The Stranglers hebben Hugh Cornwell nooit vergeven

Totaal onverwacht stapte Hugh Cornwell destijds uit de Britse formatie The Stranglers. Een drama, want hij was de man achter internationale hits als No More Heroes, Golden Brown, Always the Sun en Skin Deep. Bovendien was zijn rauwe stemgeluid hét kenmerk van de band. Cornwell en de resterende bandleden hebben sindsdien geen enkel contact meer. ‘Waarom zou ik?’, aldus Cornwell. Nu, bijna dertig jaar later, treden beide acts op in Amsterdam. Cornwell bijt het spits af in Q-Factory. In december zijn de overgebleven Stranglers aan de beurt. Tijd voor een gesprek met de oud-voorman.

Hester Aalberts | Foto’s Henri Vial | Download English version (pdf)

Hugh Cornwell is uit zijn humeur. Behalve dat het stevig regent valt het hem vies tegen dat er geen waterkoker op zijn kamer staat: hij kan geen thee zetten. Onder wat gemopper begint de zoektocht naar een rustig plekje. En dat valt niet mee. ‘I’m finding it difficult to concentrate here.’ Zijn gehoor is niet meer optimaal en achtergrondgeluiden storen hem. Drie pogingen later is het raak en strijken we neer in een hoekje van de lobby.

Zeventig
Cornwell oogt tanig als altijd, maar heeft ook iets breekbaars. Niet vreemd, gezien zijn leeftijd: eind augustus werd hij zeventig. Is dat groots gevierd? Hij schuift zijn vale Superman-petje iets naar voren: ‘Ik houd niet van verjaardagen, laat staan dat ik ze vier. Dit jaar had mijn zus me uitgenodigd, samen met wat familieleden. Mooie gelegenheid elkaar weer eens te zien.’

Ik worstel hoe ik hem ga vragen wat voor publiek hij vanavond verwacht. De eerste helft van zijn set bestaat namelijk uit solowerk. Pas daarna volgen de Strangler-hits. Ik wil weten of het publiek enkel op die wereldberoemde legacy af komt.

‘Wat voor publiek ik heb? Nou, uhm… menselijk’, krijg ik teruggekaatst. ‘Ik vind je vraag nogal vaag.’ Oké, daar gaat ie: ‘Komen er vooral Stranglers-fans naar je optredens of is er ook een publiek voor je solowerk?’ Hij veert op: ‘Beiden. Het is een eigenzinnige mix. Geloof het of niet, maar een deel van mijn publiek heeft nog nooit van The Stranglers gehoord!’

‘Mijn moeder was een schurk’

Interessante schurken
Net als zijn optreden is ook Cornwells laatste album Monster tweeledig. ‘De eerste tien tracks zijn mijn eerbetoon aan interessante schurken, waaronder Mugabe en Mussolini.’ Dat vraagt om toelichting, want de track ‘La Grande Dame’ is opgedragen aan zijn overleden moeder. Hij gaat rechtop zitten: ‘Mijn moeder was ook een schurk. ‘She put the fear of God into us when we were very young.’ Ze was dominant en streng. Niet alleen naar ons, maar ook naar zichzelf. Zo ging ze elke dag van het jaar zwemmen in het open water van Hampstead Heath. Weer of geen weer. Dat is blijkbaar goed voor het immuun systeem, want ze is 98 jaar geworden.’

Peaches werd saai
Het tweede deel van zijn album, Restoration, bestaat volledig uit akoestische Strangler-nummers. Was het kwetsbaar om enkel met een gitaar opnames te maken in de studio? Immers, elk foutje is hoorbaar. ‘Yeah, yeah, yeah, absolutely! Het duurde misschien nog wel langer deze nummers op te nemen dan de Monster-tracks.’

‘Een deel van mijn publiek kent The Stranglers niet eens’

Op een enkele hit na is de keuze van het Stranglers materiaal vrij verrassend. Hoe kwam hij erbij Skin Deep en Peaches links te laten liggen, maar wel bijvoorbeeld Outside Tokyo en Don’t Bring Harry (net als Golden Brown ook een metafoor voor heroïne) op te nemen? ‘Ik merkte dat bepaalde, minder voor de hand liggende nummers akoestisch zeer goed werkten. Peaches werd al snel saai met alleen een gitaar, terwijl het minder bekende Outside Tokyo juist weer heel goed uit de verf kwam.’

