Fotomuseum Foam presenteert de eerste overzichtstentoonstelling in Nederland gewijd aan het werk van Augusta Curiel (Suriname, 1873-1937). Met haar zus Anna (Suriname, 1875-1958) als assistent, beheerde zij een succesvolle fotostudio in Paramaribo, waarmee Curiel één van de belangrijkste fotografen van Suriname werd. De tentoonstelling toont een veelomvattend overzicht van het werk van de gezusters Curiel, met meer dan 100 beelden die een rijke dwarsdoorsnede bieden van de Surinaamse samenleving in de vroege twintigste eeuw.

De expositie Augusta Curiel – Yere Mi Sten’ (vertaald uit het Sranan Tongo naar Hoor Mijn Stem) belicht de veelzijdige praktijk en unieke positie van Anna en Augusta Curiel in de Surinaamse samenleving tijdens de Nederlandse koloniale periode. De tentoonstelling valt samen met de viering van het 50-jarig jubileum van de Surinaamse onafhankelijkheid.

Met een grote platencamera op een houten statief maakte Augusta Curiel tussen 1904 en 1937 waarschijnlijk duizenden foto’s, zowel in haar studio in Paramaribo als op locatie, bijgestaan door haar zus Anna. Ze kreeg regelmatig opdrachten om het dagelijks leven in Suriname vast te leggen, van officiële evenementen tot religieuze missies en reisde door het land om plantages en expedities te fotograferen.

Anna en Augusta Curiel in actie tijdens landing watervliegtuig Dornier DO-X op de Surinamerivier, 1931. Foto Wereldmuseum.

Curiels werk wordt geroemd om haar technische expertise en sterke gevoel voor compositie. Haar foto’s werden breed verspreid in kranten, tijdschriften, prentbriefkaarten, souveniralbums en familiecollecties in Suriname, het Caribisch gebied, andere Nederlandse koloniën, en in Nederland. Het succes van Augusta Curiels fotografie werd bestempeld in 1929 toen zij (als eerste Surinaamse fotograaf) het koninklijk predicaat Hofleverancier kreeg toegekend door Koningin Wilhelmina.

Van de duizenden foto’s die Augusta en Anna maakten zijn er ongeveer 1.200 bewaard gebleven. Deze foto’s – die voornamelijk werden gemaakt in opdracht – droegen bij aan de beeldvorming van Suriname als een welvarende kolonie, maar laten ook sporen zien wat er doorgaans buiten beeld werd gehouden. Hoewel de
nadruk lag op het creëren van een positief beeld, tonen de foto’s ook een land van schrille contrasten, gevormd door koloniaal bewind, raciale hiërarchieën en diepe economische ongelijkheden.

Aankomst stoomschip H.M Hertog Hendrik op de Surinamerivier bij Paramaribo. 6 februari 1928. Koninklijke Verzamelingen, Den Haag.

Ondanks haar belangrijke bijdrage blijft Augusta Curiel een raadselachtige en vaak over het hoofd geziene figuur in de geschiedenis van de fotografie. De tentoonstelling Yere Mi Sten toont hoe Augusta Curiel een geschiedenis van Suriname in beeld heeft gebracht voor een nationaal en internationaal publiek – een buitengewone nalatenschap.

De titel Yere Mi Sten is ontleend aan de openingsregel van het gedicht Mi Dren van Johanna SchoutenElsenhout (1910-1992), een vooraanstaande Surinaamse dichteres en tijdgenoot van Augusta Curiel. De titel is vertaald uit het Sranan Tongo als Hoor Mijn Stem. In 2022 organiseerde Foam de tentoonstelling Surinaamse Trouwportretten in samenwerking met gastcurator en onafhankelijke onderzoeker Lucia Nankoe. Haar doorlopend onderzoek naar Augusta Curiel vormt de basis voor deze aankomende tentoonstelling Augusta Curiel – Yere Mi Sten. Lucia Nankoe ontwikkelde de tentoonstelling in samenwerking met co-curator Jilke Golbach.

Augusta Curiel werd in 1873 geboren in Paramaribo, waar ze opgroeide met haar zussen Anna (1875-1958) en Elisabeth (1869-1937) en broer Adolf (1867-1934). De familie was actief binnen de Evangelisch-Lutherse kerk en bewoog zich in vooraanstaande maatschappelijke kringen in Paramaribo. De drie zussen woonden en werkten samen aan de Domineestraat 28. Broer Adolf was een politicus, handelaar in onder andere goud, balata, koffie en cacao, en plantagehouder.

De tentoonstelling Augusta Curiel – Yere Mi Sten is van 23 mei tot en met 6 november te zien in Foam, Keizersgracht 609. Foam is dagelijks open van 10.00 tot 18.00 uur, donderdag en vrijdag van 10.00 tot 21.00 uur.