Boek van Week 46
Honderden handen per dag draaien een boek om in de winkel. Ritselen de eerste pagina’s door, lezen eerste woorden, zinnen, fragmenten op de achterflap. Ligt het zwaar of licht in de hand, heeft het een zachte of harde cover. Een boek wil de handen en hoofden van de lezer aanspreken.
Sara Baume zet haar woorden in om de lezer haar handen te laten volgen. Je kunt heerlijk meedeinen op haar associaties en feiten over de vogels die ze tegenkomt, bestudeert en namaakt uit gips, hout en klei. Ze leidt je rond in haar atelier en haar hoofd. Handwerk speelt vrij met de vorm van het essay door het te vermengen met autofictie.
De flarden theoretische bijdragen van bijvoorbeeld Richard Sennett, Mary Greensted en Walter Benjamin, worden knap verweven met haar eigen golvende gedachten.
Het is een ode aan de aarzeling, aan de amateur die probeert en faalt zonder zeker te weten of er iets uit zal komen. Ze deelt kwetsbaar de walging van de mislukking: op een linkerpagina beschrijft ze uren van werken met de hand zonder bevredigend resultaat, op de rechter de vogel die zonder kaart alleen zijn vlieguren heeft om zijn locatie te bepalen. Zo maakt ze geen onderscheid in het belang van het materiaal dat ze gebruikt in haar handwerk en dat wat er om haar heen gebeurt.
De tijd trekt door het boek langs de generaties handen die een geheugen van beweging in hun vingerkootjes hebben opgeslagen. Baume viert de ambacht via de vingers van haar vader en opa. Ook wordt de tijd verhaald in herinneringen aan haar vader en opa en in de treinen die hier en daar voorbijrijden, soms op mens-formaat, soms in modelvorm cirkelend in een glazen kist.
Je vraagt je halverwege af of de spinsels zich nog tot een verhaal zullen vormen, totdat je begrijpt dat Baume onder je neus, tussen de woorden, een zwerm vogels heeft gemaakt. Totdat je ziet dat de openheid over de dagelijkse dingen om haar heen een belangrijke periode vertolkten. Dat de zwerm haar hielp bij het verwerken van verdriet.
Ze heeft je aandacht gevangen en neemt je nu ook mee in haar emoties.
Sara Baume is een Ierse schrijver en kunstenaar. De vogels die ze beschrijft vliegen voorbij in het Ierse landschap, waar ze zowel van de rust geniet en op hetzelfde moment toegeeft aan een continue ruis van radio en muziek die haar handen actief houden. Het boek is een herkenbaar genot voor iedere lezer, handwerker, kunstenaar.
_____
Handwerk is geschreven door Sara Baume
Vertaald door Lette Vos
Verschenen bij uitgeverijen Koppernik en Oevers
Nora Hendriks is boekverkoper bij Linnaeus Boekhandel, Middenweg 29
