‘Je moet naar nummer drieëntwintig. Drie-en-twintig zeg ik toch! Deze kamer heeft twee ramen, geen drie. We zitten verkeerd!’ Koortsachtig rennen kinderen met een plattegrond door de gangen van het donkere, koele fort. Gewapend met een lampje zoeken ze acht blacklight letters die tezamen een woord vormen. Geen sinecure, wat de robuuste stelling telt ruim zeventig vertrekken. Buiten zoeken hun ouders verkoeling onder een parasol. Het is warm en broeierig op deze derde editie van Proef Pampus.
Hester Aalberts
Vanuit Almere, Muiden en IJburg brengen boten aanhoudend dagjesmensen van en naar het eilandje. Vooral gezinnen met jonge kinderen voelen zich aangetrokken tot dit evenement, waarbij muziek, kindervermaak, het fort en lekker eten centraal staan. Kunstig geschminkte kinderen timmeren fanatiek houten bouwsels in elkaar onder de volle zon. Die schmink verdwijnt als ze niet veel later door de waterglijbaan in het IJmeer worden gedropt.
Voor pampus liggen
De oude gids stuitert bijna van enthousiasme tijdens de rondleiding door het fort. ‘Pampus was eerst een zandbank waar zwaarbeladen en diepstekende VOC-schepen knap last van hadden. Ze lagen letterlijk vóór pampus en konden niet verder. Eerst moesten ze hun vracht afgeven en vervolgens werden ze met drijvers over de zandbank heen geloodst.’ Met grootse gebaren toont hij hoe dit in zijn werk ging. ‘Tegen het einde van de 19de eeuw was er oorlogsdreiging in Europa. Om Amsterdam te beschermen werd van Pampus een eilandje gemaakt. Het fort dat erop werd gezet rust op bijna 4.000 houten palen en heeft twee gigántische schietkoepels.’
De gids spreidt zijn armen zover uit als mogelijk. ‘In allebei de koepels stond een roterend kanon met een reikwijdte van wel 8 kilometer!’ Hoewel het fort nooit is gebruikt, en de komst van vliegtuigen het bouwwerk in één klap nutteloos maakte, imiteert de gids alsnog het geluid van de vurende kanonnen. ‘Kaboem!’ Hij drukt beide handen op zijn oren.
Nadat de Duitsers het staal van het eiland hadden geroofd raakte het fort in verval. Pampus viel ten prooi aan illegale hippie- en studentenfeestjes en lag in puin. Pas eind jaren tachtig ontfermden enkele Muidenaren zich over het eiland en richtten Stichting Forteiland Pampus op. Grote delen van het fort werden in ere hersteld en het eiland ging open voor bezoekers. Het duurde tot 2007 voordat het hoofdgebouw werd opgeknapt en nieuwe koepels kreeg.
Het festival Proef Pampus is nog tot en met zondag 2 juni. Maar daarna is forteiland Pampus tot en met zondag 27 oktober geopend van dinsdag tot en met zondag van 10.30 tot 17.00 uur. Ook op Tweede Pinksterdag kun je op Pampus genieten van historie, avontuur en natuur.
Check www.pampus.nl.
