Boek van Week 20
Borsten en eitjes. Zijn dat de twee dingen die bepalend zijn voor jouw vrouwelijkheid?
In de roman Borsten en Eitjes van de Japanse schrijfster Mieko Kawakami (1976) zien we hoe de dertigjarige Natsu worstelt met haar identiteit en het feit dat ze alleenstaand is, maar wel graag een kind wil. Het wordt als vanzelfsprekend gezien dat je liefde vindt, graag seks hebt en een gezin wil stichten. De maatschappij is daar op ingericht. Ondanks dat iedereen altijd hetzelfde patroon volgt, ligt niet alles altijd even voor de hand. Natsu begint een moeizame en pijnlijke zoektocht naar een spermadonor, tot verbijstering van haar omgeving. Blijkbaar is er voor haar al bepaald dat zij in haar eentje geen ouder mag zijn.
Haar verlangen naar een kind is zo groot dat het haar opslokt, ze is er dag en nacht mee bezig. Ze hoeft geen relatie, ze wil geen seks, maar wel een kind. In Japan gaat trouwen en kinderen krijgen gepaard met elkaar. Het vinden van een spermadonor is daar vrijwel onmogelijk. Kawakami laat op een heel emotionele manier zien hoe je je gevangen kunt voelen in je eigen leven. Jij wil jouw keuzes maken, maar die worden altijd bepaald door de verwachting van anderen, de norm en de regeltjes uit de maatschappij.
De oudere zus van Natsu, Makiko, heeft haar eigen vrouwelijke problemen. Zij wil koste wat het kost een borstvergroting. Hier zien we een andere vrouwelijke strijd, die van het lichaam. Het is duidelijk bepaald hoe een vrouw er uit moet zien, wat mooi is en wat niet en hoe zij zich moet gedragen. Iets waar iedere vrouw zich wel eens mee bezig houdt, maar Makiko raakt er door geobsedeerd. Ook zij raakt verstrikt in haar verlangen, vergeet de wereld om haar heen, en daarbij haar dochter Midoriko, die als 12 jarige natuurlijk ook zo haar eigen, vrouwelijke, problemen heeft. De belevenissen van dit personage zijn erg intiem. Zij keert in zichzelf, besluit niet meer te praten, omdat ze niet weet hoe ze zich hoorbaar kan maken in een wereld die zo ontzettend luid is. Door haar ogen leren we over de ongemakken die horen bij het vrouw worden.
Hoewel alle drie de personages dilemma’s hebben waarbij de oorsprong ‘ vrouwelijkheid’ is, begrijpen zij elkaar en elkaars verlangen niet. Als lezer kun je in de huid kruipen van de drie verschillende vrouwen, hun pijn (herkenbaar) meevoelen, maar het zorgt er ook voor dat je kritische vagen stelt. Want ga maar eens na bij jezelf.
Wie bepaalt dat jij een kind mag, en op welke manier dat gebeurt? Hoe vanzelfsprekend is het voor jou, dat je een kind hebt of wil? En heb je wel eens nagedacht waarom je eigenlijk echt een kind wil?
Wat is het om vrouw te zijn? Wat maakt jou vrouwelijk (of niet)?
Provocerend, verontrustend en zeer emotioneel. Borsten en Eitjes is een roman die laat zien wat het is om vrouw te zijn in Japan en doorbreekt daarbij verschillende taboes.
Traditionele Japanse inwoners vinden Kawakami’s boek feministisch gezwets. Het is niet voor de hand liggend dat een vrouw spreekt, laat staan schrijft, over vrouwenzaken zoals maandverband en tepels. Schrijven is daar vooral een mannenvak. Er is veel te doen geweest over dit boek in 2008, toen het deel als novelle werd uitgebracht. De thema’s die besproken worden zijn in Nederland al moeilijk, in Japan zijn ze dat al helemaal. Dat maakt deze roman een gedurfd statement en een must read, ook voor mannen!
______
Borsten en Eitjes geschreven door Mieko Kawakami
vertaald door Maarten Liebregts
verschenen bij Uitgeverij Podium
Milan Vreeken is boekenadviseur bij IJburg Boeken, IJburglaan 561
