Boek van Week 27
In mei nam niemand minder dan burgemeester Halsema het eerste exemplaar aan van Marcel van Engelens nieuwste boek ‘De Stad – het verhaal van Amsterdam van 1980 tot vandaag’. Het boek is in korte tijd toe aan zijn derde druk en de populariteit van het boek verbaast me niet.
In elf hoofdstukken laat van Engelen zien hoe Amsterdam sinds de jaren 80 is getransformeerd van een arme, verloederde stad naar een plek waar bijna alleen mensen met geld kunnen blijven. Een klein voorbeeld, terrassen zijn nu heel vanzelfsprekend, maar kwamen pas in de Pijp aan het eind van de jaren 80. Gentrificatie is een term die je de laatste jaren veel hoort, maar in ‘De Stad’ wordt heel tastbaar wat dit precies betekent en wat de gevolgen zijn.
Woningbouw staat in het boek centraal, of terwijl ‘de stenen’ zoals dat in jargon heet. Toch gaat het in zijn boek niet alleen over de stenen, want een stad is veel meer dan alleen de gebouwen. Dat is mooi te zien in het hoofdstuk ‘Heimwee naar Kattenburg’. Op het oude Kattenburg kende iedereen elkaar, hingen de vrouwen op kussentjes over de vensterbank en hielden ze de kinderen uit de buurt in het gareel. Maar ook was het een zwaar verloederde wijk waar regelmatig de schimmel op de muren stond. Oude bewoners kregen met de stadsvernieuwing een moderne en ruime woning aangeboden in het westen van de stad. Daar hadden ze lucht, licht en ruimte, maar geen contact meer met de buren.
In de Stad zijn smeuïge beschrijvingen van het verzet tegen de plannen van het gemeentebestuur. Hij beschrijft onder andere bewonerscollectieven in de Dapperbuurt en de krakers die in de stad actief waren en laat zien het kan lonen om je tegen de plannen te verzetten. Anders waren er veel meer gebouwen gesloopt en brede autowegen, zoals de Wibautstraat, aangelegd. Tussen de regels door voel je de sympathie van de schrijver met de krakers, maar hij heeft ook oog voor de soms problematische kanten.
Dit is het derde boek van Marcel van Engelen. Eerder schreef hij De Gelukzoeker dat in 2008 uitkwam en Het Kasteel van Elmina dat in 2013 genomineerd werd voor diverse prijzen. Naast zijn werk als onderzoeker en journalist is hij docent aan de School van Journalistiek in Utrecht. Je kan merken dat hij docent is aan de manier waarop hij zijn verhaal vertelt. Hij combineert feiten, met verhalen van bewoners en fragmenten uit gesprekken met belangrijke spelers. Hierdoor leer je tijdens het lezen voortdurend nieuwe dingen over de stad. Een aanrader voor iedereen die meer wil weten over onze stad!
_____
De Stad – Het Verhaal van Amsterdam van 1980 tot vandaag is geschreven door Marcel van Engelen
Verschenen bij uitgeverij de Bezige Bij
Marjolein Eigenfeld is boekverkoper bij Java Bookshop, Javastraat 145