Wham! De gemeente zet de sokken erin met het programma Wijken Aardgasvrij Maken – WAM dus. Ik help graag mee. Wat onze Watergraafsmeer betreft zijn er al een paar organisaties in de weer en samen met een groepje heb ik ook stappen gezet. Zwaan-kleef-aan, wie doet mee in de Meer? Eerst iets over de achtergrond van al dit gedoe.
Peter Hoogendijk
Mondiaal gezien zitten we met een megaprobleem. We hebben de afgelopen 150 jaar zoveel CO2 in de atmosfeer gebracht door het almaar toenemend gebruik van fossiele brandstoffen, dat we met z’n allen een klimaatcrisis hebben veroorzaakt. Het smelt, het fikt, het loopt onder en het droogt uit. Steeds sneller. Optimisten zeggen dat we dit ongeluk in slow motion nog kunnen afwenden en dat lijkt mij een mooie uitdaging. Zo snel mogelijk stoppen met fossiel (kraan dicht) en veel bomen planten (dweilen). Moet kunnen. Zeker als de politiek en de grote bedrijven meedoen, want met radiatorfolie en korter douchen alleen komen we er niet. Dat soort individuele acties helpen een druppeltje, zeker, in elk geval voor je eigen gevoel, maar een lekker radicale systeemverandering zou pas echt zoden aan de dijk zetten. Of simpelweg een eerlijke CO2-beprijzing!
In dit kader zet Amsterdam in op het aardgasvrij maken van de wijken. WAM! Daartoe werkt zij onder meer aan een zogeheten Visie Warmtetransitie. Dat gaat over de enorme opgave om alle huizen en gebouwen die aan het aardgas hangen een schoon alternatief te bieden. Er zijn ruwweg drie aardgasvrije opties. Een warmtenet (warm water uit een aardgasvrije warmtebron via dikke buizen in de grond naar ieder huis of gebouw leiden); een elektriciteitsnet (heel goed isoleren en met zonnepanelen en warmtepompen kan dat dan prima, wel het elektranet verzwaren); en een groengasnet (van rioolwater, etensresten en groen waterstof kun je gas maken dat in het bestaande gasnet past en je cv en gasfornuis draaien daar gewoon op).
Om de zaak een beetje inzichtelijk te houden, wil de gemeente deze opgave per wijk organiseren. Dat is best slim, iedere wijk heeft zo’n beetje een gelijksoortige bebouwing, dus dan kun je mooie slagen maken, want er is wel haast geboden. Amsterdam kent zo’n 480 wijken en als je die een beetje clustert, dan heb je na wat rekenwerk een visie. Ik mocht onlangs even meekijken met een groepje medeburgers. Opmerkelijk veel warmtenetten, weinig ‘all electric’ en het centrum blijft voorlopig aan het gasnet. De plannen strekken zich uit over de komende 20 jaar.
Terug naar de Watergraafsmeer. We wonen in een mooi geografisch afgebakend deel van Amsterdam, een voormalig meer met een ringvaart erom. Wat de bebouwing betreft en ook sociaal gezien is het meer een lappendeken, een allegaartje van buurten en wijkjes. Je kunt de Meer ook zien als een verzameling van elf afzonderlijke stadsdorpen, elk met zijn eigen sfeer, bijeen gehouden door een ringdijk. Een elftal van buurten, maar niet echt een team. Zo ziet de wijkenkaart van de Warmtetransitie voor de Watergraafsmeer er ook uit: een veelkleurig breiwerk. Niks mis mee, het biedt ook mogelijkheden. Veel Watergraafsmeerse wijken zijn pas na 2028 aan de beurt. Dat geeft lucht.
Mijn wens is nu dat het elftal stadsdorpen van de Watergraafsmeer zelf op zoek gaat naar de beste aardgasvrije oplossing voor de wijken. Het moet gebeuren, het gaat gebeuren en het liefst zo snel mogelijk. Hoe mooi zou het zijn als bewoners van de buurten het voortouw nemen en met elkaar de zaak bespreken, in navolging van de mensen van MeerEnergie. In Park de Meer zijn ze ook al begonnen!
Met een groepje medebewoners werken we momenteel aan een plan van aanpak: Watergraafsmeer Samen Duurzaam. Of het nu om aardgasvrij gaat, groenvoorziening, zonnepanelen of elektrische deelauto’s, als je wil meedoen, mail me maar: [email protected].
