Met de restwarmte uit de serverruimtes van datacenter Equinix op Science Park gaan inwoners van de wijk Middenmeer hun huizen verwarmen. Buurtcoöperatie MeerEnergie is al lange tijd bezig met de voorbereiding ervan. 19 oktober is de buurtwarmtecampagne gestart om zo veel mogelijk mensen in de wijk mee te laten doen bij de collectieve warmtevoorziening.
Evelien Polter | Foto Frank Schoevaart
Samen met de gemeente Amsterdam en Firan, infrastructuurspecialist en dochteronderneming van Alliander, ontwikkelt buurtcoöperatie MeerEnergie een warmtenet van én voor bewoners. Zij leggen een hoofdleiding aan die water van ongeveer 30 graden Celsius van het Science Park dwars door de spoordijk naar de Watergraafsmeer brengt. Vanuit het datacenter gaan leidingen naar een warmtestation met een centrale warmtepomp op (groene) elektriciteit. Deze verwarmt het water vervolgens tot ongeveer 80 graden. Daarna gaat het naar 10 of 15 warmtehuisjes in de wijk. Die zijn zo groot als een parkeerplek. Vanuit deze huisjes lopen leidingen naar de woningen. In overleg met de gemeente wordt bij de grote opknapbeurt van de straten, de riolering en het gasnet in Middenmeer-Noord het warmtenet nu al aangelegd.
Duurzaam
Wim van de Woerdt, bestuurslid MeerEnergie, en de straataanvoerders Lily Dokter en Leopold Witte vertellen enthousiast over hun werkzaamheden wanneer ik hen spreek voor dit artikel. De straataanvoerders gaan samen met veertig anderen langs de huizen om de bewoners te motiveren om mee te doen. Het bestuur overlegt met de woningbouwcoöperaties en andere grotere huizenbezitters over de overgang van het gas naar het warmtenet.
Hoe meer buurtbewoners meedoen, hoe lager de kosten per huishouden zullen worden. Per maand denkt de buurtcoöperatie straks even duur of goedkoper te zijn dan wat buurtbewoners nu betalen voor hun verwarming en warm water. Wim, Lily en Leopold vinden het belangrijk dat de warmteleidingen eigendom worden van de bewoners. Dat is voor hen beter dan wanneer het aanbod voor het warmtenet komt van een commercieel bedrijf dat winst moet maken. Lily benadrukt dat ze het heel fijn vindt om als straataanvoerder met haar buurtgenoten in contact te komen over dit onderwerp. Andere voordelen die door de drie betrokkenen genoemd worden zijn: je gebruikt energie die anders verloren gaat, je krijgt stabiele warmtekosten en waarschijnlijk goedkoper dan de alternatieven, en tenslotte dat het iets is van en voor de buurt.
Efficiënt
Nederland kent nog maar weinig voorbeelden van buurtbewoners die hun eigen warmtenet bezitten. In Amsterdam is alleen de bioscoop het Ketelhuis op het Westergasfabriekterrein een warmtenet aan het ontwikkelen. De Watergraafsmeer lijkt niet meteen erg geschikt voor zo’n buurtwarmtenet. Door het versplinterde woningbezit is het bijvoorbeeld niet mogelijk via een overeenkomst met één woningcorporatie meteen honderden woningen aan te sluiten. Daar staan echter grote voordelen tegenover, vindt MeerEnergie. In een buurt als Middenmeer met oudere, lastig te isoleren woningen die dicht op elkaar staan, is een warmtenet efficiënt. In de toekomst gaan alle Amsterdamse woningen van het gas af en zal elk huishouden een eigen warmtepomp moeten aanschaffen. Een warmtepomp per woning vraagt een grote eigen investering van een bewoner, neemt veel ruimte in en vraagt onderhoud en aandacht (die bij het warmtenet uit handen worden genomen). Het warmtenet van MeerEnergie biedt daarvoor een volwaardig alternatief.
