Jaarlijks op Sint-Maarten gaat een prachtige parade met lichtjes door de Indische Buurt. Over deze lichtstoet is een film gemaakt. Illuminando de Indische Buurt neemt deze parade als uitgangspunt om de recente en snelle veranderingen van de voormalige achterstandswijk te laten zien. De makers zijn twee vrouwen met prachtige namen, Anna Dabrowska en Alessandra Laitempergher presenteerden hun film in het IISG aan de Cruqiusweg.
Henny Reubsaet | Foto’s Birte Priebe
Mijn nieuwsgierigheid werd gewekt door deze buitenlandse namen. Zijn deze vrouwen geboren en getogen in onze multiculturele wijk of zijn het nieuwkomers? En zo ja, wat is hun achtergrond en hoezo zijn ze geïnteresseerd geraakt in de Super Sint-Maarten stoet? Ik ervaar het als buurtbewoner ook als een prachtig fenomeen.
Eén keer heb ik als vrijwilliger meegelopen. Ik werd mooi geschminkt, moest een kostuum met glitters aan en kreeg een lichtgevend mobile van de Pretvormers in handen. Van tevoren hadden we speciale liedjes over Super Sint-Maarten ingestudeerd onder leiding van Jos Zandvliet van de Accu fanfare, die de liedjes ook geschreven had. Na afloop was er warme soep voor alle deelnemers. Oud, jong, alle culturen, alles kwam er samen, een mooie ervaring.
De Parade is elk jaar weer een feest voor het oog en oor door de toewijding van alle organisaties en de ouders en kinderen die zich voor de stoet inzetten. De diversiteit van de mensen die meewerken en de diversiteit van het publiek in de straten. Hoe guur en koud het op 11 november ook kan zijn, de muzikale en verlichte optocht biedt een hartverwarmend feest.
Komende uit een carnavalstraditie weet ik dat het organiseren van zo’n optocht geen sinecure is. Daar gaan weken, zo niet maanden aan vooraf, en juist die gezamenlijke voorbereiding zorgt voor verbinding en saamhorigheid. Sociale cohesie die broodnodig is in een multiculturele wijk. Zouden de filmmakers van Illuminando ook zo naar de lichtstoet hebben gekeken? Voorafgaand aan de première zoek ik op internet naar meer informatie en kom ik een promotiefilmpje tegen dat ze geplaatst hebben op www.voordekunst.nl. Blijkbaar is de film onder meer tot stand kunnen komen via crowdfunding.
In het filmpje melden ze dat ze de opvallende transformatie van de Indische Buurt, door de komst van expats, internationale studenten en welvarende Nederlanders, willen laten zien via de lens van de Super Sint-Maarten Parade. Volgens hun woorden ‘een magische avond waar verlichte kostuums en opzwepende muziek samenkomen om de buurt te laten bruisen. Wat begon als een klein evenement is uitgegroeid tot een krachtige manifestatie waar meer dan 4000 mensen aan deelnemen. Kan cultuur écht een gemeenschap verenigen, ongeacht achtergrond of inkomen? We onderzoeken de metamorfose van de Indische Buurt en laten de stemmen horen van zowel oude als nieuwe bewoners.’
Perfect uitgangspunt. Ik meld me aan om de film te gaan zien, benieuwd of ze hun vraag weten te beantwoorden.
Tijdens de presentatie spreken ze allebei goed Nederlands. Als ik hen na afloop van de film spreek leggen ze er de nadruk op dat ze zich Amsterdams voelen (‘geadopteerd door Amsterdam’, zoals Alessandra het verwoordde) en geen nieuwkomers zijn. Anna is van Poolse afkomst, emigreerde op jonge leeftijd naar Italië en woont nu bijna vijftien jaar hier, ‘gepassioneerd door Oost’. Ze omschrijft zich als maker van experimentele films als De Handen van het Cruquiuseiland. Alessandra woont al 22 jaar in Amsterdam. Ze komt uit een multi-etnische regio van Italië op de grens met Oostenrijk waar ze opgroeide als onderdeel van een minderheid. Ze noemt zich een verhalenverteller.
