Heeft Sproet er tabak van?

Jong, enthousiast en achteraf gezien best impulsief, startten Nancy (49) en haar broer Michel (55) Sproet eenentwintig jaar geleden de tabakswinkel op de hoek van de van Marum- en Helmholzstraat. Een sprong in het diepe. ‘We hebben fijne jaren gekend, maar nu is de tijd rijp om iets anders te doen,’ vertelt de eigenaresse. ‘Nee, tabak heb ik er nooit van gehad, ik rook niet eens,’ lacht Nancy aanstekelijk.

Carolien Gevers | Foto Frank Schoevaart

Michel, van origine elektromonteur, kwam met het idee. Het was al jaren een bekend fenomeen onder oud-voetballers, die, toen nog slecht betaald, vaak een sigarenzaakje begonnen. Ajax zou hier zelfs een hand in hebben gehad. Immers, bij de sigarenboer werden de voetbaltickets verkocht. Nancy en Michel Sproet kochten de winkel tegenover het benzinestation met inboedel en al van het echtpaar Kok, dat hier al jaren de zaak runde. De broer en zus, geboren en getogen in de buurt, openden op 1 juni 1999 de winkel. Nancy, die net wat was uitgekeken op haar werk als salarisadministratrice, deed graag mee en ook vader Piet Sproet, die al wist dat hij ziek was, wilde helpen. De winkel ging door met het assortiment van allerlei soorten tabak, tijdschriften, kantoorbenodigdheden, maar ook met de verkoop van strippenkaarten, voetbaltickets, krasloten en postzegels. En – niet onbelangrijk – met de clientèle uit de buurt die er al jaren kwam. Nancy genoot van het werk met de klanten en werd al gauw de spil van de winkel. Haar broer ging na enkele jaren minder werken omdat hij nog andere werkzaamheden had. Nancy specialiseerde zich in bijzondere wenskaarten en kinderboeken, die ze overal vandaan haalde. ‘Vroeger kwamen mensen daar bij bosjes op af.’

Post.nl
‘Het was een gezellige tijd, zo anders dan tegenwoordig,’ zegt Nancy enigszins weemoedig. ‘Bijna tot aan zijn dood (2003) opende onze vader dagelijks de zaak en zette koffie. Dan kwam Joop, een oude overbuurman, en staken ze eerst maar eens een sigaretje op. Dat kon toen nog natuurlijk, niet meer voor te stellen! Mijn broer en ik deden alles zonder duidelijke taakverdeling. Ook onze moeder Ans was actief. Zij gaf altijd gezelligheid en energie bij de verhalen aan de koffie.’ ‘Oh, en Loek (51) natuurlijk, mijn man, kijk daar komt ie aan. Mijn steun en toeverlaat. Hij heeft hier altijd wekelijks, naast zijn baan bij de KLM, een dag of twee meegedraaid.’ Als even later Loek binnenkomt, gaat de telefoon. Nancy loopt naar achteren. ‘Neem jij het even over Loek, hier is die mevrouw van de wijkkrant!’ Loek met een knipoogje: ‘Ja hoor, zo gaat het vaker.’ Op de achtergrond Nancy: ‘Dootje, ik bel je zo terug, goed?’ Loek: ‘Dat is de buurvrouw voor wie we de boodschappen doen.’ Nancy terugkomend: ‘Zij is dus de vrouw van die Joop, ongeveer onze oudste buurvrouw. Regelmatig vragen we haar te eten. Nog steeds is haar lievelingskostje de garnalen kroketten van Holtkamp. Maar de buurt is veranderd, veel oude klanten zijn overleden of verhuisd. Tegenwoordig zie je meer hoogopgeleiden met dure koopwoningen, dat gaat zo anders dan vroeger.’

Loek: ‘Had je al verteld van Joop dat die hier voor ons altijd brood kocht in ruil voor de krant van de dag? Dat is wel het tegenovergestelde van hoe mensen nu vaak binnenkomen, gehaast en niet echt meer met iets persoonlijks.’ ‘Nee, niet zij hoor,’ wijst Nancy naar een binnenkomende zwangere vrouw die meteen op haar doel in de schappen afstevent. ‘Dat is onze bovenbuurvrouw.’ Loek vervolgens bij een binnenkomende man: ‘Pakketjes… Nee, dat doen we allang niet meer.’ Nancy: ‘Niet te geloven dat die Post.nl medewerker dat nog steeds niet weet.’

