Trots gaan de makers van de fototentoonstelling Dappere Doorzetters op 12 december op de foto. Negen maanden lang hebben ze met elkaar gewerkt aan het thema Zinvol ouder worden en meedoen in de wijk. De vrouwen komen uit de Indische, Transvaal- en Dapperbuurt, en hebben allemaal een migratieachtergrond. De tien grote foto’s die dit project heeft opgeleverd zijn deze middag in de bibliotheek op het Javaplein aan het publiek gepresenteerd met een persoonlijk verhaal erbij van elk van de tien fotografen.
Henny Reubsaet
De foto’s moeten we niet zien als eindresultaat van dit project, hebben we net gehoord van Derya Uzun en Zohra Bourik van de Leyden Academy on Vitality and Aging. De foto’s horen bij fase 1 van de vraag, hoe is het om ouder te worden in deze wijk? Ze zijn een middel om met elkaar in gesprek te gaan. In fase 2 gaat het om de vraag wat gaan we doen? Dan kunnen de ervaringen in een grotere context, op beleidsniveau, geplaatst worden.
De tientallen – overwegend ook oudere vrouwelijke– bezoekers worden deze middag meteen ingezet voor deze fase 1. Bij elke foto wordt ons gevraagd of de situatie herkenbaar is en wat onze eigen ervaringen zijn. Dat levert meteen een schat van data op voor de aanwezige onderzoekers.
Allerlei onderwerpen komen aan bod: verlies van mobiliteit, ontoegankelijkheid van de openbare ruimte, eenzaamheid, ongewenste veranderingen in de buurt, expats die in de plaats komen van vertrouwde buren, duur openbaar vervoer, vervuiling, angst voor beperkingen, kinderen die Amsterdam verlaten omdat ze geen betaalbare woning kunnen vinden, betaald parkeren ook voor de visite.
Eigenlijk worden er vooral problemen en angsten onder woorden gebracht. Maar een enkeling wijst op de prachtige parken in Oost, het belang van natuur en groen, het genot van samen tuinieren en de vele buurtinitiatieven en buurthuizen die zich inzetten voor ouderen.
De deelnemende bewoners stappen vanmiddag ook moeiteloos in fase 2 en doen spontaan beleidsvoorstellen: kan de stadspas niet gekoppeld worden aan het verminderen van betaald parkeren voor bezoekers? Kan betaald parkeren niet afgeschaft worden op feestdagen als het Suikerfeest en het Slachtfeest? Kunnen leegstaande panden niet worden ingezet voor buurtinitiatieven? Misschien worden deze ideeën opgeroepen door de aanwezigheid van GroenLinks gemeenteraadslid Jenneke van Pijpen. Die dan ook lachend belooft dat ze deze kwesties in de raad gaat aankaarten.
De tien deelnemers aan het project werden door Zohra en Derya geen fotografen, maar co-onderzoekers genoemd. Die aan participatief actieonderzoek hebben meegedaan, via de methode Photovoice: het zelf maken van foto’s of filmpjes geeft een stem aan mensen die meestal niet gehoord worden. In de Haagse wijk Laak hebben laaggeletterde autochtonen hun foto’s gepresenteerd.
De Dappere Doorzetters zelf zijn vooral blij met de vriendschapsband die ze al doende met elkaar hebben opgebouwd. Ze zijn dankbaar dat Zohra hen gevraagd heeft om deel te nemen aan het project. Waar ze in eerste instantie maar aarzelend aan meededen. Want dat betekende dat ze met een groepje onbekenden de wijk in moesten gaan wandelen om foto’s te maken die iets vertelden over hun persoonlijke situatie. Waar ze vervolgens ook nog over moesten praten. Maar uiteindelijk heeft ze dat verrijkt, met nieuwe vriendinnen en nieuwe kennis. Ze zijn ook dankbaar dat fotografe Janine Schrijvers de vrouwen- zoveel geleerd heeft.
Zinvol ouder worden blijkt een kwestie te zijn van steeds weer nieuwe dingen aan durven gaan. Of, zoals een deelneemster heeft geschreven: dapper worden!
Het project Zinvol ouder worden en meedoen in de wijk is geïnitieerd door de Leyden Academy on Vitality and Aging en het Sociaal en Cultureel Planbureau. Betrokken buurtorganisaties zijn Prachtvrouw, Sfera en Atelier K&K. De fototentoonstelling Dappere Doorzetters is nog te zien tot februari 2024 in de OBA Javaplein.
Check www.leydenacademy.nl
