7 We zitten midden in de Week van het Korte Verhaal. Ik had me dan ook voorgenomen een verhalenbundel tot Boek van de Week te bombarderen. Ik wist ook al welke: De moord op Margaret Thatcher van Hilary Mantel, exclusief bij Linnaeus Boekhandel voor slechts €4,95! (Ik ben niet heel goed in reclamepraatjes, maar dit is wel echt een buitenkansje dat u niet mag laten lopen.)
Al mijn goede voornemens ten spijt: ik zit zo klemvast in een ander boek dat ik het daar nu over wil hebben. (De moord op Margaret Thatcher was mijn kennismaking met Mantel van wie ik tot dan toe dacht dat ze een keurige strenge dame was die dikke historische romans schreef, maar die in deze bundel haar scherpe, eigentijdse en o zo geestige kant laat zien, echt, lees haar verhalen!) Dat andere boek dus: Maalstroom van Sigrid Rausing. Memoires.
Korte schets: Rausing is telg van het Tetra Pak-imperium (u weet wel, van die handige melk- en sappakken), groeit in grote welvaart op, haar broer ontspoort, raakt verslaafd aan drugs, wordt verliefd op een medeverslaafde in een afkickkliniek, ze trouwen, krijgen vier kinderen, vallen terug, de vrouw overlijdt. Met name door de lugubere details rond haar sterven die later naar buiten kwamen was dit verhaal maandenlang voer voor de Engelse tabloids.
Jaren heeft de familie gezwegen, maar zus Sigrid (uitgever van Granta Books) trekt uiteindelijk toch de stoute schoenen aan en probeert aan de hand van haar eigen herinneringen te reconstrueren waar het misgegaan is bij haar broer. ‘Stoute schoenen’ klinkt misschien raar, maar er is echt moed voor nodig om te schrijven als Rausing doet. Ze zoomt in, neemt afstand, loopt eromheen, onderzoekt, tast af.
Ze schrijft met een zelfverzekerde onzekerheid, een stijl die me doet denken aan de essays van Katie Roiphe, aan het memoir Het bewijs van een lichaam van Alexandria Marzano-Lesnevich, en aan de aanpak die ik ook terugvind bij Marja Pruis. Het durven inzoomen op eigen falen, het met liefde kunnen kijken naar het falen van anderen, het durven toegeven dat je bepaalde antwoorden schuldig moet blijven: het is beklemmend en tegelijkertijd heel bevrijdend.
Het lukt Rausing om dit uiterst particuliere verhaal te ontdoen van de sensatie en om te vormen tot een universeler verhaal: wat gebeurt er met een gezin als een van de gezinsleden ontspoort?
Het is een pijnlijk boek met zinnen die sneetjes maken in je huid. En toch moest ik doorlezen, steeds voorzichtig weer een pagina aftasten, beducht voor de pijn, voor die van de ander en die van mezelf – de bevragende manier van schrijven stemt tot nadenken, overdenken, terugdenken.
We vieren deze week het korte verhaal (niet vergeten, Mantel nu voor maar €4,95!) en ik kom met een lang stuk over een bedachtzaam boek. Als u maar half zo barmhartig bent als Rausing vergeeft u me het vast.
_____
Maalstroom is geschreven door Sigrid Rausing
vertaald door Thijs van Nimwegen en Anne Roetman
en uitgegeven door door De Bezige Bij.
Edith Vroon is boekverkoper bij Linnaeus Boekhandel, Middenweg 29
Edith Vroon, Linnaeus Boekhandel
