De politiek geïnteresseerde burger van Amsterdam heeft bij de stadsdelen weinig meer te zoeken. Politieke keuzes worden voortaan op gemeentelijk niveau gemaakt. Voor beïnvloeding daarvan moet de burger naar de Stopera. Maar wat valt daar eigenlijk te kiezen?

Tekst Arie van Tol | Dwars

Goede informatie is eigenlijk nog nauwelijks te vinden over de keuzes bij de verkiezing voor de gemeenteraad. Eigenlijk laat de gemeentelijke overheid dat liever over aan Het Parool en AT5 – headlines zijn de race tussen D66 en Groen Links welke fractie het grootst gaat worden en de toename van het aantal partijen in de raad -. Noch de website, noch de nieuwsbrieven of andere publicaties van de gemeente bieden relevante en toegankelijke informatie. Daarom deze kleine handreiking voor wie wil weten wat tot nu toe de stand van zaken is.

Aan een stemadvies wil ik me niet wagen. En aan een prognose welke coalitie Amsterdam gaat besturen al helemaal niet. De poppetjes, hun onderhandelingskwaliteiten en recente ervaringen konden wel eens veel belangrijker zijn dan het aantal zetels in de gemeenteraad.

Integratie en toerisme
Een eerste debat rond de a.s. verkiezingen werd georganiseerd door het Parool en AT5. Het viel daarbij op dat er nu met Forum voor Democratie, Denk en Bij1 ook in Amsterdam op hoge toon wordt gesproken over integratie. Dat de kansen op de arbeidsmarkt van Marokkaanse sollicitanten er door gaan toenemen of juist niet, dat lijkt me onwaarschijnlijk.

De drukte in de stad baart alle partijen zorgen. De VVD benadrukt evengoed de werkgelegenheid die het toerisme oplevert. Toeristen moeten naar buiten het Centrum worden gelokt: daar moeten we investeren, vindt de VVD.

Groen Links ziet de commercialisering als bedreiging voor de Amsterdammers die het minder breed hebben. En dat er de afgelopen periode is bezuinigd op reiniging is een slechte zaak.

Scholen en wonen
Over gemengde scholen werden de bekende stellingen betrokken. De vrije schoolkeuze versus het postcodebeleid. Het CDA vond dat het lotingsysteem voor de middelbare scholen een fiasco was. En de SP wil dat de ouderbijdrage maximaal 50 euro wordt (is nu soms wel 750 euro), zodat dat geen uitsluiting op grond van inkomen mogelijk is.

De woningmarkt vormde het vierde en laatste onderwerp. De SP werd concreet: een leraar die tussen de € 1800,- en € 2200,- netto verdient help je niet met een woning met een huur van € 1100,-. Dat is wat D66 wil. Dat D66 andere middeninkomengroepen aan een woning wil helpen dan die van de leraar werd natuurlijk niet openlijk uitgesproken.

Onbetrouwbaar
Helemaal pijnlijk werd het voor D66 toen de VVD het had over onbetrouwbaarheid, over ‘leveren’. Bij de coalitiebesprekingen tussen D66, VVD en SP werd een akkoord gesloten. De SP stemde in met de nieuwe erfpachtplannen (wens van D66 en VVD) in ruil voor een andere bouwverhouding – 40 % sociale huur, 40 % middeldure huur, 20 % koop – (wens van SP). In de gemeenteraad stemde D66 tegen die nieuwe bouwverhouding, tegen de afspraken in. Een dergelijke onbetrouwbaarheid zat de SP, maar vooral ook de VVD hoog. Overigens was er in de raad evengoed een meerderheid voor de nieuwe bouwverhouding van 40-40-20.

Op www.amsterdam.nl is er vanaf half februari een overzicht van de partijen die meedoen, een maand voor de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart.

Uit de programma’s

D66

Het bouwen van 50.000 woningen in Amsterdam wordt breed gedragen. D66 wil meer: meer middensegment ten koste van sociale huurwoningen. De partij pleit voor het verkopen van sociale huurwoningen buiten de ring en binnen de ring corporatiewoningen te bestemmen voor middenhuur. Toch is D66 ook voor gelijke kansen voor iedereen en leefbaarheid in een groeiende stad. Reinier van Dantzig heet de lijsttrekker, ‘Gelijke kansen, gezonde groei, goed wonen’ heet het verkiezingsprogramma.

