De Hema is een beetje van ons allemaal en dat geldt zeker voor de Hema in Oost. Het is een gevoel dat steeds meer overheerst nu het bedrijf in zwaar weer verkeert. De vele emotionele reacties bij de aankondiging van het vertrek uit de Linnaeusstraat spreken boekdelen.
Anita Boelsums | Foto’s Anita Boelsums en Dineke Rizzoli
Winkels kunnen een betekenisvolle functie vervullen in een buurt. Dat is absoluut het geval bij de Hema in Oost, al 90 jaar een icoon. Gelukkig verdwijnt het warenhuis niet helemáál, maar wordt ergens anders gevestigd, waar is nog onbekend. Op de hoek van de Linnaeusstraat komt een Jumbo. ‘Weer een nieuwe supermarkt’, zegt de een, ‘en we hebben er al zoveel.’ ‘Jumbo bedient een ander segment, past goed tussen de andere supermarkten,’ vindt de ander. Er zijn veel verdrietige en boze emoties. De buurt zal erdoor veranderen.
Vertrouwd en gezellig
‘Elk winkelcentrum hoort toch een Hema te hebben!’ Suzet Ommen staat bij de kinderkleren en schrikt als ze hoort dat de Hema gaat plaatsmaken voor een Jumbo. ‘Zo’n lelijke winkel… Is er een petitie? Dan ga ik die gelijk ondertekenen.’ Ze vindt de Hema een heerlijke winkel, komt hier altijd als haar kinderen in de Watergraafsmeer voetballen. Je hebt goede kwaliteit voor weinig geld en je hebt heerlijke rookworst. Ze koopt er eigenlijk alles: ondergoed, keukenspullen, badhanddoeken, vakantiespullen, noem maar op.
Wat gaan er toch veel van die oud-Hollandse winkels weg
Ook de winkelende Ada Wolf reageert onthutst op het nieuws. Ze komt uit een buurt verderop waar nauwelijks winkels zijn. ‘Wat gaan er toch veel van die oud-Hollandse winkels weg’, verzucht ze. Bij deze Hema komt ze al haar leven lang. ’t Is geen oude-wijven-winkel, mijn dochter van 36 komt hier ook. Het is zo vertrouwd en altijd gezellig. Ik ben van het Amsterdamse, ga makkelijk in gesprek, dus ik heb hier altijd gezellige praatjes, spreek mensen uit de buurt. En ik neem áltijd als ik hier kom een hotdog met saus! Zo’n leuke, ruime winkel en van die gezellige mooie etalages! Ja ik ben een echte trouwe Hema-fan.’
Alles kopen
‘Ik hoorde dat er gezien het huidige assortiment minder opslagruimte nodig is. Kunnen ze een gedeelte van de winkel dan niet voor ‘groene’ producten gebruiken?’ Gwen Stroeve vindt dat men nog maar eens goed moet nadenken voor de Hema vertrekt. Al 40 jaar is ze vaste klant en ze kan zich niet anders herinneren dan dat het warenhuis waar je werkelijk ALLES kunt kopen op de hoek zit. ‘Toen ik kinderen kreeg, kocht ik er luiers en
broodje mozzarella.
plastic broekjes, veiligheidsspelden en verf om te klussen. En als kind al kocht ik er wasco-krijtjes.’ Wat is nu haar favoriete product? Zonder aarzeling antwoordt ze: Éen broodje mozzarella! Mmm!’
Niet overdrijven
Ja, het is natuurlijk jammer dat de Hema daar verdwijnt, vindt ook stadsdeelcommissielid voor de VVD Jax van Vliet. De leden van de stadsdeelcommissie vormen de oren en ogen van de buurt. Dat betekent niet dat zij iets kunnen bepalen over het voortbestaan van de Hema, maar ze bespreken wel wat voor gevolgen zoiets mogelijk voor de buurt heeft. ‘Na bijna een eeuw gaat een fijne en bekende winkel weg die helemaal past in het Nederlandse straatbeeld en komt er de zoveelste supermarkt voor terug. Als buurtbewoner vind ik dat jammer en vraag me af of het winkelaanbod dan wel divers genoeg is. Maar ja, ik begrijp dat de Hema bijna kopje onder gaat door alle schuldenlasten, dus… tja, het is iets dat er bij hoort vrees ik.’ Van Vliet vindt het terecht dat de politiek niet beeldbepalend is wat betreft het positioneren van winkels. ‘Je kunt wel aangeven dat een bepaald gedeelte van een buurt winkelgebied moet zijn, maar niet wélke winkels er komen. Dat blijft toch een kwestie van vraag en aanbod.’ Hij snapt de emoties, maar vindt dat we ook niet moeten overdrijven. ‘We zullen voortaan een stukje verder moeten fietsen, of een andere winkel in Oostpoort opzoeken, er zijn er genoeg.’ Hij verwacht dat Jumbo slim genoeg is om ook non food producten te gaan verkopen en zelfs misschien wel een klein cafeetje in te richten net als de Hema. ‘En de historische waarde? Van Vliet denkt even na en besluit dan filosofisch: ‘Ach alles is tijdelijk…’
Prikkel
Henry Duindam woont al 26 jaar in Oost en vreest dat de aantrekkingskracht van het winkelcentrum juist zal afnemen als de Hema verdwijnt. ‘De Hema is een prikkel om ook naar Oostpoort te komen, en dat kunnen de winkels daar goed gebruiken!’ Een ander cafeetje vindt hij geen goed idee. De koffiecorner van de Hema straalt de gezelligheid uit die het warenhuis zelf zo kenmerkt. ‘Moet je zien wie daar komen, echt alle culturen zitten gezellig met elkaar te kletsen en koffie te drinken. Het is de smeltkroes van Oost. En dat willen we zo houden!’
Duindam zal de Hema missen, zeker nu hij binnenkort met pensioen gaat. ‘Ik ben van plan om mijn huis dan eens helemaal op te knappen en werkelijk alles daarvoor kun je in de Hema kopen. Neem alleen maar die geweldige gordijnservice bijvoorbeeld!’ Heeft hij een favoriet product? ‘Lastige vraag, ze hebben zo’n groot aanbod. Als ik nu in mijn huis rondkijk, heb ik daar al zoveel gekocht, van potten en pannen, glaswerk, ondergoed, vitrage tot mijn dekbed aan toe. Misschien de sokken wel, ja die koop ik daar ook altijd!’
Petitie
Helemaal vanuit de USA is Claudia Arthur voor haar moeder, die al 34 jaar werkzaam is bij de Hema, een petitie gestart om het warenhuis in Oost te behouden.
Amsterdam Oost heeft geen nieuwe supermarkt nodig, staat erin, maar wel de Hema. Er is personeel in dienst dat daar al 30+ jaar werkt. Deze mensen moeten hierdoor nu allemaal herplaatst worden. Erg oneerlijk na zoveel jaren trouwe dienst, alsof 2020 niet al zwaar genoeg is!
‘Hij is al 1.400 keer ondertekend’, vertelt Claudia, ‘maar ik vrees dat het niet zoveel zal uitmaken. Hooguit kunnen we hiermee onze steun betuigen aan het personeel. Het is vreselijk voor hen. Er lijkt geen enkel besef van historische waarde te zijn. En het personeel heeft net te horen gekregen dat ze al eerder dicht gaan dan was verteld, op 7 september, vreselijk!’
