Midden in deze afgelopen zomervakantie begon de gemeente met herstelwerkzaamheden aan de drijvende tuinen in de Entrepothaven. Die dragen echter niet bij aan herstel van de nalatenschap van de in 2009 overleden kunstenaar Robert Jasper Grootveld. In één klap verminkte het ingehuurde bedrijf Nautilus afgelopen weken met zwarte aan elkaar gebonden doeken het aangezicht van de drijvende tuinen. De ‘Vlottenbouwers van Amsterdam’ komen hiertegen in verzet.
Met hun rijke begroeiing van planten en bomen dragen de drijvende tuinen al meer dan twintig jaar lang bij aan de groenvoorziening in het Oostelijk Havengebied. Nationaal en internationaal worden ze gezien als drijvend cultureel erfgoed van de stad Amsterdam.
‘Wij zijn nagenoeg de enigen in Nederland die het ambacht van vlotten knopen volgens de methode Grootveld nog beheersen’, zegt Rob Schrama van de Vlottenbouwers. ‘De groep omvat oorspronkelijke leerlingen van Robert Jasper, alsmede een jongere generatie die inmiddels is opgeleid tot vlottenbouwer.’
Twee jaar geleden benaderde de gemeente de Vlottenbouwers om een offerte te schrijven voor de restauratie van de vlotten. ‘Het vergt nauwgezette handwerk om de kapotte blokken stuk voor stuk te restaureren en de objecten op de vlotten in hun oorspronkelijke staat terug te brengen. Onze offerte werd door het stadsdeel echter te duur bevonden. Firma Nautilus werd gecontacteerd en kwam met een lager bod.’
In oktober 2022 was er op verzoek van de Vlottenbouwers een gesprek met Nautilus en stadsdeel Oost. ‘Wij legden daar gedetailleerd uit dat hun werkwijze niet overeenkomt met de bouwprincipes van Grootveld en dat de werkzaamheden door Nautilus grote schade zal berokkenen aan zijn drijvende tuinen. Zo wordt een door Grootveld gebouwde tempel als een oud tuinhuisje beschouwd dat kan worden afgevoerd naar de stort. Nautilus negeert het principe om de vlotten enkel met knooptechnieken te bewerken, doorboren de ingepakte blokken met staven en leggen vlonders aan met in gif geïmpregneerd hout.’
De Vlottenbouwers stelden de gemeente daarom voor om de herstelwerkzaamheden samen met Nautilus te gaan uitvoeren, om onnodige schade te voorkomen. Het stadsdeel ging hierop niet in. Rob Schrama: ‘Wij vlottenbouwers zijn geen dwarsliggers. Wij schatten echter wel de waarde in van Grootveld ’s landschapskunst als cultureel erfgoed van Amsterdam. Het betreft hier niet een artistiek eigendom die wij zo nodig willen claimen, maar wij zijn wel de hoeders en aangewezen erven van zijn nalatenschap. En wij weten hoe hiermee om te moeten gaan en te restaureren’
Schrama vindt het een onbegrijpelijke en niet verstandige zet van de gemeente, om ons belang en betekenis voor de Drijvende Tuinen te negeren. Wij hebben ook aan de Kunstraad van Amsterdam onze bezorgdheid geuit en gevraagd om de gemeente op andere gedachten te brengen. Ook zij zwijgt naar ons in alle talen en heeft blijkbaar ook de gemeente niet kunnen overtuigen.’