Bring on the nubiles!
Is Hugh net zo streng naar zichzelf als zijn moeder was? ‘Ik fiets elke morgen en sinds kort zwem ik ook. Omdat ik nog zo vaak optreed en al wat ouder ben moet ik fit blijven. Anders houd ik dit leven niet vol. Ik eet heel gezond en doe alles met mate. Moderation is the key’.

Ik schiet in de lach, omdat ik tegenover een man zit die in het verleden excessief heeft gedronken, alle mogelijke drugs gebruikte, soms meerdere vrouwen per dag zijn versleet (Bring on the nubiles!) en zelfs vijf weken in de gevangenis heeft gezeten.

Hij antwoordt nonchalant: ‘Niemand blijft hetzelfde. Alles in het leven verandert en dat moet je omarmen. I love changes.’

Wat maakt het uit wie er zingt
‘Lang niet iedereen omarmde jouw veranderingen. Bijvoorbeeld het besluit uit The Stranglers te stappen achtervolgt je nog steeds. Denk je dat je daar ooit nog van los komt?’ Cornwell: ‘Ik wil niet van alles loskomen: die songs bijvoorbeeld heb ík geschreven.’ Vindt hij het ingewikkeld dat de resterende Stranglers ‘zijn’ nummers ook nog steeds spelen? Met een andere zanger?’ ‘Nee’, zegt hij resoluut, ‘Het zijn hartstikke goeie nummers. En, ach, je hebt ook coverbands die goed leven van andermans repertoire, dus wat is het verschil? Neem Queen. Mercury had ook een hele kenmerkende stem en toch hebben ze nu een andere zanger. Mag dat dan niet?’ Hij raakt op dreef: ‘Muziek is big business. Wat maakt het uit wie er zingt als er heel veel mensen op af komen? Jij kijkt enkel naar esthetiek. Who cares! Alles in het leven verandert.’

‘Waarom zou je proberen dingen te veranderen die je niet kúnt veranderen’

Doodongelukkig
We zijn het duidelijk niet met elkaar eens. Voor mij is zijn signature voice een wezenlijk onderdeel van het geluid van The Stranglers. Ik gooi het er maar op dat ik mogelijk niet zo dol ben op veranderingen als hij. Nog eenmaal prik ik in wat ik dacht dat een open wond was: ‘Dus je bent er echt helemaal oké mee dat …’ Hij onderbreekt me: ‘Ik moet wel!’ Hij lacht schamper. ‘Ik moet wel, want ik kan er helemaal niets aan veranderen. It’s out of my control.’ Na een korte stilte: ‘Waarom zou je proberen dingen te veranderen die je niet kúnt veranderen? Daar word je toch doodongelukkig van?’

Is hij na zijn vertrek nog wel eens naar een optreden van The Stranglers gaan kijken? ‘Waarom zou ik dat doen? En waarom zouden zij naar mij komen kijken?’ Nou, omdat er misschien nog íets van die vroegere vriendschap over is? Nauwelijks hoorbaar antwoordt hij: ‘Nee, dat is niet het geval.’

Mensen blijven dezelfde stomme dingen doen
We veranderen van onderwerp: boeken. Cornwell heeft er al vijf geschreven, waaronder een autobiografie. Zijn zesde exemplaar komt binnen een paar weken uit. Bijna zeven jaar heeft hij eraan gewerkt. Waar gaat het over? ‘Het verhaal speelt zich af in de toekomst. Dat maakte het schrijven best lastig, omdat er daarover niets bekend is. Alles ligt open. Het is veel makkelijker je verhaal in het nu of in het verleden te plaatsen. Dan heb je tenminste wat referentiepunten. Het boek laat zien hoe ik denk dat de wereld er over een jaar of twintig, dertig uitziet. Sommige dingen zijn veranderd, maar andere totaal niet. Mensen zijn nog steeds mensen en ze doen dezelfde stomme dingen die ze nu ook al doen. Zo gebruiken ze nog altijd fossiele brandstoffen, maar … ’, en hij klinkt voor het eerst echt opgetogen, ’ … plastic is verbannen en er is een wereldwijde clean-up aan de gang. Maar de onderliggende boodschap is dat mensen met al hun technologische vooruitgang niet wezenlijk zijn veranderd.’

‘Sommige dingen zijn veranderd, maar andere totaal niet’

Een ander probleem dat hij voorziet is zwaarlijvigheid. ‘De medische kosten die dit met zich meebrengt zijn over twintig jaar onhoudbaar geworden. Mensen die boven hun vastgestelde BMI uitkomen moeten in mijn boek veel meer belasting betalen.’ Ik confronteer hem ermee dat dit voor hem makkelijk praten is. ‘Jij hebt nog nooit een gram vet aan je lijf gehad!’ Hij wijdt dit aan zijn hoge metabolisme en benadrukt dat hij enkel wil aangeven dat obesitas een steeds groter probleem zal worden.

