De Watergraafsmeer was in 1972 de basis voor de oprichting van de Nederlandse Jeu de Boules Bond en van de ontwikkeling van deze sport in Nederland. Vijftig jaar later ontvangt oprichter en ere-voorzitter Stan Polman uit de Watergraafsmeer in ‘s-Hertogenbosch het 1300 gram wegende jubileumboek. Hij is er om het boek in ontvangst te nemen, maar vooral ook om een kijkje te nemen bij de Europese Kampioenschappen die er deze week worden gespeeld.
De voorzitter van toen kijkt zijn ogen uit. Op de Parade naast de Sint-Janskerk is een compleet stadion gebouwd waar op een groot aantal banen wordt gestreden om de titel. Het ziet er gelikt uit. Het is het hoogtepunt van activiteiten in de hele provincie Noord-Brabant gedurende een aantal weken.
Terwijl deze dagen in ‘s-Hertogenbosch de Europese kampioenschappen petanque worden gespeeld is het stil op het Galileïplantsoen in de Watergraafsmeer. De prachtige onverharde, met grind bedekte terreinen aan weerszijden van de brug in het midden van het plantsoen, zijn inmiddels overwoekerd door gras. Bovendien heeft een indertijd aangelegd fietspad veel ruimte gestolen van de plek waar de jeu de boulesballen in 1972 voor toernooitjes en partijtjes jeu de boules werden bespeeld.
Grind vervangen door asfalt
Gedurende de vijftig jaren waarin jeu de boules, officieel heet het spel petanque, zich heeft ontwikkeld zijn grote toernooien in Oost niet meer mogelijk. Niet op het Galileïplantsoen en niet meer in het Oosterpark. Stan Polman: ‘Daar is de ondergrond van grind vervangen door asfalt waardoor je het spel er niet meer kunt spelen. De toernooien waar zo’n driehonderd mensen aan deelnamen zijn uit het park verdwenen. Heel jammer, omdat petanque een sport is waar de teams gemengd van samenstelling kunnen zijn. Leeftijd en sekse spelen geen rol. Er zijn maar weinig sporten waarbij dat mogelijk is.’
Jeu de boules naar de buurt gebracht
Maar er zijn ook positieve ontwikkelingen. In Amsterdam, en ook in Oost, legt de gemeente jeu de boulesbanen aan. ‘Je zou kunnen zeggen dat petanque de stad verovert’, stelt Stan Polman vast. ‘Door de aanleg van jeu de boulesbanen door heel Oost is het spel naar de buurt gebracht. Op het Krugerplein werd jaren geleden een baan aangelegd. Slechts mondjesmaat werd er gebruik van gemaakt. Dat veranderde toen mensen met een Marokkaanse achtergrond er wat meer gingen spelen. Het aantal boulers van verschillende achtergrond groeide en de gemeente besloot een tweede baantje aan te leggen. Inmiddels gebeurt er meer. Nu is het Krugerplein een hotspot voor boulers waar, als het weer maar even meezit, de mensen samenkomen om een spelletje te spelen of gewoon komen kijken.’
Niet alleen het Krugerplein is een gewilde plek voor jeu de boules. Het Marineterrein heeft een paar leuke boulesbanen. Ook op de Maliebaan is er een te vinden. Maar ook in het Ed Pelsterpark, het Theo van Goghpark, bij Onderlangs in Betondorp, aan de Van ’t Hofflaan, op Sportpark Middenmeer bij hockeyclub Athena en in het Meerpark naast het fietspad richting Diemen. En op het Iepenplein, het Zeeburgereiland bij nieuwe sportvelden, de Sporthal in de Eef Kamerbeekstraat en op de Weesperzijde ter hoogte van café Hesp. Op het Kattenburgerplein is de plaats waar veel mensen tegelijkertijd de ballen kunnen laten rollen. De aanleg van banen is er helemaal niet nodig, de ondergrond is goed.
Horeca haakt in
Commercieel ziet de horeca kansen met jeu de boules. Mooie Boules aan het Zeeburgerpad is er een voorbeeld van. Het bewijst dat jeu de boules niet langer alleen voor oude mannen is. Het begon als een grap en is uitgegroeid tot een indoorhal met drankjes, eten, muziek en maar liefst acht jeu-de-boulesbanen. Ze hebben er menu’s ontwikkeld door topchefs Ron Blaauw en Michiel van der Eerde. Op vrijdag en zaterdag zorgen live bands en Dj’s voor een feest in de zaal. De avonden en weekeinden zijn vaak volgeboekt. Restaurant De Vergulden Eenhoorn aan de Ringdijk heeft twee buitenbanen waar je met een glas in de hand petanque kunt spelen.
Petanque is weer hip
Toen Stan Polman en vrienden startte met de Nederlandse Jeu de Boules Bond was het een sport waaraan mensen van alle leeftijden deelnamen. ‘In 2021 zie je dat er bij de bond voornamelijk mensen van tussen de 55 en 75 jaar zijn aangesloten. In het begin was het een activiteit die ‘hip’ was. De mensen van toen zijn meegegroeid, maar je ziet nu dat steeds meer jonge mensen jeu de boules ontdekken. Als je daar naar kijkt en je ziet wat de Europese Kampioenschappen in ‘s-Hertogenbosch teweeg brengen, dan zou je best eens kunnen spreken van een nieuwe start van petanque.’
