Gisteren vonden in Oost indrukwekkende op 4 mei-herdenkingen plaats. Onder meer bij voetbalvereniging WV-HEDW, in de Swammerdamstraat en in de binnentuin van het Van der Pekblok aan de Molukkenstraat. De bijeenkomsten trokken allemaal ruim honderd bezoekers, waaronder nabestaanden en buurtbewoners.
Herdenking bij WV-HEDW: stilte tussen de bomen rond het veld
Bij WV-HEDW verzamelden zich iets voor 20.00 uur ruim honderd leden, jeugdspelers en belangstellenden rond het oorlogsmonument op sportpark Middenmeer. Zoals elk jaar werd stilgestaan bij de Joodse oorlogsslachtoffers van de fusieclub uit Oost. Vlak voor acht uur klonk nog het vrolijke geluid van halsbandparkieten in de bomen. Ook zij vielen stil tijdens de twee minuten stilte.
Het monument herdenkt 236 (oud-)leden en donateurs die tijdens de Holocaust omkwamen: 67 van Wilhelmina Vooruit en 169 van HEDW. Vorig jaar zijn twee zijpanelen met 33 nieuw ontdekte namen toegevoegd. Onder aanwezigheid van familieleden legden jeugdspelers bloemen bij het monument.
Danny de Pauw, zoon van oud-voorzitter Jaap de Pauw, sprak waarschuwende woorden: ‘We moeten in deze tijd waakzaam blijven voor opkomend racisme en uitsluiting.’ Ook werd het gedicht Pogrom van Ed.Hoornik voorgedragen, uit zijn bundel Het is maar tien sporten naar Berlijn.
Voorzitter Ronald Nijsen sloot af met de woorden: ‘Ondanks dat het dit jaar een ‘normale herdenking’ was, ben ik zeer verheugd over de hoge opkomst.’ Hij sprak zijn dank uit richting alle aanwezigen, in het bijzonder de nabestaanden die ieder jaar opnieuw de herinnering levend houden.
Herdenking Swammerdambuurt
Met het ritueel, namen en nummers herdachten bewoners van de Swammerdambuurt de bijna 3.000 slachtoffers uit de buurt die tijdens de Tweede Wereldoorlog waren weggevoerd en vermoord. Vooraf waren gedenkpagina’s en naambordje gemaakt. De herdenking begon met het ritueel ‘thuis brengen’ van de buurtbewoners van de bewoners die na de oorlog niet waren teruggekeerd. Gastsprekers: waren Irene Zwiep, hoogleraar Hebreeuws en Joodse Studies Uva, Carolien de Heer, stadsdeelvoorzitter en Aafke van Roon, student Filmacademie. Muziek was er van Jiddisch Vrouwenkoor Amsterdam o.l.v. Shura Lipovsky dat op de piano werd begeleid door Kimball Huigens.
Herdenking Van der Pekblok: verhalen en muziek in de binnentuin
Tegelijkertijd vond een herdenking plaats in de binnentuin van het Van der Pekblok aan de Molukkenstraat. Hier werd stilgestaan bij het leven en de daden van drie jonge verzetsstrijders uit de buurt: Jan Friederich, Gerard Engelen en Anton Engelen, die aan het eind van de oorlog zijn geëxecuteerd.
De bijeenkomst was een combinatie van beeld, muziek, poëzie en verhalen. Er werden gedichten voorgedragen en live muziek gespeeld. Tien familieleden van de geëxecuteerden, waaronder enkele uit Engeland, waren voor het eerst bij de herdenkingssteen aanwezig. ‘De opzet van bijeenkomst was bijzonder en het was knap gedaan’, zei een van de aanwezigen, Kay.
Alle herdenkingen tonen hoezeer het verleden nog steeds leeft in Oost – in stilte, in woorden en in de gedeelde herinnering.
