Het mooie van zijn strooptochten is dat hij wordt aangeklampt door mensen die vragen waarom hij fietslampjes van bagagedragers en sturen verwijdert, vindt Chris van Lankeren (72), die woont op de Middenweg. Dan kan hij uitleggen dat het hem te doen is om de knoopcelbatterijen. Die verdwijnen in de grond en gaan lekken. ‘Ik heb gecontroleerd of de lampjes het doen. Als dat het geval is, laat ik ze ongemoeid.’
Jaap Stam | Foto’s Frank Schoevaart
Bij elke tocht wordt hij aangesproken. Soms agressief, meestal vriendelijk. ‘Fijn dat u het vraagt, dan kan ik het uitleggen’, luidt zijn ontwapenende openingszin. 95 procent vindt het geweldig wat hij doet, schat Van Lankeren, een enkeling vindt hem een aso die van andermans spullen moet afblijven.
Onduidelijke rommel
Een keer kwam de gealarmeerde politie poolshoogte nemen. Twee agenten vroegen hem zijn stanleymes op de grond te leggen, want ‘dat praat wat makkelijker’ en hoorden zijn verhaal stomverbaasd aan. Zo’n casus hadden ze nog nooit gehad’, zeiden ze. Terwijl ze in hun auto stapten, raapte Van Lankeren zijn mes van de grond en sneed een lampje los. De agenten staken hun duim omhoog en reden weg. Voor Van Lankeren is dit voorval illustratief voor de onwetendheid van velen.
Van Lankeren zag geregeld knoopcelbatterijen op straat liggen met wat onduidelijke rommel eromheen. Hij raapte het op, maar had geen idee waar het vandaan kwam. Totdat hij een jaar of anderhalf geleden een compleet fietslampje vond en het open peuterde. Sindsdien is hij gaan knippen. De taaie exemplaren snijdt hij los met een stanleymes.
De onduidelijke rommel bestaat uit hard en zacht plastic, rubber en metaal. De lampjes zitten met een elastiekje geklemd aan de fiets. Dat verweert op den duur en laat los. Vaak is het omhulsel gescheurd en zijn de batterijen eruit gevallen. Het systeem om het lampje aan- en uit te doen, een printplaatje, bestaat uit hard plastic en metaal en belandt ook op straat. Van Lankeren: ‘Het is een wondertje op zich, maar wel een wanproduct. De bedoeling is dat de batterijen worden vervangen als ze op zijn, maar dat is een enorm gepiel en doet niemand.’
Alert
Van Lankeren scheidt alle onderdelen en brengt ze naar een afvalpunt. Duizenden lampjes heeft hij ontmanteld. Zijn grootste vangst was 24 batterijen (twaalf lampjes) van één fiets. Zes lampjes hingen aan het stuur, zes aan de bagagedrager. Niet een deed het.
Sinds een jaar of tien maakt Van Lankeren (vader van drie kinderen, opa van vier kleinkinderen) zich grote zorgen over de rampzalige manier waarop de mens de aarde uitput. ‘Ik ben er de hele dag mee bezig, lees in de krant als eerste artikelen over het milieu en ben alert op de lampjes.’
Circusdirecteur
Al langer vindt voormalig circusbaas Van Lankeren (bekend van circus Elleboog en zijn eigen circus Kristal) dat het wel wat minder mag. Zijn circustheater zat op de NDSM-werf, waar veel kunstenaars een atelier hebben. ‘Hun manier van leven sprak mij aan. Niet almaar meer en luxer, het ging hen om de kunst en verder denken dan de dagelijkse beslommeringen.’
Hij vliegt niet meer, koopt nauwelijks kleren, eet vegetarisch en doet mee aan protestacties op Schiphol. ‘Ik krabbel op de vierkante centimeter en hoop anderen zich ervan bewust te maken dat er iets moet gebeuren. Vooral de gesprekken over de fietslampjes helpen daarbij. Hoe meer ik word aangesproken, hoe beter.’
