Al sinds de oprichting van Sint Lucas in 1880 organiseert deze Amsterdamse kunstenaarsvereniging tentoonstellingen met werk van eigen leden – en een paar van buiten.
Anne-Marieken Raukema
Studenten van de toenmalige Rijksakademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam richtten bijna 145 jaar geleden een vereniging op, genoemd naar de derde evangelist en auteur van het Bijbelboek Handelingen, dat over de wederwaardigheden van de apostelen gaat. Bekende vrouwelijke leden waren Charley Toorop, Thérèse Schwartze en Jeanne Bieruma Oosting. Maar ook Jan Toorop, Piet Mondriaan, Willem Witsen en Jan Sluijters. Tussen 1908 en 1990 exposeerde de vereniging jaarlijks in het Stedelijk Museum. Onder directeur Wim Beeren kwam aan deze lange traditie een einde. Het weekend van 9 en 10 november wordt in Loods 6 aan de KNSM-laan niet alleen werk getoond, er is ook van alles te doen. Tijd om het licht eens op te steken.
Eva Miedema en Heidi Koers zijn de twee bedenkers van het thema van de expositie LUCAS (she/her), beiden nog niet zo lang lid van Sint Lucas. Net als Sabrina Vermeulen waarmee ik dit interview doe.
Van alle drie hangen er werken tijdens de tentoonstelling in Loods 6. Net als van 32 andere leden van de vereniging, en van vier die geen lid zijn, maar reageerden op een ‘open call’. Dus van ruim de helft van de leden is er werk te zien, dat varieert van schilderijen tot beeldhouwwerken, van fotografie tot borduurkunst en kunstinstallaties. Vermeulen zelf is nog geen jaar lid van Sint Lucas. Ze volgde de Fotoacademie, opleiding Conceptueel Beeld en werd parttime fotograaf.
Thema: Identiteit
Het is voor het eerst in de geschiedenis van deze kunstenaarsvereniging dat er gekozen is voor een thema. Miedema en Koers kozen voor identiteit onder andere omdat Sint Lucas destijds als eerste vereniging vrouwelijke kunstenaars toeliet. LUCAS (she/her) reflecteert op de unieke rol van vrouwen in de kunst en onderzoekt wat identiteit betekent in de hedendaagse samenleving. Elke deelnemende kunstenaar heeft een nieuw kunstwerk gemaakt, geïnspireerd door deze krachtige historische figuren, met aandacht voor dit cultureel erfgoed en actuele maatschappelijke thema’s.
Identiteit moet gezien worden als breed begrip, dus niet alleen die van de vrouw, maar ook van de man, aldus Vermeulen. Het gaat er dit keer om welke vrouwelijke leden van Sint Lucas of andere kunstenares(sen) je als kunstenaar inspireren. Zo is Vermeulen zelf gefascineerd door de vraag hoe identiteit zich vormt, wat de omgeving met je doet om je identiteit te vormen. In haar nieuwe werk, speciaal gemaakt voor deze expositie staan een zwart en wit paard symbool voor de bewuste en onbewuste kanten van onszelf. Ze is geïnspireerd door de eerste beroepsfotografe en ontdekkingsreizigster Alexine Tinne die in de eerste helft van de 19e eeuw leefde en werkte. Op de website staat van elke deelnemende kunstenaar interessante achtergrondinformatie.
Andere kunstenaars interpreteren het begrip ‘identiteit’ door bijvoorbeeld te kiezen voor een familieportret geïnspireerd door de familieportretten van Charley Toorop (Saskia Lensink). Of zoals Heidi Koers die oud borduurkunst van de Franse kunstenaar Jean Honore combineert met haar eigen stijl. Susanna Brenner verzorgt zaterdagavond een workshop waarin zij samen met het publiek van draad, verf en glas in 3D een installatie maakt.
Curator
Ook voor het eerst wordt bij de tweejaarlijkse tentoonstelling met een curator gewerkt. Normaal gesproken sturen leden werk in voor de bescheiden voorjaars- en uitgebreidere najaarsexpositie. Deze is van buiten aangetrokken: Rob Zwering. Alle leden die belangstelling hadden om aan de tentoonstelling mee te doen, konden tussen de één en vijf werken insturen. Hij maakte de selectie en zorgde tevens voor een onderlinge samenhang tussen de gekozen werken.
Waarom erheen?
Een bezoek aan LUCAS (she/her) is natuurlijk geen must, maar wie niet alleen eigentijdse kunstwerken wil zien, maar ook in gesprek met de makers en met hen en andere bezoekers spontaan in gesprek gaan over het actuele maatschappelijke thema ‘identiteit’, zou een bezoek moeten brengen. Er zijn workshops (o.a. tekenen naar model), rondleidingen en een wijnproeverij. En wie tegen een zeer schappelijk bedrag een of meer kaarten koopt van de geëxposeerde werken, steunt ook nog eens de vereniging. Deze staan prominent uitgestald in de kaartenwand.
Dit alles kan op vrijdag 8 november van 19.00 tot 21.30 uur, zaterdag 9 november van 12.00 tot 21.30 uur en zondag de 10 november van 12.00 tot 18.00 uur.
Check www.kunstenaarsverenigingsintlucas.nl
