Eigen Haard is één van de woningcorporaties die actief zijn in Amsterdam en dus ook in Oost. Er lopen meerdere renovatieprojecten: net afgerond, dan wel in uitvoering, dan wel in de planfase. In Oost heeft de corporatie slechts enkele sloopnieuwbouw projecten. Het grootste werk is in de Indische Buurt waar wordt gebouwd aan het Sumatraplantsoen.
Arie van Tol | Foto Eddy Ellert | Dwars
Wim de Waard is werkzaam bij Eigen Haard. Op 9 april j.l. zou in Jungle Amsterdam een aflevering van de talkshow zijn met als thema: Wonen in Oost. Daar zouden onder andere Tiers Bakker – een interview met hem staat in de vorige Dwars – en Wim de Waard gasten zijn. Er moest een streep door de talkshow en de coronacrisis noopte ons ook tot een telefonisch onderhoud in plaats van een live ontmoeting voor dit interview. Wim de Waard werkte voorheen als hoofd Communicatie bij stadsdeel Oost-Watergraafsmeer, in de tijd dat ik deelraadslid was in dat stadsdeel. Wim is altijd geïnteresseerd geweest in alles wat met woonbeleid te maken heeft. Daarvan kennen wij elkaar.
Nieuwbouw
Er is geen vraag nodig om te beginnen: ‘Eigen Haard heeft in Oost vooral veel woningbezit in de Indische Buurt, de Transvaalbuurt en Betondorp. In de Indische Buurt zijn de meest in het oog springende renovatieprojecten, zoals Indië 1 en Indië 2 aan de Zeeburgerdijk. Aan het Sumatraplantsoen wordt gewerkt aan de bouw van in totaal zo’n 170 nieuwbouwwoningen.’ Bij de grote nieuwbouwprojecten in Oost die op stapel staan, zoals Strandeiland op IJburg en de Sluisbuurt, is Eigen Haard geen partij. Wim: ‘Wij zitten meer in de rest van de stad. Corporaties stemmen met elkaar af wie waar deelneemt aan grotere nieuwbouwprojecten.’
Op de website van Eigen Haard staat dat bij het project Sumatraplantsoen in 2017 50 sociale huurwoningen zijn opgeleverd. In de volgende fase gaan 52 koopwoningen, 49 vrije sector huurwoningen en 21 sociale huurwoningen gerealiseerd worden. Maar corporaties bouwen toch geen koopwoningen meer? Wim legt uit: ‘Dit project stamt qua planvorming nog uit de tijd van vóór de verandering van de Woningwet, toen koopwoningen gebouwd door corporaties nog wel konden.’
Verkoop
De overheid heeft dus wettelijk vastgelegd dat het bouwen van koopwoningen geen taak is voor corporaties. Hoe zit dat bij de vrije sector huurwoningen? ‘In nieuwe plannen beperkt Eigen Haard zich voornamelijk tot sociale huurwoningen. Zo’n 10 procent van onze woningen is bestemd voor de vrije huursector, maar dan wel in het middensegment. En onder middensegment verstaan wij woningen met een huur tussen 800 en 1050 euro. Het is een segment waarin marktpartijen minder geïnteresseerd zijn.’
Het huidige beleid van de gemeente met de verdeling van 40 % sociaal, 40 % midden en 20 % duur kan de goedkeuring van Wim dragen. ‘De enorme wachtlijsten zowel in de sociale huursector als in het middensegment maken de keuze logisch. Maar het neemt niet weg dat het niet mee zal vallen om de marktpartijen overal even enthousiast mee te krijgen. Ook dreigt er een overmaat aan kleinere woningen, omdat dat rendabeler is voor ontwikkelaars.’
Over het onttrekken van woningen aan de sociale huursector zegt Wim: ‘Eigen Haard verkoopt mondjesmaat woningen: vorig jaar 50 op een totaal van 57.000 woningen dat de corporatie in Amsterdam en omgeving beheert.’
Inkomensgroepen
De jaarlijkse huurverhogingen – met door de overheid aangegeven maxima – worden door veel huurders fors gevonden. Maar volgens Wim levert Eigen Haard maatwerk, bij huurverhogingen, maar zeker bij toewijzingen van woningen. ‘Iemand met een inkomen tot zo’n € 23.000,- krijgt een woning aangeboden met een huur van € 619,-. De huurtoeslag maakt het betaalbaar voor zo’n bewoner. Iemand die het maximum verdient dat is toegestaan om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning zal € 737,- betalen. Daartussen bewegen zich de huurprijzen van de nieuwe en vaak ook de gerenoveerde woningen. Verder bieden wij dus middensegmenthuurwoningen aan iemand met een jaarinkomen van tussen de € 45.000,- en € 60.000,-.’
