Voorgerecht: mossel-crèmesoep of vegetarisch prei-crèmesoep. Tussengerecht: salade van sperziebonen. Hoofdgerecht: pasta met saus van groenten, tomatensaus, rundvlees en Parmezaanse kaas, of, vegetarisch: pasta met auberginetomatensaus. Nagerecht: meloen.
Door Daan van Pagée | Beeld Ienske Meindertsma
Wat in een gewoon restaurant absoluut ondenkbaar is, kan wel in buurtrestaurant de Kraaipan. Ik pel en snij de uien grof. Pel en plet de knoflook. Schil de aardappelen, dop de sperziebonen en kneus het citroengras. Meehelpen in de keuken. Vandaag kookt Adriënne, en wanneer Adriënne kookt zit het buurtrestaurant bomvol. Een goede maaltijd begint bij de bakker, de slager, de Dappermarkt en/of de supermarkt.
Om 12.00 uur sta ik in de Lidl en mijn mobiel rinkelt. Adriënne komt wat later, dus heb ik alle tijd om één van de reclamefolders te bekijken die bij de ingang op een stapeltje liggen. Mensen houden van korting: prijspakkers, Zomervoordeel, ‘de hoogste kwaliteit voor de laagste prijs!’ Een paar minuten later mag ik in de winkel het winkelwagentje voortduwen terwijl Adriënne moeiteloos de producten uit de schappen plukt: 8 zakken sperziebonen, 5 zakken uien, 2 flessen olijfolie, 3 zakken aardappels, 14 spaghetti, 10 stokbroden enzovoort… Een geïnteresseerde consument kijk nieuwsgierig in ons winkelwagentje en vraagt of we aan het hamsteren zijn. “We hebben een nogal groot gezin,” antwoord ik. “We doen inkopen voor het buurtrestaurant,” vult Adriënne aan, en maakt slim gebruik van de mogelijkheid om nog iemand uit te nodigen voor de maaltijd van vanavond.
In de keuken van het buurtrestaurant
“Wanneer ben je op het idee gekomen om vanavond voor 35 gasten mossel-crèmesoep te gaan bereiden,” vraag ik aan haar tijdens het snijden van de rode paprika. Adriënne vertelt dat de aanbiedingen uit de folder een grote rol spelen. Ze maakt er een sport van om met het budget dat beschikbaar is een mooie maaltijd neer te zetten. Vandaag in de aanbieding: Zeeuwse supermosselen van 5,99 voor 3,89. Het keukenpersoneel van het buurtrestaurant bestaat helemaal uit vrijwilligers, vrijwilligers komen uit eigen beweging, en die vrolijke sfeer overheerst ook vandaag in de keuken van buurtrestaurant Kraaipan.
Ja, in andere tijden heb ik ooit eens gedineerd in De Librije, een restaurant in Zwolle met drie Michelinsterren. Wie betaalt die bepaalt, rustgevende muziek tijdens het toiletteren op topdesign in dennengeur, en na het handen wassen telkens weer een nieuwe schone handboek. De beste obers serveren daar in een decor van luxe en comfort culinaire hoogstandjes die zich ergens in het midden op een heel groot bord bevinden. In het buurtrestaurant Kraaipan mag je lekker zelf meehelpen met borden stapelen en de tafels afruimen, z’n goed gevoel werkt de hele avond door.
Aan tafel
In het buurtrestaurant eet een kleurrijk gezelschap, de meeste bezoekers hebben een psychiatrische achtergrond: een decor van therapieën, psychologen, psychiaters – een combinatie van stoornissen en maatschappelijke obstakels waar ze in dit buurtrestaurant van stichting Dynamo wel raad mee weten. Mensen die van een uitkering leven, en dat lukt prima in de Kraaipan. Al spatten de tien geboden van Mozes in het brein van Dick Swaab als een psychose uiteen, ook vandaag was de mossel-crèmesoep weer voortreffelijk!
