Geboren met een hamer in de wieg

We zitten op anderhalve meter afstand van Claudio Santulli (52 jaar) die de scepter zwaait over het orthopedische schoenenbedrijf Santulli aan de Wakkerstraat. Direct in het zicht staat het torsobeeld van zijn vader die in Italië het vak van zijn opa leerde. Vader Antonio is er zo nog een beetje bij, nu hijzelf door de coronacrisis opgesloten thuis zit.

Carolien Gevers | Foto Frank Schoevaart | Dwars

Normaal komt Antonio (86 jaar) nog dagelijks naar de werkplaats. Hij is de grote kracht geweest achter dit bedrijf met een scala aan modieuze, ja, zelfs chique schoenmodellen en talloze bijzondere lappen leer. In de zestiger jaren zette hij de zaak op. Met zijn charmante babbel en vakmanschap drong hij door tot de in-crowd van Amsterdam. Zo kreeg Jaap van Praag, oudvoorzitter van Ajax, een van de eerste bijzondere orthopedische schoenen aangemeten. Hij en Maup Caransa zouden Antonio zelfs financieel gesteund hebben.

Maar de orthopeden in ziekenhuizen verwezen ook gewone mensen door voor loop- en voetproblemen, van klompvoeten tot artrose. Daardoor kreeg Santulli contracten met zorgverzekeraars. Claudio: ‘Hoewel die je tegenwoordig wel tot van alles dwingen. Maar goed, dankzij hun vergoedingen kunnen we soms creatieve gekke dingen doen.’ Trots laat Claudio een foto zien van een schoen met het Ajax-logo en een andere beschilderd met een Engels landschap. ‘Het is onze Italiaanse combinatie van liefde en talent voor goed vakmanschap met gevoel voor mode en stijl. Zo ontdekken mensen dat orthopedische schoenen niet zomaar degelijk en lelijk hoeven te zijn. Dit soort kunstwerkjes maak je natuurlijk niet voor iedereen; ik help net zo graag iemand met een simpele steunzool.’

Drie generaties
Claudio, die in 1992 het bedrijf van zijn vader overnam, kwam vanaf zijn zeventiende in de werkplaats. ‘Ik kreeg al een hamer in de wieg.’ Het creatieve handwerk zit hem in het bloed. Dit gold minder voor zijn oudere broer Gino, die jaren in de winkel werkte, charmant met klanten babbelde, maar de passie miste en in 2016 de zaak definitief verliet. Antonio betreurde dit zeer, maar de broers en hun vader zijn niet gebrouilleerd geraakt. Petra, de vrouw van Claudio, die al meer dan twintig jaar stilletjes de administratie deed, heeft toen daarnaast Gino’s werk met klanten overgenomen. ‘Mijn vrouw en ik zijn een nieuw goed werkend team geworden. Dat geeft rust, ook voor de vijf medewerkers op de werkplaats.’ Met zoon Nazarro deed de derde generatie zijn intree.

En hoe gaat dat nu met drie generaties in de zaak? ‘We doen nog het meeste volgens het traditionele concept,’ vertelt Claudio. ‘Je ziet het al aan onze inrichting die zo uit een oud Italiaans fotoboek zou kunnen komen. Precies hierom heeft de regisseur van de film Baantjer het Begin hier enkele scènes opgenomen. We houden van gezellig en levendig met rondom ons de materialen die voor zich moeten spreken. Beneden in de werkplaats zie je nog mensen met de hand werken. Dat gaat tegenwoordig meestal anders. De winkels hebben alleen nog een frontfunctie en besteden alles uit aan fabrieken in het buitenland. Dan kan je geen bijzondere items meer maken.’

‘Wij krijgen hier mensen uit het hele land, en ook uit de buurt natuurlijk; iemand met pijn kan zo binnenlopen.’ Oranje schoen ‘Maar inmiddels zijn we wel meer digitaal geworden met goede voorlichtingsfilmpjes en een keus aan modellen op onze website. Mijn vader heeft nog steeds het idee dat achter een pc zitten eigenlijk geen werk is, en ach, ik snap hem wel. Je moet weten dat de meeste mensen hier na jaren tobben met loop- en voetproblemen terneergeslagen binnenkomen met het idee dat het nooit meer wat wordt, en ze een modieuze schoen wel kunnen vergeten. Wij vinden het nog steeds het mooiste om die mensen te helpen met de juiste schoen. Maar wij hebben in de loop van de tijd onze medische voorlichting meer verfijnd, mede dankzij mijn extra scholing. We kunnen tegenwoordig nog degelijker doormeten en uitleg geven, ook via de website. Veel mensen hebben al jaren hun eigen verklaringen voor hun klachten. Dan hoor je bijvoorbeeld ‘Ik heb pijn in mijn rug doordat ik zo lang in de auto zit’. Vaak gaat er een wereld voor ze open als ik ze laat zien dat hun klacht te maken heeft met een verschil in beenlengte of met een andere afwijking.’

Claudio legt de lat hoog. ‘Ik wil ze niet alleen laten zien dat we een stijlvolle of, desgewenst, hippe schoen kunnen leveren, maar hen daarnaast nog de ervaring geven dat de schoen waarmee ze straks weglopen hun dierbaarste exemplaar wordt waar ze, in plaats van met afschuw, brutaal mee rondlopen.’ ‘Ik hou er van mensen te verbazen, dat is het leukste van mijn werk. Maar voor het zover is, moet je een persoonlijke band opbouwen met ze, dat betekent ook grapjes maken. Zo zeg ik vaak en passant als ik de administratie in de pc verwerk: ‘Oh ja, het eerste exemplaar wordt altijd oranje’. Dan zie je mensen schrikken en dat breekt juist het ijs. Trouwens, ooit heb ik iemand gehad die dat helemaal te gek vond en dus met knal oranje hier wegliep.’

Schoen op Instagram
‘Dat Nazarro drie jaar terug toch in de winkel kwam, was een enorme verrassing voor ons. Hij probeerde eerst andere opleidingen, maar hij vond niet wat hij wilde. En dan is een familiebedrijf een uitkomst.’ Claudio: ‘Ik ben hier dubbel in, want weet uit eigen ervaring dat het zoontje van de baas vaak een aparte positie heeft, waar anderen je mee kunnen plagen. Het familiebedrijf heeft sterke en kwetsbare kanten. Zo vroeg salaris krijgen is fijn in tijden van nood, maar niet goed voor iedereen. Het heeft gelukkig alleen maar goed uitgepakt. Ik heb op de werkplaats een uitstekende Nigeriaanse jongen werken, die zich spontaan over mijn zoon ontfermde. Ze zijn maatjes geworden en Nazarro vindt het gewoon gezellig.

Laatst zag ik met ontroering dat hij op Instagram een door hem gemaakte schoen had gepost. Dat had ik nooit kunnen dromen. En ja, wie weet komt mijn jongere zoon Aurelio er ook nog bij. Maar hij zit nog op school en we willen hem niet pushen, zoals mijn broer en ik dit wel gevoeld hebben.’ Claudio Santulli kijkt positief naar de toekomst; ‘Het is bijna raar om te zeggen, maar wij zijn nu in betere doen dan onze collega’s, die niets uit het buitenland kunnen krijgen. Wij zijn zelfvoorzienend en kunnen voorlopig nog maanden voort, eventueel ook digitaal. Misschien leidt deze crisis tot een herwaardering van het oude ambacht en familieverband.’