‘Ik ben mijn hele leven al geïnteresseerd in de veelkleurigheid van religies waarmee ik nu te maken krijg.’ Dat zegt René van Eunen. Hij is verbonden aan de Hofkerk, de parochie van de H.H. Martelaren van Gorcum op het Linnaeushof. Maar ook als coördinator van de ABG-parochie, de kerken Anna-Bonifatius en Gerardus Majella, kent hij veel mensen.

Door Wil Merkies | Beeld Dineke Rizzoli

René van Eunen (37) laat bij binnenkomst duidelijk merken dat hij zin heeft in het gesprek. In de woonkamer van zijn benedenwoning, een voormalige kruidenierswinkel, stelt hij voor elkaar eerst persoonlijk wat beter te leren kennen en daarna de serieuze zaken. ‘De Watergraafsmeer is voor mij  vertrouwd. Ik ben dichtbij geboren in het oude Anna Paviljoen van het OLVG, en woon er bijna mijn hele leven, nog steeds met veel plezier.’

De goedlachse parochiecoördinator vertelt dat hij in een moeilijke periode veel steun kreeg van pastor Nico Essen van de Hofkerk. ‘Maar van huis uit ben ik niet gelovig opgevoed. Wel ging ik naar de protestants-christelijke Hogewegschool, nu Frankendaelschool en was al heel jong geïnteresseerd in geschiedenis en religie’. Vanaf 2011 bezoekt hij de Hofkerk en werd actief als vrijwilliger bij de filmavonden en daarna als voorzitter van de Commissie Kerk en Samenleving en het Caritas Team.

In 2013 trad hij toe tot de katholieke Kerk en werd gedoopt door pastor Essen. ‘Sinds 3 jaar ben ik ook lid van het Breed Interreligieus Overleg Oost (BIO) waarbij allerlei religies zijn betrokken en waarin wij de dialoog tussen de verschillende bevolkingsgroepen en religies willen stimuleren. Het mooie is dat iedereen kan aanschuiven of je nu agnost, moslim, protestant, katholiek of joods bent. Mijn motto is: je moet altijd naar het goede in de mens kijken en de dialoog durven aangaan met hen die dingen anders zien. Uiteraard moet iedereen daarbij de eigen identiteit  behouden.’

René vertelt enthousiast dat het 10-jarig bestaan van het BIO vorig jaar werd gevierd met een fototentoonstelling ‘Geloven in Gemeenschap’ in de Oba aan het Javaplein. Met foto’s van en teksten over voorgangers en mensen die in hun gemeenschap en buurt veel betekenen. Deze tentoonstelling was daarna ook te zien in kerken en moskeeën.’

Groeit het aantal kerkbezoekers in de Hofkerk?

René opgewekt: ‘De kerk is redelijk bezet, maar vaak drukker als er bekende gastsprekers zijn. Met Allerzielen op 2 november werd de Hofkerk door ouderen en jongeren bezocht. Kennelijk is er toch veel behoefte aan het samen gedenken. De kerk is voor mij een rustpunt en ik hoop dat anderen dat ook zo voelen.’ René is ook met zijn werk als parochiecoördinator van de ABG heel blij. ‘Het allereerste contact ontstaat vaak bij de inloop in de Gerardus Majellakerk. Dan hoor je de problemen en bekijken we of we daar als kerk iets mee kunnen doen. Soms is een gesprek met de pastor nodig. Naast mijn secretariaatswerkzaamheden heb ik dus ook een sociale functie. Er zijn veel problemen in Oost, vooral eenzaamheid onder ouderen. Niet alleen de eenzaamheid van niemand zien, maar ook van niet gekend of begrepen worden. Er is vaak een gebrek aan inlevingsvermogen.’

