De Eerste van Swindenstraat van Fokko Kuik

Denk je aan de Dapperbuurt, dan denk je aan de Dappermarkt en de Eerste van Swindenstraat. Ze vormen het geraamte van de buurt. De Dapperstraat verandert elke werkdag en zaterdag van gedaante door de markt die er wordt opgebouwd en weer afgebroken. Een fascinerend proces, elke marktdag opnieuw. Als je er op zondag of ’s avonds laat wel eens loopt of fietst, doet de straat vreemd en verweesd aan. Op alle andere momenten is er levendigheid. Wanneer tv-programma’s op zoek zijn naar de mening van het ‘volk’ gaan ze er met microfoon en camera staan om de opinies van de gewone man of vrouw vast te leggen.

H

eel anders is het op de Eerste van Swindenstraat. Ook daar is heus wel levendigheid te bespeuren, maar het blijft voor mij toch altijd een doorgangsstraat waar je meestal ook weer snel weg wil.

Jaren geleden heb ik met een aantal collega’s van de gemeente een onderzoek gedaan naar de potentie van ‘stadsstraten’ in Amsterdam. Stadsstraten werden daarin gedefinieerd als straten met een duidelijk stedelijk karakter: intensief, gemengd, gevarieerd, verbindend en belangrijk voor het karakter van een buurt. Hier kun je er meer over lezen.

De Eerste van Swindenstraat is een voorbeeld van zo’n ‘stadsstraat’ in Oost. Maar anders dan bijvoorbeeld de Javastraat is het niet het meest succesvolle prototype. Een belangrijk nadeel is dat een deel van de bebouwing aan de spoorzijde geen winkels en horeca in de plint heeft. Een rondje van Swindenstraat lopen is dan minder aantrekkelijk.

Momenteel wordt de straat heringericht. Het schiet aardig op dus je kunt al zien hoe het gaat worden. Helaas bleek het in het nieuwe ontwerp niet goed mogelijk om de oude bomen te behouden. Dat zag er ineens wel heel kaal uit toen deze waren verdwenen.

Elke keer dat ik er nu kom, meestal lopend op weg naar de Dappermarkt, valt me op hoe breed de straat nu lijkt. De parkeerruimte is flink ingeperkt en het is een eenrichtingsweg geworden voor het autoverkeer. Dat levert vooral veel voetgangersruimte op en de oversteekbaarheid is ook sterk verbeterd. Ook de upgrade van veel winkelgevels aan de zuidzijde van de straat is een verbetering. Nieuwe winkels vergroten ook de aantrekkelijkheid.

De pas geplante nieuwe bomen, dunne sprietjes nog, hebben tijd nodig om weer uit te groeien, passend bij het stedelijke karakter van de straat. In de Javastraat, waar een jaar of tien geleden een vergelijkbare herinrichting plaats vond, hebben de nieuwe bomen alweer een meer volwassen postuur en mis je de oude bomen niet meer omdat er veel meer licht en ruimte voor terugkwam.

De vraag wat het verblijfskarakter van de Eerste van Swindenstraat nog verder zou kunnen verbeteren is niet zo makkelijk te beantwoorden. Meer koffietentjes en andere hippe horeca is een voor de hand liggend cliché. Dat hebben we al in zoveel andere straten.

Maar toch, afgezien van FEBO-terras, waar vooral oudere marktbezoekers graag even neerstrijken, is er aan de zonzijde in de richting van het Oosterpark geen plek in de straat waar je onder het genot van een koffietje of een biertje even lekker even kunt relaxen om naar de passerende mensen te kijken. Dus daar ligt misschien toch een mooie kans om van de straat ook meer een verblijfs- en ontmoetingsruimte te maken. Iets voor een te herzien bestemmingsplan misschien. Maar ook zonder dat blijf ik er met plezier komen, al meer dan veertig jaar.

Lees ook
De andere straten van Fokko Kuik

Reactie

In het artikel spreekt Fokko Kuik over het feit dat in de plint langs de spoorzijde geen winkels zijn en dat dat dan onaantrekkelijk wandelen is. Wat is er zo onaantrekkelijk om in een straat zonder winkels te lopen?

Vreemde gedachte toch als je beseft dat “om de hoek” iedere dag een markt is en in de nabije omgeving drukke winkelstraten aanwezig zijn.

Het zou ook een verademing kunnen zijn om in een straat zonder winkels te lopen. Ook met een zware boodschappentas naar huis lopen, zonder al te veel mensen hoeven te ontwijken, kan prettig zijn.

Langs de spoordijk zijn wat groene stroken en in het voorjaar kun je wellicht vogels zien en horen. Misschien heb je zonder “eet”winkels (want die zijn er veel) minder ratten, aangezien die nestelen in de kelders van de winkels om de hoek.

Misschien zijn er nog wel meer redenen om even ergens geen winkels te. hebben. Verzint u het maar.

Iep Parree

Reactie Fokko Kuik

Beste Iep, ik zag je reactie op mijn stukje over de Eerste van Swindenstraat. dank daarvoor. natuurlijk hoeven er niet overal winkels aan twee kanten te zijn, maar winkelstraten floreren nu eenmaal beter dan er aan beide zijden winkels zijn. maar misschien komt dat vooral uit de tijd dat mensen voor de gezelligheid door winkelstraten liepen om mensen te ontmoeten. maar ach, smaken verschillen en de argumenten die u noemt zijn ook relevant.

Fokko Kuik