22 Omdat we nog niet samen kunnen komen om te herdenken, maar wel meer tijd hebben om een erg interessant boek over ons verleden te lezen, is mijn tip deze week: ‘Wat we van de Duitsers kunnen leren’ van Susan Neiman.
Durven wij de fouten van onze voorouders onder ogen te zien? Zijn wij bereid om verantwoordelijkheid te nemen voor wat er in naam van ons volk overzee gebeurde? Kunnen wij het verleden verwerken tot een positief ideaal van ‘dat nooit weer’? Deze vragen houden Susan Neiman bezig in dit boek. Zij groeide op in Atlanta, Georgia toen daar nog een strikte rassenscheiding gold en woont tegenwoordig in Berlijn. Daar raakte zij gefascineerd door de grondige manier waarop men in Duitsland in het reine probeert te komen met een ‘onmogelijk verleden’. Ze besloot dat te vergelijken met de situatie in de Verenigde Staten, waar de tegenstellingen alsmaar groter lijken te worden.
Uit de vele gesprekken die Neiman in het boek voert met Duitsers en Amerikanen wordt duidelijk dat ons verleden deel uitmaakt van wie wij zijn. Ook blijkt steeds opnieuw hoe ingewikkeld en confronterend het is om als natie naar je eigen geschiedenis te kijken. Uit angst voor schaamte en pijn zijn we geneigd om de nadruk te leggen op de goede gebeurtenissen en de kwade te vergeten. Maar daarmee schuiven we de problemen volgens Neiman alleen maar voor ons uit: ‘Wanneer het verleden doorettert, breekt het vroeg of laat door naar de oppervlakte om een open wond te worden.’
_____
Wat we van de Duitsers kunnen leren is geschreven door Susan Neiman.
verschenen bij Uitgeverij Lemniscaat
Sanne Fase is boekverkoper bij Java Bookshop, Javastraat 145