Nieuwbouw van Eigen Haard is energieneutraal
Natuurlijk geldt de differentiatie verder het aantal bewoners: een eenpersoonshuishouden, een tweepersoonshuishouden of een gezin. ‘Eigen Haard richt zich bij nieuwbouw vooral op meerpersoonshuishoudens. We doen minder aan (de kleinere) studenten- en jongerenwoningen. De Key zou je daarin de specialist kunnen noemen.’
‘Dat de financiële positie van corporaties, en dus ook van Eigen Haard, door de verhuurderheffing minder rooskleurig is mag duidelijk zijn. Toch is investeren beslist goed mogelijk. Zo worden er door de gemeente kortingen gegeven op de grondprijs. En het huizenbezit van corporaties vertegenwoordigt een enorm kapitaal, dat maakt dat investeringen goed geborgd kunnen zijn.’ Of de verhuurderheffing afgeschaft gaat worden weet Wim nog niet zo zeker. Zeker nu de coronacrisis zo veel overheidsgeld kost deelt hij het optimisme daarover van Tiers Bakker – zie vorige Dwars – niet.
Duurzaamheid
Er lijkt in de samenleving sprake van teleurstelling over hoe ambitieus woningcorporaties zijn op het gebied van duurzaamheid. Wim zegt erover: ‘Nieuwbouw van Eigen Haard is energieneutraal. En bij renovatieprojecten wordt altijd duurzaamheid nagestreefd. De 70 % regeling – bij een project moet 70 % van de zittende bewoners instemmen met (ook duurzaamheids)plannen – zorgden aanvankelijk voor vertraging. Maar ondertussen weten we goed hoe we mensen mee kunnen krijgen in verduurzamingsplannen. Ook al lukt het niet overal.’
Maar er zijn evengoed geslaagde initiatieven te noemen: ‘Bij de renovatie van Het Schip – een voorbeeldproject in de Spaarndammerbuurt – zijn de cv-ketels helemaal boven geïnstalleerd. In de verwachting dat warmtebronnen gastoevoer in de toekomst overbodig zullen maken.’
Achterstallig onderhoud is bijna altijd in één adem te noemen met duurzaamheid. Wim zal niet ontkennen dat ook Eigen Haard vast steken zal laten vallen bij de aanpak van achterstallig onderhoud. ‘Natuurlijk moeten wij het ook af en toe ontgelden in de pers. Prima. Alleen met de beeldvorming dat corporaties tegenover hun huurders staan heb ik moeite. We proberen overal samen op te trekken. Voor een mooie en bloeiende sociale volkshuisvesting.’
Projecten
In de Indische Buurt heeft Eigen Haard de meeste projecten lopen als het gaat om stadsdeel Oost. In het verspreidingsgebied van Dwars (Oud-Oost en Watergraafsmeer) zijn de onderstaande projecten afgerond of in ontwikkeling.
Oosterparkbuurt
• 16 woningen aan de Van Musschenbroekstraat 2 t/m 32 zijn recentelijk ingrijpend gerenoveerd.
• In fases gaan de komende jaren 72 woningen en drie bedrijfsruimtes aangepakt worden aan de Andreas Bonnstraat 1-23, Tweede Boerhaavestraat 52-68 en ’s Gravesandeplein 13 en 15.
Watergraafsmeer
• Ruim 500 woningen heeft Eigen Haard in eigendom in Betondorp; tussen mei 2020 en maart 2023 staat in vier fases groot onderhoud ervan gepland.
• Aan het Archimedesplantsoen, de Voltastraat en het Voltaplantsoen wil Eigen Haard de komende jaren 41 woningen renoveren.
• Eind 2019 is de renovatie van Simon Stevinstraat 2 t/m 12 afgerond.
• Ringdijk 2 en 4 t/m 8 zijn eigendom van Eigen Haard; aanpak ervan is zeer gewenst; bedoeling is de nummers 4, 6, 7 en 8 te slopen, om er meer sociale huurwoningen te kunnen terugbouwen; de nummers 2 en 5 worden niet gesloopt.