Het vertrouwen in de overheid is niet groot. Ook op lokaal niveau is er teleurstelling en grote irritatie over bestuurlijke keuzes. De voorbeelden in dit artikel zijn merendeels al eerder aan bod gekomen in Dwars.

Arie van Tol | Foto Dineke Rizzoli

Achtereenvolgens worden in dit artikel de ontwikkelingen geschetst rond de opslagplaats in het Galileiplantsoen, de nieuwe horeca en duurbouw aan de Middenweg, de plannen voor grootschalige creatieve industrie in binnentuinen en de komst van een hotel bij de Christus Koningkerk.

Galileïplantsoen

De vele weggebruikers van de Wethouder Frankeweg / Galileiplantsoen rijden al bijna twee jaar lang langs zandhopen en geruïneerd groen. De gemeente houdt nog steeds vast aan de komst van een grootschalige opslagplek voor keten, voertuigen en bouwmateriaal. Omwonenden en geïnformeerde voorbijgangers vragen zich af of een opslagplek op een dergelijke schaal en gepaard gaande met zo veel schade aan bomen en ander groen wel nodig is. Zo’n 80 mensen hebben zich verzet tegen de plannen van de gemeente.

Wil Peters is een van hen en ook lid van de bewonersvereniging. Hij geeft een resume van de ontwikkelingen van de afgelopen twee jaar. ‘Begin 2022 werd de buurt opgeschrikt door een brute vernietiging en bezetting van een groot stuk (Galilei)plantsoen. De komst van een opslagplaats was weliswaar aangekondigd maar op de rondgestuurde tekening leek het erg bescheiden. Er volgden snel online (corona) informatiebijeenkomsten. Bewoners waren laaiend. Duidelijk werd dat de bezetting waarschijnlijk meer dan tien jaar zou duren, voor vijf jaar grondwerkzaamheden in Middenmeer-Noord en voor vijf jaar grondwerkzaamheden in Middenmeer-Zuid.’

De gemeente was niet op andere gedachten te brengen, gaf alleen toe dat de informatievoorziening beter had gekund. Tot drie maal toe is er al een gang naar de rechter geweest die de gemeente steeds weer een halt toeriep en eist dat vergunningen worden aangepast of alsnog worden aangevraagd. Een uitspraak die de bewoners volledig tevreden stelt met een overduidelijke streep door deze opslagplaats is er nog niet.

Bij een recente zitting bij de kantonrechter werd de gemeente gevraagd of er sprake was van vertraging van de werkzaamheden. Nee, die vertraging was er niet, werd toegegeven. De alternatieve, kleinere opslagplaats bij de Polderweg volstaat kennelijk voor ondersteuning van die werkzaamheden. Dit betekent volgens Peters dat het gebruik van het plantsoen helemaal niet nodig is. De gemeente noemt ons ‘kornuiten van het Galileïplantsoen’ en probeert ons de schuld te geven van vertragingen en extra kosten die ze moeten maken. ‘Onwaardig’ vindt Peters. ‘Afzien van de Galileïlocatie, afzien van het doodgaan van negen bomen, laat staan het terugbrengen in de oude, groen staat, is voor hen nog altijd niet mogelijk. Terwijl de praktijk duidelijk anders laat zien’

Middenweg 18-20

Na de sloop van het pand waarin ooit een bioscoop (het Bio-theater) was gehuisvest is er inmiddels nieuwbouw verrezen waarin ruimte is voor 375 m² horeca en een zestiental appartementen van 42 m² die van de hand gaan voor een huurprijs van € 1975,- of een koopprijs van tussen de € 472.000,- en € 500.000,-. ‘Ja, dat is de markt,’ zullen ongetwijfeld de (linkse) politici verzuchten. Het gemak waarmee het Amsterdamse bestuur de ontwikkelingen op de woningmarkt voor lief lijkt te nemen is al ergerlijk, maar de verandering van bestemming van ‘winkel’ naar ‘horeca’ ter wille van de projectontwikkelaar is een keuze van de gemeente.

