Op een mooie ochtend in februari is oost-online te gast bij de feestcommissie die bezig is met het voorbereiden van de festiviteiten ter gelegenheid van 100 jaar Betondorp. Een gesprek met Pieter Zanen van Dynamo.

Johanna Kroon

Doel is vooral om ‘mensen te verbinden’

‘Het doel van de feestcommissie is vooral om ‘mensen te verbinden.’ Dat is misschien wel de bedoeling van ieder feest, maar ik ben toch wel benieuwd waarom we dit woord tegenwoordig toch zo veel horen. Was die verbinding er vroeger wel maar zijn we het kwijtgeraakt? Of was het er vroeger ook niet maar kon ons dat niet zoveel schelen?

Zanen ziet de teloorgegane verbindingen vooral als een gevolg van de sociale media. ‘Die verbinden wel, maar niet fysiek. Dynamo vindt de waarde van contact veel groter als mensen daadwerkelijk fysiek bij elkaar komen, ‘want dan kijken mensen elkaar in de ogen, praten echt met elkaar en krijgen begrip voor elkaar. De feestelijkheden moeten bewerkstelligen dat Betondorpers hun buren weer gaan herontdekken, zodat er meer saamhorigheid komt. ‘Overigens moeten we wel bedenken.

Betondorp was in 1924 inderdaad een hechte gemeenschap, maar dat was volgens Zanen ook omdat je niet anders kon. ‘Je moest nou eenmaal lid zijn van de Socialistische Partij of de CPN, anders kreeg je geen woning. Anno 2024 moeten we andere manieren bedenken om de saamhorigheid te versterken. Een goed startpunt is natuurlijk de genegenheid die iedereen voelt voor ‘ons’ Betondorp.’

Maar die verbondenheid van de Betondorpers met hun buurt heeft ook een andere kant: je komt er als buitenstaander soms moeilijk tussen. Tanja Oosterbaan, die eerst in de Watergraafsmeer woonde, een bakfietsenbuurt zoals ze zelf zegt, moest echt haar best doen om in Betondorp aansluiting te vinden. Wat haar op weg hielp was een leuk klein projectje: laten we iedereen in Betondorp die daar zin in heeft op de foto zetten, en wel op een plek of bij een voorwerp waar men trots op is. De fotoserie werd in de openbare ruimte tentoongesteld met een interessant effect: buurtbewoners raakten in gesprek over die foto’s.

Traditie in ere hersteld: het bessenfeest

Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van Betondorp wordt ook een oude Betondorpse traditie in ere hersteld: het bessenfeest. In Betondorp staan veel bessenstruiken en kinderen zijn natuurlijk dol op bessenplukken, vandaar dat feest. Op oude foto’s zie je kinderen met mandjes fruit achter de fanfare aanlopen, het meisje met de mooiste kleren aan is de Bessenkoningin. Een andere jubileumactiviteit is het gezamenlijk maken van een wandkleed over 100 jaar Betondorp met de prachtige naam Zacht Beton. En natuurlijk heeft Eric Meursing, die ik voor de gelegenheid maar even Kunstenaar des Betondorps noem, ook weer allerlei plannen.

Feestcommissielid Albert Bronk kwam als kind op bezoek bij zijn opa in Betondorp en hij vond het daar geweldig. Zelf woonde hij toen in de Mercatorbuurt. Hij heeft van zijn opa gehoord dat er vroeg in de jaren 60 een Betondorpse winkelier werd overvallen, een verhaal dat eindeloos is doorverteld en misschien wel steeds mooier werd. Albert kreeg het als volgt mee: ‘Het waren boeven uit Italië die te weinig benzine in hun tank hadden. Toen ze met de buit uit Betondorp probeerden weg te komen, kwamen ze al bij het Ajax-café tot stilstand en werden direct ingerekend. En toen de groenteboer de volgende dag ontslagen werd uit het ziekenhuis waar hij een nachtje had moeten blijven wegens een flinke hoofdwond, stond heel Betondorp hem bij zijn woning op te wachten. Dat maak je nergens in Amsterdam mee.’

De grote verrassing: op 21 september is er een groot feest in Betondorp ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan.

Wil je helpen met het organiseren van de feestelijkheden, dan kun je contact opnemen met Pieter Zanen van Dynamo.

Voor wie het nog niet weet: Betondorp – de officiële naam is trouwens Tuindorp Watergraafsmeer – is gebouwd door de socialistische en communistische partijen van de jaren 20 van de vorige eeuw, en je mocht er alleen een huis huren als je lid was van een van die partijen. Dat was overigens tot diep in de twintigste eeuw gebruikelijk: elke levensbeschouwelijke of politieke stroming had z’n eigen politieke partij, z’n eigen woningbouwvereniging, eigen kerk, eigen krant, eigen omroep, enzovoorts. En in Betondorp had de linkse stroming dus zelfs een hele eigen wijk.