Sorrow van theatercollectief TiNaNiNaNi is het aangrijpende verhaal van een veertienjarig meisje dat door haar moeder uit huis wordt gezet als ze zwanger is. Dit was op woensdag 3 juni de eerste voorstelling met publiek in het Pleintheater sinds de coronamaatregelen zijn versoepeld.
Lewis Daniels
‘Ons terras was maandag 1 juni al geopend, maar we hadden die avond nog geen voorstelling’, vertelt Elise Vroonhof van het Plein Theater. ‘We streamden de afgelopen maanden wel voorstellingen. Sorrow was ook online te zien en trok zo aardig wat publiek. Mensen uit Argentinië, Israël, Portugal hebben de voorstelling bekeken.’
In de zaal daarentegen was het rustiger. Door het anderhalve meter beleid was het aantal stoelen beperkt. Tot nader order mogen kaarten alleen online worden verkocht. ‘De nieuwe regels zijn voor iedereen wennen, misschien zijn mensen daarom nog voorzichtig met naar het theater gaan.’ Om nieuwe coronabesmettingen zoveel mogelijk tegen te gaan geldt het gezondheidsprotocol. Bezoekers moeten eerst een vragenlijst beantwoorden voordat ze worden toegelaten.
De oproep aan artiesten om deze maand te komen spelen sloeg goed aan. Tot 19 juni zijn er negen voorstellingen die ook worden gestreamd. Donaties van online-publiek gaan direct naar de artiesten. Het theater houdt zich overeind met subsidie. Vroonhof wil het makkelijker maken na een voorstelling iets te drinken in het restaurant van het theater. ‘Het moet mogelijk zijn voor de voorstelling een plek daarvoor te reserveren.’
Voor danseres Kamee Frieling is Sorrow haar solodebuut. ‘Door tijdgebrek kwam het steeds niet van een solovoorstelling. Tijdens de lockdown bekeek ze opnames van zichzelf om inspiratie op te doen en haar werk te analyseren. ‘Vaak bouw ik de choreografie op vanuit een beweging, later komen daar de tekst en muziek bij. Die zijn het ritme en houvast voor de opvoering, maar niet de leidraad. Ik volg mijn eigen weg met dansen.’
Sorrow wordt verteld door mimespeler Ari Peterse, die het stuk – gebaseerd op De vice-consul van Marguerite Duras – ook schreef en regisseerde. Hij richtte in 1997 TiNaNiNaNi op als een danstheater waar dansers, acteurs, componisten, ontwerpers en muzikanten samenwerken. Het gezelschap heeft door de jaren heen in meer dan vijfentwintig landen opgetreden.
Peterse en Frieling werken al lang samen. Bij Sorrow had Peterse vooral een adviserende rol. Voor Frieling was het vertrouwd weer met hem samen te werken. ‘Het geeft houvast. Het oefenen is vooral fysiek zwaar, een optreden is mentaal een enorme belasting. De tekst en begeleiding van Ari zijn ankers, zo weet ik waar we heengaan.’ Ze kijkt tevreden terug op haar eerste solo-optreden. ‘Ik was zo gedreven bezig dat ik een dansfrase vergat, maar ik geloof dat behalve Ari niemand iets doorhad.’
Anders dan andere producties van TiNaNiNaNi is Sorrow een toegankelijke voorstelling. De kalme, bezwerende toon waarmee Peterse voorleest, zuigt je in het verhaal. Het bewust herhalen van woorden heeft een hypnotiserend effect. Een verhaal voorlezen en verbeelden met dans is niet nieuw, de sierlijke, eigentijdse bewegingen van Frieling zijn dat wel. Soms staat, ligt, zit of rolt ze in poses waarvan het bestaan weinigen bekend is. Alles elegant.
Frieling brengt het zwangere meisje van veertien dat door haar moeder de deur wordt gewezen en zich prostitueert om te overleven tot leven. Later verandert ze in een ambassadrice die meer met melaatsen heeft dan het rijke leven en zich over het meisje ontfermt. Het kwaad is al geschied. Het meisje is vervreemd van geborgenheid, laat de baby bij de ambassadrice achter en verdwijnt in alle stilte. Als Frieling weer terugkeert als het meisje, wordt duidelijk waarom. Ze lijdt aan lepra en heeft niet lang meer te gaan.
Frieling danst haar eigen verhaal, maar op cruciale momenten zijn dans en tekst een. Misschien is dat wel het geraffineerde van de veertig minuten durende voorstelling. Wel en niet samen. Net als de hoofdpersoon. Toen en nu. Verbannen naar zee en de anderhalve meter maatschappij. Lepra en corona. Met de teksten van Peterse en eigentijdse bewegingen van Frieling, waarin ballet en gymnastiek elkaar soms rap opvolgen kun je alleen maar benieuwd zijn naar het volgende project van dit duo.