PvdA

De PvdA wil heel veel huizen bijbouwen en betaalbare huurwoningen beschermen. Ingrijpen als de markt faalt. Stoppen met vakantieverhuur, optreden tegen investeerders en speculanten die de huizenprijzen opdrijven. Daadkrachtige taal in het voorwoord van het verkiezingsprogramma. Het gezicht van de PvdA is Marjolein Moorman.

VVD

In ‘Optimisme en durf’ benadrukt de VVD dat toeristen, Airbnb-(ver)huurders, mensen die in Amsterdam willen wonen en werken, allen onderdeel zijn van de dynamiek van Amsterdam. Zij brengen uitdagingen die vragen om daadkrachtig beleid. En om regels die terechte belangen van stad en inwoners moeten beschermen. Ook bij de VVD dezelfde lijsttrekker als vier jaar geleden: Eric van der Burg.

SP

Laurens Ivens is weer lijsttrekker van de SP. ‘Amsterdam van Amsterdammers’ heet het verkiezingsprogramma. Na jaren van beheerst bestuurdersjargon is de strijdbare oppositietaal terug: we gaan Amsterdam bevrijden van het grote geld. Niet langer mogen expats en het grote geld de dienst uitmaken, de Amsterdammer moet weer de baas worden.

Groen Links

Het verkiezingsprogramma van Groen Links heet ‘Voor Verandering!’ Drie beloftes staan centraal: 1) het terugdringen van de groeiende ongelijkheid, 2) het bestrijden van racisme en discriminatie en 3) radicale vergroening om de stad voor onszelf en onze kinderen leefbaar te houden. De naam van de lijsttrekker is niet veranderd: Rutger Groot Wassink.

CDA

‘Een gemeenschap die werkt’ is de naam van het verkiezingsprogramma van het CDA. De partij streeft naar een zorgzame, veilige en bedrijvige stad. betrokken bij de echte problemen van mensen die het moeilijk hebben, duidelijk in normen en waarden en uitgaande van het zelforganiserend vermogen van burgers. Diederik Boomsma is de nummer 1 van het CDA.

PvdD

Johnas van Lammeren is lijsttrekker van de Partij voor de Dieren. De partij benadrukt dat commerciële motieven geen rol mogen spelen bij publieke diensten die voor iedereen toegankelijk moeten zijn. De verhouding tussen de gemeente, markt en toezicht is toe aan een herziening.

PvdO

De Partij van de Ouderen geeft ouderen een stem in de gemeentepolitiek. Er moet een coördinerend wethouder ouderenbeleid worden aangesteld. Behalve vóór ouderen zijn de PvdO en Wil van Soest tégen discriminatie en racisme.

50plus

Ellen Schutten voert 50plus aan. Heldhaftig, Vastberaden, Barmhartig zijn de Pluspunten. 50plus is een partij voor jong en oud, maar met de levenservaring van 50plus. De stad moet weer van iedereen worden.

Bij1

Bij1 met lijsttrekker Sylvana Simons wil zich gaan inzetten voor het behoud van het unieke kleurrijke karakter van Amsterdam, met oog voor de uitdagingen die horen bij vraagstukken van de toekomst, zoals het bestrijden van armoede en het beschermen van de kwaliteit van wonen, onderwijs en mobiliteit.

DENK

Amsterdam is van ons allemaal. Drie pijlers zijn daarom volgens DENK met lijsttrekker Mourad Taimounti richtinggevend: Inclusiviteit, Rechtvaardigheid en Leefbaarheid. Behalve betere kansen voor kwetsbare groepen hecht DENK aan het verruimen van sociale voorzieningen en het verbeteren van de luchtkwaliteit in de stad.

FvD

Annabel Nanninga gaat voor Forum voor Democratie de volgende punten waarmaken: 1) PvdA-maffia in het stadsbestuur aanpakken, 2) Bindend referendum over afschaffen erfpacht, 3) Amsterdammers zelf hun burgemeester laten kiezen, 4) Islamisering terugdringen, 5) Bouwen voor de middenklasse, 6) Vrije schoolkeuze, veiligheid op straat en 7) Stimuleren innovatie & vergroening.

Piratenpartij

De Piratenpartij heeft als lijsttrekker Jelle de Graaf. Door heel Amsterdam nemen mensen de verantwoordelijkheid voor hun stad. De opkomst van dit nieuwe burgerschap vraagt om een nieuwe politiek. Deze partij wil al die mensen die zich inzetten voor de stad niet aansturen of controleren, maar ondersteunen.