Boek van Week 50
Nu het natte winterweer steeds verder onder je jas kruipt, leest de knisperende uitgave van Moedermelk als een helderkoude dag. Je kunt ermee onder een zware wollen deken kruipen en wanneer je weer buiten komt, heeft het je blik op de wereld om je heen verscherpt.
Tegen de achtergrond van Letland onder het Sovjetregime van de jaren 80, werkt het personage moeder met vrouwen met een kinderwens. Het leven is sober onder het communisme. Letland zoals vorige generaties het hebben liefgehad wordt krampachtig vergeten, het heden van de Sovjet-Unie is de enige mogelijke waarheid. Het is er winter zoals wij die hier niet kennen, moeders handen zijn vergroeid met haar sigaret, overal mocht nog gerookt worden. In de spreekkamer van de dokter, in het bijzijn van zwangere vrouwen, van kinderen.
Dochter zorgt voor haar moeder, meer dan andersom. Zet de ramen wagenwijd open om met de sigarettenrook ook haar donkere gedachten te verdrijven. Ze glundert op de uitzonderlijke momenten dat ze zo zijn zoals andere gezinnen, hoopt op de lichte dagen, werkt hard om de donkere te vermijden. Moeders moeder huilt tranen van frustratie, vraagt zich af wat ze heeft nagelaten. De vele liefde die ze gaf, die niet heeft kunnen voorkomen dat ze haar dochter iedere keer opnieuw verliest aan het zwarte teer dat haar doet verdrinken.
Witte melk wordt uitgespuugd en gevierd. In harde afstotelijke vorm, dochter heeft het nooit leren drinken. In zachte veilige vorm, als helder zwemwater.
Het boek zoekt naar de verantwoordelijkheid voor het leven, je eigen en dat van een ander. Van je moeder, van een huisdier. Moeder en dochter zoeken beide op hun eigen manier naar vrijheid. Vrijheid van de geest, van de taal, van bewegen in een totalitaire staat. Vrij zijn waarin liefde voor het leven en het volledig opgeven ervan angstaanjagend dicht bij elkaar liggen.
______
Moedermelk is geschreven door Nora Ikstena
Vertaald door Brenda Lelie
Verschenen bij uitgeverijen Koppernik
Nora Hendriks is boekverkoper bij Linnaeus Boekhandel, Middenweg 29
