Home Dwars nieuws Het verhaal van een njai

Het verhaal van een njai

0

In september verscheen het romandebuut van Dido Michielsen. Lichter dan ik is een aangrijpende historische roman van Dido Michielsen over het verhaal van een Javaanse vrouw rond 1850. In de talkshow van Dwars in de Jungle van 10 oktober, werd Dido geïnterviewd.

Lennie Haarsma | Dwars

Dit mooie boek verdient aandacht. Hoeveel weten we over de geschiedenis van Nederlands-Indië? Hoe verhouden we ons tot onze eigen afkomst? Dido Michielsen kwam een foto van haar betovergrootmoeder op het spoor en besloot hier oorspronkelijk non-fictie over te schrijven. Omdat ze altijd al een roman heeft willen schrijven en de naam van haar betovergrootmoeder niet wist, koos ze uiteindelijk voor de romanvorm, verdiepte ze zich in het Indië van de 19e eeuw en verzamelde veel verhalen, foto’s en voorwerpen uit die tijd. Dido’s betovergrootmoeder was de eerste in die tak van haar familie die gemengd bloed voortbracht. Dido schreef er een roman over die je lang bijblijft.

Dido Michielsen kwam een foto van haar betovergrootmoeder op het spoor.

Standenmaatschappij
Isah, de hoofdpersoon uit het boek, vertelt op hoge leeftijd haar levensverhaal aan haar vriendin Tjanting. Isah groeit op in de gesloten gemeenschap van de kraton, het vorstenpaleis in Djokja. Ze is de dochter van de kleermaker van de sultan. In de standenmaatschappij van die tijd lijkt de toekomst voor Isah vast te staan: trouwen met een Javaanse man. Eigenzinnig als ze is, loopt Isah van huis weg en wordt de njai (huishoudster/bijzit) van de Hollander Gey van Pittius, die op 19 jarige leeftijd in
Batavia aankomt om te dienen in het leger. Sinds de afschaffing van de slavernij rond 1860 werd een njai steeds vaker aangeprezen bij de Nederlandse mannen in de kolonie. Vooral bij gebrek aan vrouwen, maar ook omdat njai’s vooral qua taal een makkelijke verbinding vormen voor het contact van Nederlanders met inlanders.

Een njai werd steeds vaker aangeprezen bij de Nederlandse mannen

Isah wordt verliefd, is de perfecte minnares van Gey, wordt zwanger en krijgt met hem twee dochters, Pauline en Louisa, die lichter zijn dan Isah. In het begin lijkt Gey echt van Isah te houden, maar het wordt steeds duidelijker dat Isah niet veel meer is dan de dienstmeid van Gey en de koloniale verhoudingen worden steeds scherper. Tot overmaat van ramp vindt Isah tussen de paperassen van Gey informatie dat hij passage geboekt heeft voor Nederland. Om daar te trouwen met een Nederlandse vrouw. Isah wordt weggestuurd, haar dochters groeien op bij een bevriend echtpaar. De Nederlandse man Arnold heeft nog enige compassie voor Isah, maar zijn Indische vrouw Lot gedraagt zich hautain en racistisch ten opzichte van Isah. Isah doet veel moeite haar dochters te vinden. Ondanks haar verdriet weerhoudt dat haar er niet van trouw te blijven aan haar afkomst.

Glossy
Met Lichter dan ik heeft Dido Michielsen het leven van een Javaanse vrouw en het koloniale verleden van Nederland prachtig weergegeven. Ze geeft de lezer een goede kijk op deze belangrijke periode uit de geschiedenis. Aan alles is te merken dat ze het met kennis vanuit haar eigen Indische afkomst heeft geschreven. We wachten op het vervolg van deze mooie roman, bijvoorbeeld over een van de dochters van Isah!

Voor mensen die meer willen weten over wat speelt onder Indische Nederlanders: lees de eenmalige glossy Pinda, waar Dido een aantal mooie bijdragen aan heeft geleverd, onder andere een artikel over heerlijke Indische recepten.