De dagen van CBK Amsterdam zijn geteld. In een bericht aan de leners en trouwe bezoekers laat het team van het CBK weten dat met ingang van 1 augustus een andere kunstinstelling de programmering overneemt. Tot het einde van dit jaar gaat het CBK in afgeslankte vorm door op de entresol van het gebouw. Wat er daarna met de kunstcollectie van bijna 5.000 kunstwerken gebeurt is nog onduidelijk. De programmering van de expositieruimte wordt overgenomen door Framer Framed.
Dat de gemeente de exploitatiekosten van het CBK te hoog vindt is allang geen geheim meer. Sinds enige tijd ging het gerucht dat zich een nieuwe, kapitaalkrachtige huurder zich heeft gemeld voor de enorme kunstruimte in Oostpoort en dat de gemeente de stekker uit het CBK gaat trekken. Nu blijkt dat de exploitatie van de kunsthal wordt overgenomen door Framer Framed, een platform voor kunst en cultuur met een expositieruimte in de Tolhuistuin in Noord.
Punt achter 35 jaar CBK in Oost
‘CBK Amsterdam heeft zich de afgelopen 35 jaar met hart en ziel ingezet om hoogwaardige kunst op een laagdrempelige manier voor zo veel mogelijk mensen aan te bieden’, laat het team van het CBK weten. ‘We zijn in 1984 begonnen als Artotheek in de Oosterparkbuurt en sinds 2009 hebben we aan de Oranje-Vrijstaatkade met intens veel plezier prachtige en bijzondere exposities georganiseerd in wat ons betreft de mooiste expositieruimte van Amsterdam. Helaas gaat aan dat laatste zeer binnenkort een einde komen.’
Stadsdeel Oost denkt al vele jaren tijd na over de toekomst van het CBK. Daarbij is een belangrijk gegeven dat het kunstcentrum waardevol is voor Oost, maar ook dat het uitbaten van een kunstuitleen geen overheidstaak is. Stadsdeelraad en bestuurscommissie hebben jarenlang op verschillende manieren tevergeefs gezocht naar een duurzame, toekomstbestendige oplossing voor een zelfstandig CBK, maar die oplossing is niet gevonden. Het dagelijks bestuur van stadsdeel Oost heeft nu advies gevraagd over de toekomst van de kunstcollectie en de kunstuitleen van CBK Amsterdam na 1 januari 2020.
Het team van CBK Amsterdam zegt positief en vooral met heel veel trots en liefde terug te kijken op 35 jaar waarin zij zo veel inwoners van Amsterdam in contact heeft kunnen brengen met Amsterdamse kunst, Amsterdamse kunstenaars en de beeldende kunst in het algemeen. ‘De deur van ons prachtige pand gaat nu voor ons dicht, maar we hopen heel intens dat er ergens anders een deur voor onze kunstcollectie en onze expertise open gaat.’ De verwachting is dat de gemeenteraad voor het eind van het jaar een besluit zal nemen.
Op 1 augustus verhuist het CBK naar de entresol waar met een loketfunctie de kunstuitleen wordt voortgezet tot eind van het jaar. De expositieruimte wordt dan overgenomen door Framer Framed dat gedurende vijf jaar een expositieruimte in de Tolhuistuin in Noord exploiteert. Daar organiseerde ze programma’s en tentoonstellingen die betrekking hebben op de samenhang tussen kunst, activisme, identiteit, politiek, geschiedenis en collectiebeleid. Dat is een andere benadering dan die van het CBK. Daar werd jarenlang met een laag budget vooral op kunstenaars en publiek uit het eigen stadsdeel gericht.
Voor de leners van kunst van het CBK verandert er voorlopig weinig. Aan de overeengekomen leenperiode verandert er niets. Bij inlevering van het werk wordt, indien je geen nieuw werk wilt lenen, het abonnement beëindigd. Spaartegoed kun je in ieder geval tot aan het einde van het jaar gebruiken voor de aanschaf van een kunstwerk uit de collectie of aan de winkelcollectie. Wordt de collectie wordt overgedragen aan een derde partij dan zal deze partij gehouden worden aan de rechten en plichten zoals die gelden voor CBK Amsterdam. Ook dan behoud je je spaartegoed.
Hmm.. Goedkoper dan Tolhuistuin?
Wel een bijzondere gang van zaken. Het stadsdeel probeert al jaren van het CBK af te komen onder de slogan “kunstuitleen is geen overheidstaak” . Een argument dat maar niet wil overtuigen zolang theaters, concertpodia en bibliotheken wel worden gesubsidieerd. Ook die zijn immers bedoeld om kunstuitingen voor een grotere publiek toegankelijk te maken waar “de markt” daartoe geen ruimte biedt. Waarom zou dezelfde argumentatie opeens niet gelden voor beeldende kunst ?. Niet iedere kunstenaar “hangt” in een museum en niet iedere liefhebber van beeldende kunst heeft het geld om zelf een kunstwerk aan te schaffen. Ook merkwaardig is dat er nergens iets wordt vermeld over het behoud van het CBK op de huidige locatie. De ruimte daarvoor is zeker aanwezig nu er een verdieping wordt bijgetrokken. Gelukkig heeft de gemeente nog even de tijd om met een andere oplossing te komen maar is het wel curieus dat het CBK juist de op de buurt gerichte activiteiten m.i.v. 1 augustus moet staken zonder dat er daarvoor een alternatief onderzocht is. Kortom, het lijkt erop dat het stadsdeel erop gericht is om het CBK de nek om te draaien. Het feit dat er in het bericht van het CBK wordt gesproken van een geheimhoudingsplicht van het peroneel totdat het nieuwe plan een feit is geworden verdient op het minst geen schoonheidsprijs, als het al niet bedoeld is om te voorkomen dat er actie ondernomen zou worden om het CBK op de huidige lokatie te behouden.