Het oudste woongedeelte van het Oostelijk Havengebied is de Architectenbuurt, gebouwd vanaf eind jaren tachtig. Met architect Lucien Lafour die hier een deel van de huizen ontwierp, maakte de IJopener een wandeling langs zijn schepping. Hij is er nog steeds tevreden over.
Tekst Corry Zoll | Foto Marcel de Cnock | IJopener
Lucien Lafour is een Amsterdamse architect van Surinaamse afkomst. Hij begon al op jonge leeftijd als leerling-huisschilder, maar volgde daarna een opleiding aan de Kunstnijverheidsschool. Hierna werkte hij bij bekende architectenbureaus zoals die van Piet Blom, Theo Bosch en Aldo van Eijck. Gezegend was hij met deze leermeesters die hem stimuleerden om verder te studeren en zelf ook architect te worden. Zijn samenwerking met Aldo van Eijck is van grote invloed geweest op zijn carrière en mentaliteit als architect. Lafour heeft meerdere ontwerpen in Amsterdam op zijn naam staan. De architectuur van het noordelijk deel van de Architectenbuurt op het voormalige abattoirterrein is van architectenbureau L. Lafour en R. Wijk, zoals zijn kantoor toen heette.
Huizen ontwerpen uit respect en liefde voor mensen
Van haven naar wonen
Na de Tweede Wereldoorlog kon het Oostelijk Havengebied niet meer voldoen aan de eisen van een moderne haven. In de jaren zeventig werd daarom besloten om het gebied een woonfunctie te geven. Midden jaren tachtig begon dit zijn huidige vorm te krijgen. Het eerst uitgevoerde project werd de sociale woningbouw op het aan de Veemarkt grenzende abattoirterrein. De bestaande bebouwing werd gesloopt, met uitzondering van de poortgebouwen in chaletstijl aan weerszijden van de Veelaan. Het gebied werd helemaal opnieuw verkaveld. Er werd in twee fasen gebouwd. Het Hildo Kropplein heeft aan weerskanten wooncomplexen uit de eerste en de tweede fase. De woningen van de tweede fase zijn van Lafours hand.
Interesse voor de achtergrond van dit stukje Oostelijk Havengebied was de aanleiding om hem te vragen naar zijn keuzes van dertig jaar geleden bij het ontwerp van deze woningen. Het wooncomplex op het abattoirterrein werd hem gegund op basis van eerdere, bijzondere ontwerpen van hem. Hij werd door de gemeente geconfronteerd met een al uitgewerkt plan om in U-vormige blokken te bouwen. Lafour kon zich absoluut niet vinden in dit concept. Uiteindelijk kreeg hij de ruimte om zijn ontwerp uit te voeren met als uitgangspunt dat elke woning optimaal van zon en licht zou profiteren.
Wisselende bouwhoogte
Tijdens een wandeling door de buurt vertelt hij met verve over de keuzes die hij heeft gemaakt voor de belijning van de gebouwen. De keuze voor kleine laagbouwcomplexen heeft hij bewust gedaan om de woonwijk een mooie uitstraling te geven. De gesloten blokken zijn opgebouwd uit grotere en kleinere woonblokjes met een wisselende bouwhoogte en uitspringende elementen. Hierdoor is vanaf de straat, tussen de blokken door, contact mogelijk met de groene binnengebieden. Door het kleur- en materiaalgebruik en door de halfopen verkaveling profiteren de woningen optimaal van de openheid en van de bijzondere lichtval die karakteristiek is voor deze locatie aan het water. Het contrast met de woningen die in de eerste fase zijn gebouwd, zijn vooral de in het oog lopende hoogteverschillen van de woningdelen op kolommen en de daaraan gekoppelde grotere en bredere toegangen. Lafours uitgangspunt is dat hij voor mensen bouwt en dat iedereen optimaal moet kunnen genieten van zon en licht. De Caraïbische kleuren zijn niet specifiek gebaseerd op zijn Surinaamse afkomst, maar op het gebruik van deze kleuren in vele zonnige oorden.
Markante oude boom
Het is bijna dertig jaar na de oplevering van het door Lucien Lafour ontworpen deel van de Architectenbuurt. Hij kan vandaag de dag nog met tevredenheid kijken naar het resultaat. Bijzonder in de wijk is ook de markante oude boom. In het oorspronkelijke plan van de gemeente moest die verdwijnen. Lafour heeft zich sterk gemaakt voor behoud van de boom. Nu staat deze boom nog tussen de complexen van de Jan Boterenbroodstraat en het Hildo Kropplein.
