Boek van Week 40
De afgelopen weken hebben onze collega-boekhandelaren het licht laten schijnen op respectievelijk een jongerenboek en een coming-of-age roman. Deze week dalen wij de leeftijdsladder verder af.
Met de Gi-Ga-Groen Kinderboekenweek 2022 in aantocht (van woensdag 5 oktober tot en met zondag 16 oktober) oogt de winkel alweer als een klein kinderparadijs.
Het is moeilijk kiezen uit al dat moois en toch waren we unaniem in onze keuze deze keer. Op de hoek van de eerste kinderboekentafel hadden we zojuist het uit het IJslands vertaalde De flat aan het einde van de wereld van Arndis Porarinsdottir en Hulda Sigrun Bjarnadottir een prominente plek gegeven. Soms verlang je naar een jeugdboek met een scherpzinnige geest, een fantasieprikkelende entourage en een hartverwarmend verhaal zonder zoetsappig te zijn. Dit is zo’n verhaal!
Als Björk – onze vertelster – van haar ouders Atli en Fanney hoort dat ze van school wordt gehaald voor een extra vakantie kan ze haar oren niet geloven. Dit is gewoonweg fantastisch, jubelt ze. Maar op de eerste pagina geeft Björk al iets van het ons voorliggende avontuur prijs: ‘Toen had ik al iets door moeten hebben…’.
Samen met haar ouders, broer Ingo en hond Kappi reist ze af naar een niet nader genoemd eiland ten noorden van IJsland. De sfeer die de auteurs van het eiland schetsen is verleidelijk. De aanleiding voor de extra vakantie is een bezoek aan de oma van Björk en Ingo, Atli’s moeder, die haar heup heeft gebroken en hulp nodig heeft. Ze woont haar hele leven al op het eiland en ze hebben haar nog nooit bezocht of ontmoet. Al die jaren had vader Atli smoesjes om haar niet te bezoeken en vierde de familie vakantie in landen waar je het warme zand onder je voeten voelde branden. De rest van het jaar verbleven ze in de stad waar ze woonden, speelde Björk veel Mindcraft, hield Ingo zich bezig met zijn eigen YouTube-kanaal en werkten Fanney en Atli hard als IT’er en klinisch psycholoog.
Björk fantaseert over een lieve oma die zelfgebakken koekjes bij de limonade serveert, maar niets blijkt minder waar. Ook de aanleiding van de reis blijkt veel verder te reiken dan de gebroken heup van Oma Briett, haar werkelijke naam.
Zodra de familie voet aan de wal van het eiland zet is het duidelijk, dat het leven en de mensen op het eiland in niets lijken op de stadse wereld waarin de familie normaal vertoeft. Het eiland telt weinig bewoners, ze wonen allemaal in één flat en hebben allemaal hun eigen betekenisvolle rol in de gemeenschap die ze samen vormen. Zo lezen we over de Huisbewaarster, de Winkelierster, de Parasietenman, de Stalmedewerker, de Kok, de Boodschapper en nog veel meer cruciale beroepen. Internet is er nauwelijks; alleen op het puntje van de Landtong is er soms één streepje bereik.
Als Björk er achter komt dat ze met de laatste boot van het jaar zijn komen varen en tot mei van het volgende jaar vast zitten op het eiland, dan begint het avontuur echt. Waarom zijn we hier eigenlijk? Waarom wilde papa oma nooit bezoeken? Waarom lijkt het alsof we niet welkom zijn? Waarom zijn er geen huisdieren op het eiland, terwijl iedereen vrienden wil worden met Kappi, zelfs oma?
Björk onderzoekt op Pippi Langkous-achtige wijze de levensvragen die ze al heeft en ze rebelleert zoals dat past bij haar leeftijd. Toch herkent ze ook de kwetsbaarheid van haar ouders. Langzaamaan ontdek je de grote vragen van deze tijd, maar altijd op een aansprekende en alles behalve belerende stijl. Onthaasting, de stad versus het platteland, leegheid versus betekenisvol, vriendschap en eenzaamheid, consuminderen, immigratie, een vrij gevoel of beklemming, een schoon klimaat, je eigen weg mogen vinden etc.. Het komt allemaal subtiel voorbij in deze hartverwarmende, humorvolle 10+ kinderroman met een verrassende en spannende plottwist!
Bekroond met de Icelandic Literary Award 2020.
_____
De Flat aan het einde van de Wereld is geschreven door Arndis Porarinsdottir en Hulda Sigrun Bjarnadottir
vertaald door Willemien Werkman
verschenen bij uitgeverij Volt
Petra Hoogenboom is boekenadviseur bij IJburg Boeken, IJburglaan 561