Mijn tafelgenoot heet Hans, ooit een succesvol ondernemer die veel geld verdiende met zijn aannemersbedrijf, tot de kredietcrisis toesloeg. Hans vertelt over zijn hobby’s: oldtimers, meer dan tien had hij er, en over de Hilversumsche Golf Club waar hij ooit Prins Bernhard ontmoette. Gouden tijden herleven in het buurtrestaurant als het tussengerecht wordt opgediend: de salade van sperziebonen is heerlijk en eigenlijk al een hoofdgerecht. Het valt me op dat er vaak creatievelingen en kunstenaars aanschuiven. Maar ook een jonge vader met baby en een peuter in een kinderzitje, wachten op moeder die vanuit haar werk zo kan aanschuiven in het buurtrestaurant.
Street View
Zelf leef ik ook van een UWV-uitkering en ik ben iemand met ‘een afstand tot de arbeidsmarkt’. Nu die afstand zo groot is geworden begint de samenleving ook écht voor me te leven. Op de fiets richting Jodenbreestraat springt bij de oversteek van de Valkenburgerstraat het verkeerslicht op rood. Nog 59 seconden wachten vertelt het informatieve paneeltje op de staander; nuttige informatie die ons helpt ons verlangen naar snelheid in toom te houden zodat we straks veilig de Jodenbreestraat in kunnen fietsen. Nog maar 39 seconden en dan mogen we weer… De auto’s razen voorbij op de Valkenburgerstraat richting Weesperstraat, met links de Mozes en Aäronkerk, het Waterlooplein. Nu nog maar 24 seconden geduld en we mogen weer, alle fietsers zien ernaar uit. Met onder het wegdek de TunFun met de ‘Blackbox’ waar kinderen in het pikkedonker de weg naar de uitgang zoeken… Sta je als eerste buiten of hang je ineens op je kop in de PowerTower, één van de attracties die je bij TunFun kunt beleven.
En dan gaat het opeens heel snel: nog maar 10 seconden, nog 5 en dan opeens: groen. Mensen houden niet alleen van duidelijkheid, zoals voordeel in de supermarkt, maar ook van een goed verhaal. Herman Koch vertelt in een interview met Femke Halsema in het vorige nummer van deze krant dat hij van zichzelf weet dat hij soms rustig de tijd moet nemen om te gaan schrijven, in een hotel bijvoorbeeld. Hij voelt zich altijd beter als hij iets geschreven heeft wat de hele dag doorwerkt. Ik zit nog steeds in het buurtrestaurant, maar had even geen oog voor mijn tafelgenoten. Tot de stoplichten en schrijftafels weer uit mijn hoofd zijn verdwenen. De pasta met auberginetomatensaus en Parmezaanse kaas is in balans en smaakt extra lekker, want ik heb er zelf aan meegewerkt.
De afrekening
Na één dag hard werken in de keuken van de Kraaipan is mijn beeld van het buurtrestaurant compleet veranderd. Oog in oog met de oogst, dichterbij kon ik niet komen. Het sissen van het rundvlees in de koekenpan. Het pletten van de knoflook. Het afgieten van de mosselen in een pan die ik nauwelijks kon tillen. Mijn hoofd in de mosselstoom, beslagen brilglazen, de samenwerking met vriendelijke collega’s, het ontvangen van de gasten…
Net als in De Librije kom je ook dit restaurant niet uit voordat er betaald is. Joke Soolsma is coördinator van het wijkservicepunt Kraaipan aan de Hofmeyrstraat 67. “Er is hier nog veel meer te beleven dan alleen een buurtrestaurant, bijvoorbeeld Zumbales,” zegt ze. Ze vraagt of ik een Stadspas heb, want die geeft recht op korting. “Bijna,” antwoord ik, vorige week heb ik die Stadspas eindelijk aangevraagd bij het Team Voorzieningen van de Dienst Werk en Inkomen. Volgens Arnold, een trouwe gast van het buurtrestaurant en DWI-deskundige, is zo’n aanvraag trouwens geen hogere wiskunde en kan ik al over een paar weken op voordeel rekenen. Het nagerecht smaakt extra zoet vandaag.
