In het ontwerp van IJburg West is er volgens deskundigen te weinig ruimte gemaakt voor groen. Dat zegt de Rekenkamer Metropool Amsterdam in een onlangs verschenen rapport. Als het gaat om ruimtelijke kwaliteit van het stedelijk groen is dit gebied voor hen op hetzelfde niveau als dat van de binnenstad van Amsterdam.
Het groen in IJburg is ontworpen vanuit het idee dat water – ofwel ‘blauw’ – dezelfde functie heeft voor bewoners als groen. IJburg heeft veel water in de omgeving. Vanuit de gedachte dat blauw hetzelfde effect heeft op bewoners als groen, was er minder noodzaak om grote hoeveelheden groen in de woonomgeving te integreren. Deskundigen stellen echter dat deze gedachte achterhaald is en dat bewoners blauw niet hetzelfde vinden als groen. De bewoners hebben volgens de onderzoekers behoefte aan meer groen in hun woonomgeving.
Kleine boomspiegels mooier niet beter
Het gebrek aan groen op IJburg komt op verschillende manieren tot uitdrukking. Zo zijn de straten vrijwel van gevel tot gevel verhard. De weinige ruimte voor groen in het straatbeeld is ook te zien aan de klein ontworpen boomspiegels. Deze boomspiegels zijn volgens een deskundige klein ontworpen omdat dit mooier gevonden werd in het ontwerp van de wijk. De kleine boomspiegels zijn volgens verschillende deskundigen echter negatief vanuit ecologisch en klimatologisch perspectief. Ook geven deskundigen in het beheer van groen aan dat deze boomspiegels lastig machinaal te beheren zijn vanwege het kleine formaat.
Weinig groen in stroken rond bebouwing
De bebouwing op IJburg is volgens deskundigen oorspronkelijk wel ontworpen met stroken van een meter rondom de bebouwing. Daar zouden de bewoners groen kunnen planten. Deze stroken horen echter niet tot de openbare ruimte, waardoor het stadsdeel groene buurtinitiatieven daar niet kan financieren. Nu blijkt dat er in die margestroken weinig groen is gerealiseerd door de bewoners. Hier en daar staan wat planten in potten en soms is er wat gevelbeplanting aangebracht, maar in totaal is er in deze ruimte weinig groen toegevoegd.
Hoewel Amsterdammers het groen in Amsterdam positief waarderen, zijn er duidelijke signalen dat groen niet altijd de ruimte en aandacht krijgt die nodig wordt geacht door deskundigen en betrokken ambtenaren. Dat geldt in het bijzonder voor groen dat moet bijdragen aan klimaatadaptatie en biodiversiteit. Duidelijk is ook dat het aanwezige groen sterk verschilt van buurt tot buurt. In Centrum, en meer verrassend, in Oost, lijkt het groen het meest onder druk te staan.
In 2018 stelde de Universiteit van Amsterdam vast op basis van satellietbeelden dat binnen de Ring A10 tussen 2003 en 2016 ruim vijfhonderd voetbalvelden aan groen zijn verdwenen, 11 procent van het totaal.
Ambtenaren zeggen dat er knelpunten zijn om de groene ambities te bereiken. De budgetten voor beheer zouden niet toereikend zijn. Maar ook blijkt het niet vanzelfsprekend dat groen voldoende aandacht krijgt bij ruimtelijke ontwikkelingen. Daarnaast verloopt de ambtelijke samenwerking nog wat stroef en ervaart men medebeheer door bewoners als ingewikkeld.