Bezwaren van vele omwonenden, inclusief juridische stappen hebben ook hier niet geleid tot het tegenhouden van het plan. De te verwachten geluidsoverlast van een zomers terras in de binnentuin, dat deel uitmaakt van de begane grond, was een belangrijk argument tegen de komst van horeca. Maar ook het nijpende gebrek aan parkeerplekken, zowel voor auto’s als voor fietsen. Verder is door omwonenden geopperd dat in de buurt al meer dan genoeg horeca is. Schuin tegenover de nieuwbouw is recentelijk restaurant Cliché failliet gegaan. Al eerder hebben restaurants in het ‘Gerechtsgebouw’ (hoek Middenweg / Ringdijk) het niet gered. De gemeente gunt ondernemers hun risico’s, al gaat dat ten koste van bewoners en de leefbaarheid in de buurt.

Overigens heeft zich nog geen horecahuurder gemeld, dus jarenlange leegstand van nieuwbouw is wellicht het treurige alternatief.

Middenweg 51

Sinds jaar en dag zit er achter het adres Middenweg 51 een enorme garage verborgen waar auto’s geparkeerd staan. De functie stalling / garage past in het vigerende bestemmingsplan. Inmiddels zo’n vier jaar geleden kwam een nieuwe eigenaar met een plan om de ruimte van 1800 m² te gaan gebruiken voor zogeheten creatieve industrie. Een groep van 35 bewoners kwam in verzet tegen de omgevingsvergunning die de gemeente verleende, ondanks het feit dat de functie ‘creatieve industrie’ op die plek strijdig is met de functie ‘bedrijf’ van het bestemmingsplan.

Kees Uitenbroek is namens en met genoemde groep al jaren in een juridische strijd gewikkeld: ‘Nee, ook bij de laatste zet van de gemeente – het bijstellen van de oorspronkelijke vergunningverlening die was geëist van de rechter – wordt geen enkele stap richting bewoners gedaan. Onze bezwaren van dreigende geluids- en lichtoverlast en toenemende parkeerdruk worden weggewoven. Het afwijken van het bestemmingsplan blijft via allerlei juridische kronkelredeneringen gelegitimeerd worden. Wij blijven ons hiertegen verzetten bij de rechter.’

De vraag rijst ook hier: is er misschien sprake van onmacht van de gemeente, wordt er überhaupt geen inhoudelijke afweging gemaakt omdat bij intrekken van de vergunning schadeclaims van de ondernemer dreigen? Of vindt de gemeente die omwonenden ook hier simpelweg ‘not in my backyard’ klagers?

Bij een vergelijkbaar conflict in een binnentuin aan de Weesperzijde kiezen gemeente en rechtsinstanties ook de kant van de ondernemer. De creatieve industrie in plaats van parkeerplekken lijkt er te komen, de waarschijnlijke overlast voor omwonenden wordt ontkend of gebagatelliseerd.

Christus Koningkerk

Het voormalige pastoriegebouw is de entree en receptie, in de nieuwbouw zijn de meeste (prijzige) hotelkamers gevestigd van het enkele maanden geleden geopende Chassé Hotel Residency. De kerk is nog altijd grotendeels ongebruikt, na meer dan tien jaar aanloop naar realisatie van een hotel, een theater en een café – die laatste twee zullen nog wel een tijd op zich laten wachten -. De kerk blijkt vooral gediend te hebben als vehikel om op grote schaal wel bruikbare nieuwbouw naast de kerk gedaan te krijgen. Zelfs is de eigenaar door de gemeente de mogelijkheid geboden om woningen te bouwen op een stuk grond dat er niet voor bestemd was en niet van hem was.

Vergunningen zijn, vaak na gevraagde aanpassingen, op dubieuze gronden verleend. Bovendien is bij de uitvoering zeer regelmatig en sterk afgeweken van die vergunningen. Omwonenden verwonderen zich er al jarenlang over. Maar ook juridische en ambtelijke instanties binnen en buiten de gemeente hebben hun grote vraagtekens bij het project. Rest de conclusie dat ook hier sprake is van het buitenspel zetten van omwonenden en andere buurtbewoners, en van het ruimhartig (en onrechtmatig?) faciliteren van een ondernemer.