In april keren vrijwel alle tropische bomen, struiken en planten terug van hun tijdelijke onderkomens in veelal Sint-Katelijne-Waver (België) naar de vernieuwde Klimatenkas van de Hortus . Om dat te vieren – en om de planten symbolisch welkom terug te heten – werd op 10 april een feestje gevierd met veel Vrienden van de Hortus, niet zelden ook adopteur van een of meer van de bomen die op transport moesten. oost-online was er ook.
Anne-Mariken Raukema
Het was meer dan gezellig druk, het zonnetje deed z’n best, er waren bubbels en gezonde snacks, een heuse fanfare en twee toespraken. De rode loper werd letterlijk uitgerold voor waar het allemaal om draait: de bijzondere planten die samen de collectie van de Hortus vormen. De fanfare was duidelijk in vorm; de aanwezigen hoorden ze wel naderen, maar zagen hen aanvankelijk niet. Er werd ook een groen lied gezongen. Blijdschap alom.
Dubbelglas
Carlien Blok, directeur van de Hortus, lichtte in een korte toespraak toe dat de Hortus (sinds 1638!) nadat de UvA de botanische tuin had afgestoten, zelfstandig was doorgegaan. In 1993 werd de grote kas gebouwd, inmiddels ruim dertig jaar geleden. Toen sprak nog niemand over dubbel glas, nu iedereen.
De Hortus verheugt zich in een grote schare vaak heel trouwe Vrienden, waarvan een groot aantal een boom heeft geadopteerd en daarmee meebetaalden aan de kostbare renovatie van de Klimatenkas. De oude kas was dus van enkel glas, nu ligt er EFTE op het dak, dat is folie met lucht ertussen. En dat laat uv-licht door.
2 juni: save the date!
Eind februari 2024 zijn alle planten vervoerd naar elders en is de Klimaatkas dicht gegaan. De komende weken wordt hard gewerkt aan het terugplaatsen van alle bomen, struiken en planten; vrijwel alles heeft de verhuizing doorstaan. Welke houden van zon, welke van schaduw? Wie moet de hoogte in? Het is een enorm gepuzzel en dankbaar werk. Maar op maandag 2 juni is de hele kas weer toegankelijk voor publiek.
Dubbel doel
Het doel was dubbel: duurzaamheid en educatie. Wat betreft het eerste is de Hortus sinds 2017 gekoppeld aan H’ART museum, de oude Hermitage. Omdat kunstwerken op een bepaalde temperatuur moeten worden getoond, is er door de vaak vele bezoekers die warmte afgeven een teveel aan warmte. Dat wordt door een ingenieus buizenstelsel naar de Hortus geleid en die warmte gaat naar de tropische kassen. Wist je niet, hè? Ik ook niet. Was de kas toen al voor 90 procent van het gas af, met het folie op het glazen dak, is deze plek er helemaal van af. Petje ook af!
Wat betreft educatie: Blok vertelde dat de meeste mensen zijn vergeten, of nooit hebben geweten, hoe belangrijk planten zijn. Voor ons allemaal. En dat biedt de Hortus in Amsterdam-Oost!
Onderdak bij de benedenburen
De grootscheepse renovatie en verduurzaming van de Klimatenkas was de aanleiding om de gehele tropische plantencollectie een jaar lang onder te brengen in een gehuurde kas in Sint-Katelijne-Waver bij Mechelen. In eigen land waren er geen klimaatkassen te vinden die hoog genoeg zijn om de reuzen van de Hortus onderdak te bieden. De bomen en planten zijn daar heel goed verzorgd, mede dankzij de bijdrage van Hortus-supporters die een plant hebben geadopteerd.
Tja, de specialist
Sven Focke, collectie-specialist tropische planten, is zo enthousiast dat ‘ie over zijn spreektijd gaat. Hij praat het gezelschap bij over de afgelopen jaren, de voorbereiding, de verwachtingen en de uitkomsten. ‘Woestijnplanten hebben we ingepakt, die kunnen niet tegen donker en nat.’ De woestijnkas is letterlijk ingepakt. En dan de hamvraag aan de donateurs: wie adopteerde welke plant? Was het de supersterke schoonmoedersstoel, de vleermuisbloem, de reuzenvaren of de zuurzak? De laatste, bekend in de Caraïbische keuken, gooide hoge ogen. De wilde papaja, die wel negen meter hoog wordt en een wortelstok van een meter heeft (en die moest worden verwijderd), heeft het ook overleefd.
Volgens mij heeft Amsterdam een tweede mirakel: de vernieuwde Hortus. Check www.dehortus.nl
