In de Nieuwe Kerk zag ik de tentoonstelling History & Royalty, 600 jaar geschiedenis van De Nieuwe Kerk. Een Engelse titel doet het goed voor toeristen. De gratis audiotour is dan ook in verschillende talen beschikbaar.
Anne-Mariken Raukema
De tentoonstelling vertelt de eeuwenlange geschiedenis van de kerk, die teruggaat tot 1408 en die onlosmakelijk verbonden is met die van Nederland en Amsterdam. De geschiedenis wordt verteld aan de hand van het historische interieur, dat even fraai als beroemd is. Panelen lichten details toe als van het koorhek, de kapel van het voetbooggilde (en waarom dat gilde zo heette), verborgen stijlkamers en praalgraven. De audiotour is noodzakelijk; zonder deze informatie is de tentoonstelling niet informatief.
Audiotour noodzakelijk
In het hoogkoor, het stuk in het midden met daaromheen het koperen hek, staan zes panelen waarop foto- en filmfragmenten te zien zijn. Ook hier is de audiotour onmisbaar. De panelen zijn niet genummerd, toch verwijst de tour naar het ‘volgende’ paneel, wat verwarrend is. De link tussen de Oranjes en de kerk dateert van 1814, toen het eerste staatshoofd er werd ingehuldigd. Willem Alexander was de zevende in rij die trouw zwoer aan de grondwet. Er werden en worden koninklijke huwelijken gesloten en de vorsten zijn bij de jaarlijkse Nationale Herdenking op 4 mei aanwezig.
Intussen word ik wijzer over het graf van de Ridder van Jeruzalem in een van de middeleeuwse kapellen en de kapel van de gefortuneerde familie Boelens. Wat er met deze kapellen na de reformatie gebeurde – van timmerwerkplaats tot opslagruimte -, het verhaal van de niet-gebouwde toren en dat van de admiraals van de Republiek. In tijd word je als bezoeker tussen zes eeuwen heen geslingerd. Het is maar een paar stappen tussen de middeleeuwse engelen en de inhuldiging van Willem-Alexander. De beeldenstorm is niet ver van de gedenkstenen voor grote schrijvers als Hella S. Haasse, Johan Huizinga, Multatuli en W.F. Hermans. Dat eerdere literaire grootheden – Vondel, Hooft en Da Costa – hier begraven liggen, wordt in de audiotour duidelijk gemaakt.
En passant worden andere interieuronderdelen meegenomen: de glas-in-loodramen, de middeleeuwse fresco’s, de grafmonumenten en het hoofdorgel. Twee stijlkamers, die normaal niet publiekelijk toegankelijk zijn – de Kerkmeesterskamer en de Domineeskamer – zijn nu te zien.
Zes eeuwen geschiedenis in acht minuten
Informatief is Panorama Nieuwe Kerk, een filminstallatie over de veelbewogen geschiedenis van de kerk. In acht minuten worden zes eeuwen geschiedenis verteld. Vanaf de stichting begin vijftiende eeuw, via de verwoestende brand in 1645 en de zeventiende-eeuwse wederopbouw van de kerk met alle fenomenale interieurstukken. De Tachtigjarige Oorlog en de Beeldenstorm komen in beeld, de intocht van Napoleon in Amsterdam en natuurlijk de Oranjes en hun inhuldigingen, en de iconische traan van Máxima tijdens haar huwelijk met Willem Alexander.
Op klompen door de dessa
Ronduit storend vond ik het geluid van de theaterproductie Op klompen door de dessa, naar het gelijknamige boek van Hylke Speerstra. Even dacht ik dat er een renovatie plaatsvond, maar achter de panelen bleek een voorstelling gaande te zijn. Deze is visueel afgesloten voor niet-betalende bezoekers en alleen tijdens de openingsweek te zien. Het gaat over een van de vele Nederlandse dienstplichtige soldaten die na de oorlog het gezag in de voormalige kolonie Nederlands-Indië moest herstellen. De voorstelling vormt een opmaat naar twee grote tentoonstellingen die later dit jaar en volgende jaar te zien zullen zijn. Het heeft weinig of niets met de HR-tentoonstelling te maken en leidde me als bezoeker af.
History en Royalty is vooral een tentoonstelling over de Nieuwe Kerk zelf, met een beetje dun lijntje naar het koningshuis. Maar dik genoeg. De tentoonstelling te nog zien tot en met 25 september.
Check nieuwekerk.nl
