroerende, humoristische en rake observaties die direct of zijdelings met haarverzorging te maken hebben. Want voor z’n klanten is er haast geen onderwerp zo rijk als hun haar.
‘Jij kunt goed luisteren’, zei acteur Peter Faber tegen kapper Aldewereld tijdens de presentatie van diens boek in de kapsalon aan het Levantplein. Faber was, toen hij nog in de buurt woonde, klant van Dirk Jan Aldewereld en heeft als zovelen z’n ziel tijdens het knippen een beetje laten blootleggen.
‘Een goede kapper voelt aan of iemand praten wil’, zegt de schrijvende kapper desgevraagd tegen de IJopener. ‘En ik ben inderdaad een gretig luisteraar.’ We bezoeken hem op een rustige donderdagmiddag. Aldewereld is een elegante verschijning, keurig gekapt door zijn medewerkster Hanny. Z’n korte haar is aan donkere kant, ‘door een spoeling’. In zijn scherp toegesneden bakkebaarden overheerst het grijs. Hij draagt een gestreept, goed zittend overhemd en bekijkt de bezoeker met een snelle en professionele blik. ‘Buiten de zaak’, zegt hij, ‘kijk ik vooral naar het haar van de mensen. Maar als een klant m’n zaak betreed ben ik vooral geïnteresseerd in de persoon.’
Aldewereld is niet de enige schrijvende kapper in Nederland; er zijn er nog een paar. Hij heeft zijn boek naar eigen zeggen ‘met veel plezier’ geschreven hoewel het redigeren en uitgeven ‘een hele toer’ was. ‘Het is bijzonder om te zien wat er uiteindelijk van een verhaal over blijft nadat je het hebt geredigeerd.’ Op school al schreef hij graag. Later is hij voor het vrijwilligerswerk dat hij doet de notulen van vergaderingen gaan bijhouden. Zo komt van het een het ander, en nu is er een verhalenbundel van ruim twintigduizend woorden. In het laatste hoofdstuk komt Aldewereld zelf aan het woord. Waarom hij kapper werd: ‘mijn ouders stelden voor om me een beroepskeuzetest te laten doen. Op het slotlijstje stond op drie de grafische industrie, op twee laborant en op één: kapper.’ Toen hij dat hoorde, voelde het meteen goed. Hij had er nooit aan gedacht. ‘Ik kom niet uit een kappersfamilie. Hoe had ik dat kunnen verzinnen?’ Na zijn opleiding begon het echte werk. Hij knipte op verschillende plekken, voornamelijk in Amsterdam. Uiteindelijk koos hij voor de specialisatie van herenkapper.
In de ‘emotiehoek’
Waarom praten mensen zo graag tegen hun kapper? Volgens Dirk Jan heeft dat te maken met de vertrouwensfunctie die het vak eigen is. ‘We zitten als kappers in de emotiehoek.’ Hij doet ook meer dan heren knippen. Zijn kapsalon bestaat uit twee delen: het knipdeel en het ‘haar-therapeutische’ gedeelte, waar vooral dames komen om met Aldewereld een zogeheten hair reset door te nemen. ‘Mensen die hiervoor komen, hebben meer dan gemiddeld problemen met hun haar en hun hoofdhuid. Ik doe dan haarwortel- en zuur/base-analyses. Het is een deels technische, deels therapeutische aanpak.’ Ook daarvoor is een luisterend oor essentieel. Een ‘knipkapper’ – iemand die voor de omzet snel veel klanten helpt – zal Dirk Jan nooit worden. Hij gaat liever anders te werk. Grondiger, invoelend. Observerend, luisterend. En sinds kort ook: schrijvend.
Tekst uit de bundel
Spinnenweb maken In de eerste kapsalon waar ik werkte, aan de Prinsengracht in Amsterdam, kwam een jongetje met zijn moeder. ‘Mijn zoontje heeft een bijzondere wens,’ stak de moeder van wal. ‘Maar we kunnen geen enkele kapper vinden die dat wil doen. Vertel de kapper maar wat je wilt.’
‘Ik wil mijn haar zoals Spiderman!’ ‘Zoals Spiderman!’ Ik kon een glimlach niet onderdrukken. ‘Maar Spiderman heeft toch altijd zijn pak aan?’ ‘Nee, niet altijd hoor. Maar Spiderman heeft een spinnenweb.’ ‘Ah, op die manier. Een spinnenweb. Maar waar heeft Spiderman zijn spinnenweb dan?’ ‘Op zijn hoofd natuurlijk. Ik wil ook een spinnenweb op mijn hoofd.’ ‘Nu snap ik het. Je wilt een spinnenweb in je haar. Maar je hebt heel blond haar, dus je ziet de streepjes dan niet zo goed.’ ‘Dat maakt niet uit, Van mijn moeder mag het.’ ‘Oké, zeker weten? Mag ik het doen?’ ‘Ja, graag. Dan bent u de eerste kapper die dit durft!’ Met een kleine tondeuse heb ik toen op zijn hele hoofd een spinnenweb gemaakt. Je zag het niet zo heel goed in blond haar, maar het was leuk om te doen.
Bij de kapper. De leukste verhalen van 30 jaar knippen. Door Dirk Jan Aldewereld. Verkrijgbaar bij kapsalon Gentleman, Levantplein 68, en boekhandel Van Pampus, KNSM-Laan 303. Prijs € 11,95.
