De wanden van de metrotunnel tussen het Centraal Station en station Amsterdam Amstel, opgeleverd eind jaren ’70 en begin ’80, vormden een aantrekkelijk ‘canvas’ voor talloze graffiti-artiesten en hun spuitbuskunsten. Veertig jaar later verschijnt een fotoboek waarin alle tags en pieces zijn verzameld.
John Prop | Foto’s Boris Tellegen en Aldo van den Broek
In de begintijd van de metrotunnel was er veel minder beveiliging dan nu; wie dat wilde kon er nachtenlang ongestoord zijn gang gaan. Dat sprak zich al gauw rond: graffitischrijvers uit binnen- en buitenland waagden zich met tassen vol spuitbussen tussen de (levensgevaarlijke) sporen. Een van hen was de jonge Amsterdammer Delta – oftewel Boris Tellegen.
In de jaren daarna ging Boris industriële vormgeving studeren en werd hij een gevestigd kunstenaar wiens werk wordt vertegenwoordigd door gerenommeerde galerieën. Hoewel zijn schilderijen, sculpturen en installaties nog stijlelementen bevatten die verwijzen naar zijn vroegere graffiti-spuiterij, zijn Boris’ activiteiten tegenwoordig volkomen legaal.
Alhoewel… enige maanden geleden kroop hij, samen met collega-kunstenaar Aldo van den Broek, toch weer een nacht lang stiekem de metrotunnel in. Niet om een nieuwe piece te zetten, maar om die graffiti ‘van toen’ vast te leggen voor het nageslacht. Elke meter van beide tunnelwanden werd gefotografeerd – in totaal bijna zes kilometer aan artistiek vandalisme. De vele honderden foto’s die het tweetal maakte gaan de hoofdmoot vormen van een fotoboek, Tunnel Vision, dat tijdens komende Open Monumentendag* zal worden gepresenteerd.
Wat die spuitbusartiesten niet wisten, was dat de langgerekte lijnen en gekleurde vlakken waar ze overheen spoten gedeeltes van een kunstwerk waren. En niet zomaar een kunstwerk, maar een ensemble van vijf bijzondere wandschilderingen over de hele lengte van de metrotunnel: het langste minimal art-project van Nederland.
Die wandschilderingen waren gemaakt door vijf kunstenaars: Jan ‘Caveto’ Dohmen, Peter Struycken, Wladimir Zwaagstra, Woody van Amen en Bob Bonies. De eerste werd opgeleverd in 1976, de laatste in 1980.
Deze schilderingen, alle vijf in een uiterst minimale stijl, vormden tezamen een doorlopende strook ter hoogte van de ramen in de metrotreinen. Wat in stilstand slechts een eenvoudig, statisch beeld leek, veranderde tijdens het rijden in een abstracte ‘tekenfilm’. Passagiers zagen lijnen dikker worden of zich vermeerderen, zwarte vierkantjes in aantal groeien en felle kleurvlakken elkaar opvolgen. In Tunnel Vision zijn tussen de vele graffiti door nog stukjes van dit unieke jaren 70-kunstwerk te ontwaren.
Tunnel Vision – Boris Tellegen en Aldo van den Broek.
Met bijdragen van o.a. Dumar NovYork, Joris van Casteren en Reaze.
De boekpresentatie vindt plaats op zaterdag 14 september van 16.00 – 18.00 uur bij de fietsenstalling aan het Centraal Station, Prins Hendrikkade 35.