Vertel daar iets meer over

‘Bijvoorbeeld de vrouw die moest verhuizen omdat het zorgcentrum sloot. Zij komt in een andere omgeving waar alles nieuw en verder weg is voor haar. Het Willem Dreeshuis is verhuisd van de vertrouwde plek in Jeruzalem naar het nieuwe winkelcentrum Oostpoort. Er wordt dan al gauw gezegd: dat is toch ook in de buurt? Maar dat ervaart niet iedereen zo. Zo’n verandering is voor veel mensen niet leuk en dat vind ik heel erg. Voor ouderen die slecht ter been zijn, is het ver om van Oostpoort naar Frankendael te lopen. Ik hecht ook aan mijn eigen omgeving en moet wennen als er dingen veranderen in de buurt.’

Heb je Watergraafsmeer zien veranderen?

René moet voor het eerst nadenken over een antwoord.  ‘Ja, er is veel veranderd. Veel oude buurtbewoners van toen en klasgenoten mis ik. Ik ben geloof ik de enige van mijn klas die hier nog woont. Het was in mijn kindertijd ook rustiger, dorpser. Nu worden de randen van de Watergraafsmeer volgebouwd met foeilelijke hoogbouw en neemt de druk op de buurt toe. De Watergraafsmeer ‘verstadst’ en dat vind ik wel jammer. Als het nog drukker wordt wil niemand hier meer wonen. Maar het blijft toch gezellig hoor. Met mooi weer zitten mensen buiten en is er contact en tijd om te praten.’

René is enthousiast over het initiatief van bewoners van het Linnaeushof die 24 november een seniorencafé in de pastorie van de Hofkerk openden. ‘De initiatiefnemers zijn geen kerkgangers. Zoiets is  heel mooi, want je bent niet alleen kerk in de buurt maar ook met de buurt. Het betekent dat als je zoiets wilt ondernemen je niet altijd lid hoeft te zijn van die kerk. Samenwerken in diversiteit en verbinding zoeken is heel belangrijk.’

De huidige paus Franciscus is populair. Is zijn populariteit gunstig voor het kerkbezoek?

René: ‘Ja, ik denk het wel. De paus koos de naam Franciscus, van de heilige uit Assisi die een omslag maakte van feestbeest tot iemand die voor armen en zieken ging zorgen. Deze paus wil vooral aandacht voor mensen die buiten de boot vallen. En het is belangrijk dat hij contact maakt met gelovigen van andere religies en met seculieren. Hij wil met iedereen de dialoog aangaan.’

Verwacht je deze Kerst veel kerkgangers?

René opgewekt: ‘Met Kerst en vooral Kerstavond zitten de kerken altijd vol. Je voelt je dan verbonden met mensen die je niet kent. Alle verschillen vallen dan weg. De geboorte van een kind vieren blijft toch speciaal voor iedereen of je gelooft of niet. Het kind van Bethlehem raakt na tweeduizend jaar nog velen en juist met Kerst.’

Je bent redactielid van het Geheugen van Oost

René reageert enthousiast, zoals we in dit gesprek van hem gewend zijn. ‘De slogan van het Geheugen van Oost ‘De toekomst begint bij het verleden spreekt mij  aan. Voor geschiedenis heb ik altijd veel belangstelling gehad en mijn interesse voor de Watergraafsmeer werd aangewakkerd door mijn vroegere buurman van de Archimedesweg, meneer Anton Beuming. Mijn verhalen  gaan dan ook vaak over de Watergraafsmeer. Ik schreef onder andere over peuterspeelzaal Zonnehoek in de Fraunhoferstraat waar ik als klein ventje naar toe ging en kort geleden maakte ik een drieluik over Lucas Matter, veldwachter in de Watergraafsmeer. Ik schreef ook over de vroege jeugd van mijn vader in de Eerste Atjehstraat in oorlogstijd.’

Bij het afscheid buiten wijst hij op de grote ramen van zijn huis en het bordje ‘Margarine’ op de deur die nog herinneren aan de voormalige kruidenierswinkel.

Informatie hofkerk.amsterdam  abgparochie.nl  geheugenvanoost.nl