Vorig jaar hebben ze hun krachten verenigd om al filmend het verhaal te kunnen ontrafelen hoe juist in de Indische Buurt zo’n kleurrijk project een succesverhaal is geworden. Tegen de tientallen aanwezigen zeggen ze dat Illuminando niet hún film is, maar juist een film van de buurt. Ze willen dat de film een begin wordt van een gesprek dat er altijd moet zijn in een buurt. Dat is althans hun hoop, tegen de huidige politieke stroming in, omdat juist cultuur, via zo’n Parade of andere uitingen, heel belangrijk is en permanent aanwezig is. Het komt door cultuur dat hun film een ziel heeft gekregen.
In de film komen allereerst de initiatoren van de Super Sint-Maarten Parade aan het woord, Nina de Jong en Nena Duinmeyer van Pretvormer, terwijl ze ondertussen een workshop geven hoe je lichtgevende dieren kunt maken voor de stoet. Mede-organisator Jos Zandvliet is gefilmd terwijl hij repeteert met Stichting Accu. Hij sluit deze premièreavond af met een liedje, weer speciaal gemaakt, voor alle mensen die zich voor de stoet inzetten zoals Nina en Nena, de Dappere Dames en de Krachtmoeders. ‘We willen een lichtje, dat geeft ons emotie, dus lucifer, kom uit je dosie.’ Ervaren muzikant als hij is, krijgt hij de zaal mee in samenzang.
Vóór de afsluiting van de avond hebben we door een nagesprek met een panel, vier actievelingen uit de Indische buurt, gehoord hoe zij de film hebben ervaren. Ze zijn trots op de buurt en merken op dat een dergelijk project niet in elke buurt te realiseren is. Ze noemen beleidstermen en factoren als buurtnetwerken, sociaal economische ongelijkheid, empowerment, armoedebestrijding, gentrificatie en burgerinitiatieven.
Ja, in de film hebben we kennis gemaakt met een heel actieve buurt. In 40 minuten tijd is er een heel scala aan sociale projecten voorbij gekomen. Uiteenlopende buurtbewoners hebben in diverse accenten verteld hoe ze de buurt hebben zien veranderen. De rap van een jongere over de veranderingen in de buurt van zijn kindertijd was hierbij een hoogtepunt.
De vraag wat het belang van de lichtstoet, van cultuur, voor de deelnemers nu eigenlijk betekent, is de rode draad in de film. Oude opnames van een piepjonge trompettist die al zo’n tien jaar met de parade meeloopt, vertederen en vormen eigenlijk de beste illustratie: de parade geeft trots, ontwikkeling en saamhorigheid.
En de Super Sint-Maarten Lichtjes Parade zelf? Die komt er met een paar minuten filmmateriaal eigenlijk maar bekaaid vanaf. Met opzet, hoor ik later. Alessandra en Anna hopen daardoor nieuwsgierigheid op te wekken, zodat mensen de stoet zelf willen gaan bekijken of liever nog, er actief aan willen gaan deelnemen. Van minstens één toeschouwer hoor ik dat deze opzet slaagt. ‘Normaal ben ik een beetje cynisch als ik hoor over gesubsidieerde projecten in de wijk, maar nu ben ik om. Ik ga me meteen aanmelden bij een workshop om ook de voorbereiding mee te maken en daarna ga ik meelopen.’
Een mooie afsluiting van een mooie inspirerende avond: Illuminando de Indische Buurt is niet alleen een film die een buurt in actie laat zien maar ook een film die motiveert om zelf actief te worden in de buurt.
Lukt het op 11 november niet om naar de Super Sint-Maarten Lichtjes Parade te gaan kijken, er is vanaf nu dus altijd nog de film. Alessandra en Anna vertellen dat hij vanaf 8 november op NH Media tv te zien zal zijn, en uiteindelijk ook via YouTube. Ook willen ze de film dit jaar nog vertonen bij de Oba op het Javaplein, bij de Dappere Dames en in de Meevaart.
Kijk de film Illuminado
Check supersintmaarten.nl
