Onder een stralende winterzon verzamelde een groep van vijfentwintig vogelliefhebbers zich rond tienen bij de ingang van begraafplaats en arboretum De Nieuwe Ooster aan de Kruislaan. In kleine groepjes, met een mix van ervaren en beginnende vogelaars, begon de ontdekkingstocht langs de paden van deze bijzondere plek, georganiseerd door de Vogelwerkgroep Amsterdam.
Arie Martijn Schenk
De Nieuwe Ooster is meer dan een begraafplaats. Het terrein, geopend in 1894 en ontworpen door landschapsarchitect Leonard Springer, combineert Engelse landschapsarchitectuur met een rijke ecologische diversiteit. Terwijl het opgesplitste groepjes vogelaars allemaal een kant op liepen, werd er niet alleen naar vogels gekeken, maar kwamen ook verhalen uit het verleden tot leven. Bij het grafmonument van Gerardus Frederik Westerman, medeoprichter en eerste directeur van Artis, vertelde een ervaren deelnemer aan de excursie over de geschiedenis. ‘Het bronzen beeld van een hond op de graftombe symboliseert trouw, een passend eerbetoon aan Westerman’, lichte hij toe.
De excursie bood een rijk palet aan vogelwaarnemingen voor de maand januari. In een statige plataan sprong een groep sijsjes tussen de takken, vergezeld door koolmezen en een vink. Een ervaren deelnemer vertelde over de twee parkietensoorten die hier veel te zien zijn: de levendige halsbandparkiet en de grotere Alexanderparkiet. ‘Terwijl ik naar boven keek naar de parkieten, zag ik eens een specht in de zon zitten’, vertelt Linda uit de Watergraafsmeer.
Langs de sloot die grenst aan Betondorp, kronkelt een pad. In de struiken langs de buitenkant ziet de groep een groep staartmezen van tak tot tak springen. De pimpelmezen en koolmezen vliegen er ook rond. ‘In het riet zit vaak in het voorjaar een roerdomp verscholen’, zegt de medewerker van het museum op het terrein. ‘Die verwacht je hier misschien niet, maar hij wordt regelmatig waargenomen.’
Op een open stuk zitten jonge eksters bijeen, terwijl kraaien verderop een donker tintje toevoegen aan de Nieuwe Ooster. ‘Dat past wel bij de sfeer van een begraafplaats’, grapte een deelnemer. Het hoogtepunt van de ochtend was een plotselinge actie: twee kraaien vlogen op, gevolgd door een spectaculaire duik van een buizerd. Het was een moment dat de groep in verwondering achterliet.
De Nieuwe Ooster is een groene oase in de stad, het terrein telt ongeveer 900 boomsoorten, waaronder imposante eiken en platanen. Zelfs in januari is het een thuis voor vele vogels. ‘De gazons, groene struiken en waterpartijen maken de begraafplaats in het voorjaar en zomer ook aantrekkelijk voor insecten zoals vlinders en libellen’ vertelt deelnemer Michiel.
De excursie, die maandelijks op de eerste woensdag plaatsvindt, biedt niet alleen een kans om vogels te zien, maar ook om stil te staan bij het groen en de rust in de stad. De volgende woensdagochtend excursie staat gepland in februari in het Flevopark.
Check www.vogelsamsterdam.nl
