In de week vanaf 9 september wordt het Sluishuis, het mooie pand van Bouwgroep De Nieuwe Uitleg, opgeleverd. Op kavel 5C1 in de Sluisbuurt staat nu een gebouw met zestien woningen, een gemeenschappelijke ruimte en een gemeenschappelijk dakterras. Ook delen ze samen deelauto’s.
Lennie Haarsma
Het gebouw grenst aan het Marianne Hilaridesplantsoen, tussen de Olga de Haasstraat en de Margot Fonteynstraat. Een vijf jaar durend project van deze zelfbouwkavel is klaar en de komende maanden verhuizen de nieuwe bewoners naar de Sluisbuurt.
Een gesprek met Bob de Jonge over de start van deze CPO, het proces om met een vriendengroep hun droom waar te maken en zijn ideeën over wonen in deze nieuwe buurt. Extra interessant daarbij is de vraag naar de buurtfunctie van dit gebouw: een voorwaarde van de gemeente.
‘We wisten echt niet waaraan we begonnen’
Bob is voorzitter van stichting De Nieuwe Uitleg en de initiatiefnemer van het Sluishuis. Hij vertelt: ‘Precies 5 jaar geleden, oktober 2019, is het begonnen. We hadden als vriendengroep een afspraak. En daarover wat gepraat of we dit aandurfden, terwijl we echt niet wisten waaraan we begonnen. De reden om ermee te beginnen kwam, denk ik, door mij. Iedereen nu, en ook toen al, denkt over waar je zou willen wonen en dan zie je op Funda dat je dat echt niet kunt betalen. Vanuit die frustratie ben ik op Google gaan intypen Huis bouwen in Amsterdam.’
Collectief Particulier Opdrachtgeverschap
‘Ik kwam op de site van de gemeente uit waarop een kavel stond met in hoofdletters BEN JE EEN GROEP? HEB JE EEN LEUK IDEE? BEN JE EEN PIONIER? SCHRIJF JE IN. Dat was CPO; ik had nog nooit van CPO gehoord. Het staat voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. CPO is een vorm van sociale projectontwikkeling, waarbij toekomstige bewoners gezamenlijk opdrachtgever zijn voor hun eigen nieuwbouwproject. Met een bevriende architect, ook onderdeel van de groep, en de groep vrienden hebben we toen een plannetje gemaakt en elkaar bevraagd of we het samen zouden gaan doen.’
Progressieve pioniers
‘Er waren drie concurrerende groepen die hun plan indienden bij de gemeente. Er moest een uitgebreide motivatie bij en je moest je bewust zijn van de risico’s. Dat wij het zijn geworden had te maken met onze basis als stabiele vriendengroep die al vanaf 2003 ontstond. Ook zag de gemeente ons als progressieve pioniers en waren we als groep divers en gevarieerd qua disciplines en competenties. En we zijn een echte CPO-groep gebleken.’
‘Achteraf is het geweldig en een weergaloos succes geworden; het was ook leuk om te doen en ik zou het zo weer doen. Met ook best veel stress, want je moet allemaal moeilijke keuzes maken en met vrienden over rare dingen praten waar je anders nooit over praat. Over wensen, budgetten, eisen, of je veel ruimte wil of juist simpel en over allerlei voorwaarden.’
De waarde van een goede architect
‘Officieel mochten we ons eigen huis ontwerpen, maar dat blijkt lichtelijk overtrokken te zijn, want je moet je aan zoveel regels houden op het gebied van milieu, natuur en duurzaamheid, en dan zowel lokaal als landelijk. Wat je wel zelf kunt doen is je architect vinden en daar hebben we veel tijd aan besteed en over nagedacht. Dat werd Carin ter Beek van Blauw Architecten. Zij heeft veel met ons gepraat en met alle leden/huishoudens echt voor ons een huis ontworpen. Dat is ook de reden waarom we voor haar kozen, want zij wilde met ons allemaal afzonderlijk praten en ons echt leren kennen. De eerste onthulling van het ontwerp was één van de spannendste momenten. Van de groep die in 2019 startte is iedereen aan boord gebleven. En dat is- ook volgens de gemeente- heel bijzonder’.
Buurtfunctie en spannend hoe de buurt gaat worden
Eén van de voorwaarden van de gemeente was dat de benedenverdieping/ de plint ook een buurtfunctie zou krijgen. ‘We zijn best ambitieus en hebben hoog ingezet door te zeggen dat we iets met een open karakter met de buurt willen doen, publiek toegankelijk en bij wijze van spreken gratis koffie. We hebben er wel gevarieerd over nagedacht. Nu is het aan ons om dat ook waar te maken.’
‘Wat ik nu zelf het meest spannend vind, is dat de buurt nog een zandbak is. Ik ben heel blij dat de studenten er nu rondlopen; de impact van die school merk je heel erg. Wat de buurt gaat worden is erg spannend. De gemeente heeft grootse plannen met de buurt, maar de garanties zijn nul. Je weet zeker dat je de komende acht jaar in de bouwgeluiden zit. Ik ben een rasechte Amsterdammer en van de ruwheid van de stad. Als er geen cafeetje, geen leuk bankje of perkje komt: je weet nooit of het toch niet een hele saaie woonbuurt wordt. Recent werd ik benaderd door een nieuwe CPO-groep die vlak naast ons in de Sluisbuurt gaat bouwen. Ze kregen mijn nummer van de gemeente; dat is wel een grappig resultaat; kennelijk ben ik nu een CPO-expert. Of ik daar echt professioneel iets mee ga doen denk ik nog even over na’.
Veel kinderen in het Sluishuis
Joris Buis is vanaf het allereerste begin actief betrokken bij het Sluishuisproject en enthousiast over het feit dat er veel kinderen gaan wonen. ‘Er gaan nu elf kinderen in het Sluishuis wonen, waarvan er negen zijn geboren in de afgelopen vijf jaar. Voor mij is opvoeding delen en kinderen samen laten opgroeien is óók een zeer grote motivator’.
