Henna Goudzand Nahar schrijft boeken voor groot geworden kinderen en kinderen in de groei. De meeste jeugdboeken van Goudzand Nahar zijn namelijk niet alleen geschikt voor de jeugd maar ook voor volwassenen. Dit geldt met name voor haar laatste twee boeken: Suikerland (2023) en Winti (2024).
Annette Douwes | Foto Frank Schoevaart
Voor Suikerland ontving de schrijfster enkele weken geleden de Thea Beckmanprijs 2024 van de jonge jury. De tekst wordt geraffineerd afgewisseld met beeldende illustraties van Renate Siepel, waardoor een vrij compleet beeld van de slavernij ontstaat.
Verhoudingen
Goudzand Nahar: ‘De jonge jury noemde het boek bijzonder en dat is goed gezien. In tegenstelling tot het klassieke boek over de Trans-Atlantische slavernij heb ik mij niet gericht op de gruwelijkheden uit deze periode, maar de aandacht vooral besteed aan de onderlinge verhoudingen tussen de Afrikanen die tot slaven zijn gemaakt. In Suikerland gaat het om de verhouding tussen vooral Esi en Lano, die twee klassen vertegenwoordigen uit Afrika, te weten de eigenaren van slaven (Esi) en personen die al thuis in slavernij zijn vervallen (Lano). Wanneer ze beiden geroofd worden voor de Trans-Atlantische slavernij, en Esi daarmee meemaakt wat het betekent om als slaaf te leven, kantelt haar beeld. Want ook al mag de slavernij in Afrika een andere lading hebben dan de haast industriële vorm van de Trans-Atlantische slavernij, ook in dit geval betekent leven in slavernij dienstbaar zijn aan de wensen en grillen van een ander.
Een andere verhouding in dit verhaal is die tussen de kinderen van Europese afkomst en die van gemengd Europese en Afrikaanse afkomst. Ook hierin toont zich een machtsverhouding die ik heb willen ontleden.’
Nieuw boek
Winti, het meest recente boek van Goudzand Nahar, rolde enkele weken geleden van de pers. Goudzand Nahar: ‘Winti gaat over het Afro-Surinaamse geloof, ontstaan door vermenging van West-Afrikaanse religies. De Afrikanen, afkomstig uit verschillende delen van West-Afrika, werden gedwongen dicht op elkaar te leven. Van meet af aan was er in de kolonie nooit ruimte voor een persoonlijk leven, dus ook niet voor een religieus leven. De tot slaaf gemaakten waren er slechts voor de productie. Hun religie werd door de koloniale macht afgeschilderd als heidens, als afgoderij en men dwong hen zich terug te trekken in het bos voor het uitvoeren van hun rituelen.
Meteen na de afschaffing van de slavernij werd de Afro-Surinamers het christendom opgelegd. De slavenhandel was immers niet meer toegestaan en de koloniale macht hoopte, via christelijke huwelijken, op stabiele kinderrijke gezinnen die daarmee garant zouden staan voor de nodige arbeidskrachten. Er kwam nu zelfs een wettelijk verbod op Winti. Desondanks bleef ook in deze situatie dit geloof ondergronds voortleven. Winti is een sterk op het individu en de groep (familie, maatschappij) gericht geloof. Hun welzijn staat in deze religie centraal, waarbij het uitvoeren van rituelen van belang is om stabiliteit, evenwicht, te bereiken.’
Toegankelijk
Goudzand Nahar tekent in Winti de basis van dit geloof op. ‘Niet om zieltjes te winnen, maar om dit eeuwenoude cultuurgoed eindelijk voor een ieder, dus jong en oud, toegankelijk te maken. Met dit werk gaat er voor velen een venster open naar een deel van ook de Nederlandse geschiedenis die te lang onbekend is gebleven. Voor lezers van Winti zal de jaarlijkse ceremonie, uitgevoerd door Wintipriesteres Marian Markelo, tijdens de 1 juli Herdenking Afschaffing Slavernij in het Oosterpark, een diepere betekenis krijgen.’
