In de Indische Buurt wonen niet alleen veel mensen, ook ratten leven hier graag. Maar waarom eigenlijk? Deze weken waren er weer veel rattenbakken te vinden en op waarschuwingsposters stond groot de bruine rat afgebeeld. Is de rattenpopulatie weer toegenomen? En hoe lokken we hem de buurt uit?
Tekst Liesbeth Beneder | Tekening Aleida Leeuwenburg | IJopener
Je staat er liever niet bij stil, ook al weet je dat ze er zijn. In de Indische Buurt is altijd wel een stuk stoep te vinden dat met een zwarte plank is dichtgetimmerd vanwege verzakkingen. Soms zie je er één wegschieten in de speeltuin met zijn lange dikke staart of ligt er een dode rat op het fietspad. De afgelopen tijd zag je echter iedere paar meter op straat wel een zwarte doos met een dreigend doodshoofd erop: ‘kijk uit rattengif’. Op het Makassarplein hingen posters met de boodschap de eendjes niet meer te voeren. Je krijgt er haast kriebels van, zijn er echt zoveel ratten in de Indische Buurt?
Navraag bij de GGD leert gelukkig dat het aantal ratten de afgelopen tijd niet explosief gestegen is. Jan Buijs, onderzoeker bij de GGD: ‘Het aantal meldingen in de Indische Buurt is redelijk stabiel en de ergste overlast lijkt onder controle. Het aantal meldingen bij mensen thuis daalde zelfs lichtjes van 107 in 2016 naar 99 in 2017. Er wordt echter nog wel gevoerd en er zijn lokale rattenpopulaties aanwezig.’
Structureel probleem
De problemen mogen dan niet groter geworden zijn, ze zijn wel structureel. Marije van Wees, woordvoerder van Stadsdeel Oost, beaamt dit: ‘Veel buurtbewoners ondervinden last en we zijn daarom met elkaar om de tafel gegaan. De behoefte wat aan de rattenproblematiek te doen is groot.’ Deze bijeenkomsten hebben geleid tot een specifieke campagne in de Indische Buurt: Stop de Rat.
Stop de Rat wil de rat de buurt uitkrijgen. Niet met een fluit zoals de rattenvanger van Hamelen, maar met een informatieve film over de rattenproblematiek in de Indische Buurt. Deze film kan vertoond worden op buurtbijeenkomsten en dient als basis voor discussie. Van Wees: ‘Er is onverwacht veel vraag om deze film te bekijken. We zoeken nog extra presentatoren om de bijeenkomsten te leiden.’
De tovermuziek die de rat de buurt uit kan leiden is gedragsverandering. Want waarom zijn ratten eigenlijk zo dol op de Indische Buurt? Deels heeft dit te maken met een aantal buurtkenmerken: het feit dat hier veel water is, dat er nog veel kieren in huizen zitten en dat oude riolering het ratten gemakkelijk maakt hier hun weg te vinden. De Oostelijke Eilanden zijn echter ondanks hun grote hoeveelheid water veel minder populair. De belangrijkste reden is dat er in de Indische Buurt veel eten te vinden is. GGD-adviseur Marcel Nikkelsburg zegt het duidelijk: ‘De rat is niet het probleem, hij geeft aan dat er een probleem is in de buurt.’ Er wordt slordig met afval omgegaan, maar ook juist een te grote zorgzaamheid speelt een rol. Dorèndel Overmars, de maakster van de film Stop de rat, vertelt hoe erg ze schrok toen ze meeliep met de mannen van de veegdienst: ‘Het was soms echt alsof er een tafel gedekt was voor een uitgebreide feestmaaltijd waar de rat zo kon aanschuiven. Een taart van macaroni met saus en daarop een dikke laag brood. En dat op plekken waar overdag kinderen spelen.’
Pindakaas lokmiddel
Hoe goed ook bedoeld, willen we geen ratten meer, dan moet er geen eten meer te vinden zijn. Alleen dan ook kunnen rattenbakken hun werk doen. De pindakaas die ratten naar binnen moet lokken, moet opwegen tegen wat er nog meer aan lekkers te vinden is. Stop de Rat geeft veel tips hoe we hiervoor kunnen zorgen. Gooi vuilnis altijd in de container, voer geen vogels of eenden, en zoek manieren om geen eten over te houden. Er zijn veel simpele recepten voor oud brood. Besef ook dat van afval energie gemaakt wordt die de stad weer nuttig kan gebruiken.
De Indische Buurt is niet de enige wijk die last heeft van ratten. In een aantal buurten in Nieuw-West is vanaf 1 april zelfs met een voederverbod gestart. Wie eten op straat achterlaat, riskeert een boete van € 70. Gaat het stadsdeel deze maatregel ook in de Indische Buurt invoeren? Woordvoerder Van Wees zegt nog van niet: ‘Boetes zijn een laatste redmiddel, we proberen dit eerst met de buurt zelf op te lossen.’ Filmmaakster Overmars: ‘Ik kan vooral iedereen aanraden eens met de veegdienst mee te lopen. Het opent je ogen. Ik durf nu zelfs geen bananenschil meer op straat te gooien.’
De rattenfilm is te zien op www.stopderat.nl. Het project is op Facebook te volgen via Stopderat.