Concurrentie
Toen in 2003 het postkantoortje aan de Linnaeusparkweg werd opgedoekt, kreeg Sproet via een contract met Post. nl een functie als pakketservicepunt. Dit paste goed bij de buurtfunctie van de winkel en liep snel als een trein. Totdat het online verkopen zo’n zes jaar geleden steeds meer de trend werd. Nancy: ‘Die nieuwe generatie waar ik het net over had, doet tegenwoordig alles digitaal en brutaal dat ze zijn!’ Loek: ‘Oh ja hoor, liepen bepaalde types rustig binnen met een open pakje en de opdracht ‘tape dit effe dicht!’ Als wij zeiden waar het plakband lag, weigerden ze soms te betalen. Of werd je uitgescholden voor k*****homo. Een keer dreigde iemand ons zelfs in elkaar te slaan. En dan kregen we wel vijftig pakjes per dag, die we allemaal zelf met naam en adres in de computer moesten zetten omdat Post.nl niets ondersteunends deed. Dit kostte uren per dag en we verdienden er nauwelijks aan. Daar zijn we dus mee gestopt een half jaar terug, maar toen mochten we meteen ook geen postzegels meer verkopen.’ Nancy: ‘Einde Post.nl en nooit maar een dankjewel gehad! Trouwens de komst van Oostpoort heeft de buurt hier ook veranderd. Tegenwoordig is zaterdags het Huygensplein gewoon leeg vergeleken met vroeger, puur door de concurrentie (al voor Corona!).’

Snoepje voor de hond
Dat Sproet andere tijden heeft gekend is goed te zien aan de informele sfeer die er hangt, met hondje Totti (12) die rondscharrelt, de pofplank met briefjes voor de klant die geen geld bij zich had en een kapstokje met nog wat sleutels van buurtgenoten. ‘Ja, gelukkig zijn er nog een paar ouwe getrouwen, dezelfde vaak die een snoepje voor Tot meenemen, of vragen hoe het met de verhuizing van mijn moeder is gegaan.’ Nancy: ‘Weet je dat ik laatst versteld stond toen zo’n jonkie opmerkte: ‘Dat jullie hier nog een winkel runnen, er is toch woningnood?’! Nou, asociale opmerking toch! Trouwens roken blijkt natuurlijk steeds ongezonder, boeken worden minder gelezen, voetbalkaartjes worden digitaal bij Ajax zelf besteld, dus de tijd haalt ons gewoon een beetje in.’ Maar, de echte reden is dat ik wel weer zin heb in wat nieuws. Ik wil wat vrijer zijn en ook gewoon kunnen reizen als we dat willen, ja natuurlijk als straks dat virus onder controle is.’

Goodbye Sale
‘Trouwens ik vergat nog de krassers uit al die jaren. Nog altijd komen die hier hun prijs halen, dat is elke keer weer feest. Ja echt, ons hart zal na de dag van de sluiting half november altijd harder kloppen bij alle onvergetelijke herinneringen.’ Loek: ‘Weet je nog die oude vrouw die hier dagelijks kwam en maar zocht en zocht naar wat ze vergeten was en ontdekte dat het haar rollator was!’ Nancy: ‘Ja, of onze trouwe boer die altijd eerst zijn klompen buiten uitzet, zijn sigaartje erin stopt, ons de laatste groenten uit zijn tuin toestopt, een babbeltje maakt en nooit zonder iets de deur uitgaat! Of onze Marokkaanse buren die altijd met het Suikerfeest hun koekjes komen brengen! Maar het meest dierbaar is wel de herinnering aan Debby, de gehandicapte dochter van oude klanten, die hier wekelijks thee kwam drinken in haar karretje en me een keer zo enthousiast omhelsde dat ik er een gekneusde rib aan over hield….Wat hebben we achteraf gelachen, ook zij!’ De tabakszaak Sproet stopt definitief op 14 november. Nancy: ‘Tot die tijd houden we een Goodbye Sale. Met alle wenskaarten voor maar 50 procent… let ook op de andere aanbiedingen! Adieu lieve klanten en buurtgenoten, bedankt voor de leuke tijd; wat hadden we het goed!’