Na de vorige gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 veranderde het bestuurlijke stelsel van de stad Amsterdam ingrijpend. Op die dag zijn de stadsdelen afgeschaft, is de stad opgedeeld in 22 gebieden, ontstonden de bestuurscommissies en werd gebiedsgericht werken het nieuwe credo.
tekst Lisa Scheerder | Foto’s Marcel de Cnock en Julia Mandle | IJopener
Stadsdeel Oost begon in 2012 als eerste met gebiedsgericht werken. Toen de hele stad deze werkwijze in 2014 overnam, vervulde dat de initiatiefnemers met gepaste trots. Amsterdam wil samen met de bewoners doen wat de stad nodig heeft, dat is wat gebiedsgericht werken wil zijn.
22 gebieden
Het verspreidingsgebied van IJopener valt precies in 3 van de 22 gebieden waarin Amsterdam nu is opgedeeld: het Oostelijk Havengebied, IJburg/Zeeburgereiland en de Indische Buurt. Elk jaar worden voor alle 22 gebieden gebiedsanalyses, gebiedsagenda’s en gebiedsplannen gemaakt. Voor het maken van de gebiedsplannen vraagt de bestuurscommissie aan bewoners en maatschappelijke instellingen om voorstellen in te dienen. Dit jaar resulteerde dat in 436 voorstellen voor geheel Oost die alle meedingen naar een plek in de drie betrokken gebiedsplannen van 2018. 161 van deze voorstellen zijn afkomstig van bewoners en maatschappelijke organisaties.
De bestuurs-commissie bepaalt wat in het gebiedsplan terechtkomt. Hoe ze dat doen, blijft vooralsnog in nevelen gehuld
Waarderen
Nadat voorstellen eenmaal bij de bestuurscommissie zijn ingediend, zijn bewoners en ondernemers aan zet: zij kunnen de verschillende voorstellen waarderen. Waarderen: het woord stemmen wordt zorgvuldig vermeden, want het is uiteindelijk de bestuurscommissie die bepaalt wat in het gebiedsplan terechtkomt. Hoe ze dat precies doen, blijft vooralsnog in nevelen gehuld. Het is niet duidelijk of er sprake moet zijn van een minimum aantal waarderingen voor een voorstel, of dat er een grens is gesteld aan het aantal tegenwaarderingen dat nog acceptabel wordt gevonden bij een voorstel. Het projectvoorstel voor een kunstwerk aan de IJburgse Bert Haanstrakade ontving 46 keer een waardering en 43 keer een tegenwaardering. Wat zal het besluit zijn?
Evenmin is duidelijk of er per gebied een bepaalde hoeveelheid voorstellen in het uiteindelijke plan moet worden opgenomen. Wat wel opvalt is het grote verschil in het aantal mensen dat per gebied meedeed met de waarderingen. Zo waardeerden in de Watergraafsmeer 98 personen de voorstellen en in Oud-Oost 532 personen. In het verspreidingsgebied van IJopener varieert het van 153 in de Indische Buurt tot 242 personen in het Oostelijk Havengebied en 250 personen in IJburg/Zeeburgereiland. Het is de vraag of deze verschillen tussen de gebieden gevolgen hebben voor de legitimiteit van het gebiedsgericht werken. Doen eigenlijk wel voldoende mensen mee om te kunnen beoordelen wat de stad nodig heeft?
Interessant is voorts te weten hoeveel geld er nu eigenlijk besteed wordt aan het gebiedsgericht werken, zeker in relatie tot het totale budget van de bestuurscommissie.
Gebiedsplan 2018
Het waarderen van de projectvoorstellen door de bewoners is inmiddels afgerond. Op www.onsgebied.nl kunt u bekijken welke voorstellen zijn ingediend en hoe ze gewaardeerd zijn. Vanaf 25 november 2017 staat er een concept-gebiedsplan online. Per project is aangegeven of het wel of niet wordt voorgedragen voor het gebiedsplan 2018. In de vergadering van de bestuurscommissie van 19 december 2017 worden de gebiedsplannen van 2018 vastgesteld.
Amsterdam en zijn bestuurlijk stelsel
‘Bestuurscommissie?’ zegt u misschien. ‘Ik rij op de IJburglaan nog altijd langs het bordje met stadsdeel Oost erop, hoe kan dat nou?’ Dat zit zo: de stadsdelen zijn weliswaar afgeschaft maar ze mogen zich nog wel zo noemen. Net zoals de voorzitter van het dagelijks bestuur van de bestuurscommissie zichzelf ook nog altijd stadsdeelvoorzitter mag noemen. Ondanks het onveranderde uiterlijk zijn de bevoegdheden wel degelijk ingrijpend veranderd. De bestuurscommissies zijn nu meer een verlengstuk van de gemeenteraad en van burgemeester en wethouders. Ze bestaan uit vijftien leden en drie daarvan behoren tot het dagelijks bestuur.
De bestuurscommissies bemoeien zich onder meer met de inrichting van straten en pleinen, groen en parken, het welzijnswerk in de buurt, schone en veilige buurten. De voorstellen voor de gebiedsplannen die door u konden worden gewaardeerd, gaan dan ook over deze onderwerpen. Reguliere werkzaamheden, zoals afval ophalen, zijn hierbij niet aan de orde. Het uiteindelijke jaarplan zal worden gebaseerd op enerzijds de gebiedsvisie en het geldende beleid, en anderzijds op de signalen die de stadsdelen hebben gekregen vanuit de betrokken buurten. Bij dit laatste kan worden gedacht aan de ingediende projectvoorstellen, maar ook aan via de gebiedsmakelaars verkregen informatie uit buurtgesprekken.
