Het Cruquiuseiland is in transitie. Om te voldoen aan de wensen van de eilandbewoners wordt de voormalige haven een duurzaam woon- en werkgebied met mogelijkheden voor recreatie, sport en sociale en culturele evenementen. QRU, Buurtcoöperatie de Eester en Stichting Do Yourself a Favour bedachten een plan om de Drenthhal aan de Cruquiusweg een nieuwe toekomst te geven: het karakteristieke fabrieksgebouw wordt als het aan hen ligt de ‘Buurtfabriek’.
Het oude pand met zaagtanddak opende in 1917. Emaille- en metaalwaren-fabriek Gelria maakte huishoudelijke artikelen en geëmailleerd keukengerei in het gebouw dat was aanbesteed als ‘fabriek met kantoren, magazijnen, woning en bijkomende werken’.
Oude fabriek krijgt maatschappelijke bestemming
In 1941 legden de nazi’s beslag op het bedrijf en wezen een bewindvoerder aan. Na de bevrijding kwam Gelria weer in bezit van de rechtmatige eigenaar. Door concurrentie uit Oost-Azië sloot het bedrijf vijftien jaar later de deuren. De gemeente verkreeg het pand en verhuurde het aan auto-gerelateerde bedrijven, zoals schadeherstelbedrijf Drenth.
Begin 2021 besluit stadsdeel Oost de oude fabriek een maatschappelijke bestemming te geven. In 2024 krijgt de renovatie van het gebouw vorm. Daarna kan de Buurtfabriek gaan draaien als centrum met sociale, culturele evenementen, bijeenkomsten, workshops en circulaire activiteiten door en voor buurtbewoners. Er komt een kringloopwinkel 2.0, een reparatieatelier en een deellocatie.
De initiatiefnemers nemen samen met vrijwilligers elk een deel van de programmering op zich. Ze zijn al jaren onderdeel van het Oostelijk Havengebied en weten welke behoeften de buurtbewoners hebben.
Stichting Do Yourself a Favour biedt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt dagbesteding en matching van leer- en werkplekken. Het initiatief van ondernemers en bewoners geeft hangjongeren uit de buurt kans op een baan met leer- en werkprojecten in het Cruquiusgebied. Vrijwilligers verzorgen het vervoer van kwetsbare ouderen en dagjes uit. De jongeren onderhouden de bussen. Sinds vorig jaar maart bezorgt DoYourself  maaltijden bij kwetsbare Amsterdammers. De stichting blijft dit doen om armoede tegen te gaan.
Buurtcoöperatie de Eester stimuleert, steunt en faciliteert activiteiten voor en door bewoners. Hun sociale, culturele en duurzame projecten hebben het wonen in het Oostelijk Havengebied verbeterd. De Eester is de ontmoetingsplek van het Oostelijk havengebied. De buurtcoöperatie ambieert zoveel mogelijk te delen, te hergebruiken en te recyclen in de Buurtfabriek. Bewoners die meedenken over vraagstukken in de buurt, hielpen mee aan het plan.
QRU is voor alle lagen van de samenleving de huiskamer van het Cruquiusgebied. Met een breed scala aan activiteiten voorziet QRU in sociale cohesie. De behoefte hieraan is zo groot dat QRU bijval krijgt uit omringende wijken en in de prijzen viel bij Oost Begroot, een traject om bewoners te laten ‘bouwen’ aan hun buurt. QRU verbindt buurtbewoners en gaat eenzaamheid tegen met een laagdrempelige ontmoetingsplek en veelzijdigheid aan activiteiten, zoals eetavonden, platenbeurzen, sporttoernooien, rommelmarkten, concerten, tentoonstellingen en (kinder)theater. Buurtbewoners kunnen er hun eigen activiteit organiseren. De multifunctionele ruimte is te huren voor een tarief naar draagkracht.
Stadsdeelcommissie Oost en het dagelijks bestuur bespreken het plan voor de Buurtfabriek in mei. Na de renovatie voldoet het gebouw aan de duurzaamheidseisen van deze tijd. Streven is dat het industriële verleden niet verloren gaat en de oude sfeer voelbaar blijft.