Ze zijn allemaal dood
Veel grootheden in de muziek zijn tegenwoordig curator van een festival. Zij stellen eigenhandig de line-up samen. Welke artiesten zou Cornwell als curator uitkiezen? ‘Interessant! That could be fun! Maar waarschijnlijk zijn de meeste artiesten die ik zou kiezen al dood! Stel dat we die bijkomstigheid even parkeren zou ik zeker Joe Zawinul kiezen, de toetsenist van Weather Report. Hij was een genie. En uiteraard Nat Adderley, de jazz-muzikant die kornet speelde. En ik zou dolgraag samen met Charlie Mingus bass hebben gespeeld. Maar waarschijnlijk ben ik geen geschikte curator, want ik zou geen knopen doorhakken.’

Samen met drummer Windsor McGilvray en bassist Pat Hughes toert Cornwell volgende maand weer door Engeland. ‘We gaan de setlijst omgooien. Vorig jaar hebben we namelijk ook een UK-tour gedaan en we willen met iets nieuws komen. Mijn eerdere album Beyond Elisian Fields is geremasterd door een producer met meer akoestische vaardigheden. En uiteraard brengen we meer songs van Monster, omdat deze nummers inmiddels bekend zijn bij het publiek.

 Dan word ik depressief
Hoe krijgt hij het voor elkaar op zoveel borden te schaken? Naast albums maken, zijn vele optredens en het schrijven van boeken maakt hij namelijk ook podcasts en werkt hij aan een film. ‘Als ik niet optreed of in de studio sta relax ik door iets radicaal anders te doen. Omdat ik zelf muziek maak en boeken schrijf luister ik nooit muziek en lees ik ook geen boeken meer. I like quiet.

‘Ik haat het om niks te doen te hebben. Dan word ik depressief’

Maar ik moet wel altijd bezig zijn. Ik haat het om niks te doen te hebben. Dan word ik depressief.’ Ik vraag hem of hij dat in zich heeft, dat depressieve. ‘Yeah’. Hij denkt even. ‘Weet je, in mijn toekomstige wereld is er geen kanker meer en niemand gaat dood van de honger. Het leven is extreem makkelijk gemaakt voor iedereen. En weet je wat doodsoorzaak nummer één is? Zelfmoord. Mensen raken depressief omdat ze nergens meer mee bezig hoeven te zijn. Ze hebben geen nut meer en teveel tijd om na te denken. Suicide has become the big killer in my future world.’

Als de oorlog uitbreekt
Is zijn boek een teken dat hij bezorgd is over de toekomst van de wereld? ‘Ja, dat kan je wel zo zeggen.’ De problematiek die hij aansnijdt in zijn boek speelt zich over een jaar of dertig af. Is hij ook bezorgd over een meer acuut onderwerp: de Brexit? ‘Dat valt mee. Ik vind een referendum vrij onzinnig, eigenlijk. Een regering komt op democratische wijze tot stand en dan gooi je de besluitvorming alsnog overhoop. Maar echt bezorgd ben ik niet. Ik ben een artiest, ik heb geen gezin en niemand is afhankelijk van mij. Ja, hooguit mijn band, Pat en Windsor, maar dat is toch iets anders dan familieleden. Ik doe wat ik doe, ongeacht wat er gebeurt. Ik gooi zoveel mogelijk stront tegen de muur. Soms blijft er wat hangen en soms niet. Zelfs als er een oorlog uitbreekt ga ik gewoon door.’

Vrouwenhater
Die avond ga ik naar zijn optreden in de kleine zaal van Q-Factory. Eerder heb ik gehoord dat er 170 kaarten zijn verkocht. Ontluisterend voor een artiest van zijn formaat. Ik zing die avond vol overgave mee met de zeventigjarige vakman die onder meer Nice and Sleazy, Bring on the Nubiles en Peaches zingt. Nummers waarvoor hij ooit het predicaat vrouwenhater kreeg opgeplakt. Het kan me allemaal niets schelen: ik hoor de nummers van The Stranglers die worden gezongen door de juiste stem. En met een uitstekende band. No More Heroes? Ik dacht het niet.

Check Always the Sun | Skin Deep | Hugh Cornwell site